Tại buổi tọa đàm về các cam kết lao động của Việt Nam trong Hiệp định đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) do Bộ LĐTBXH tổ chức ngày 13/11 tại Hà Nội, ông Nguyễn Mạnh Cường, Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, Trưởng nhóm lao động, Đoàn đàm phán TPP cho biết: Toàn bộ cam kết về lao động trong CPTPP nằm ở chương 19. Do đó, thời gian tới, Việt Nam sẽ sửa Bộ luật Lao động để phù hợp với một số nội dung của CPTPP. Trong số những điều khoản cần sửa đổi có điều khoản về công đoàn và cần có một quá trình nghiên cứu, xây dựng lộ trình nâng cao nhận thức, hiểu biết của công chúng về vấn đề này.
“Cụ thể, trong Hiệp định CPTPP, Việt Nam cam kết cho phép người lao động được quyền thành lập tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp. Tổ chức này sau khi tự thành lập có hai sự lựa chọn: Một là tự nguyện tham gia vào hệ thống Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam; hai là đăng ký với cơ quan Nhà nước có thẩm quyền để hoạt động. Cụ thể là đăng ký với Cục Quan hệ lao động và tiền lương thuộc Bộ LĐTBXH”, ông Nguyễn Mạnh Cường cho biết.
Sau khi hoàn thành các quy trình đăng ký, tổ chức của người lao động chỉ được hoạt động thuần túy với tư cách là tổ chức đại diện bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người lao động tại doanh nghiệp đó. “Tổ chức này không được phép hoạt động ngoài phạm vi doanh nghiệp cũng như không được phép thực hiện bất kỳ hoạt động gì ngoài phạm vi quan hệ lao động”, ông Nguyễn Mạnh Cường khẳng định.
Đánh giá về tác động của Hiệp định CPTPP với cơ hội việc làm của người lao động, ông Đào Quang Vinh, Viện trưởng Viện Khoa học Lao động và Xã hội cho biết: Việc đưa nội dung lao động vào các hiệp định thương mại tự do (FTA) không phải là mới, mà đã xuất hiện từ năm 1995. Từ năm 2011 đến nay, đã có hàng chục nghiên cứu cơ bản đánh giá về tác động việc tham gia các FTA, trong đó có CPTPP, đối với Việt Nam.
Đối với lĩnh vực việc làm, Viện Khoa học Lao động và Xã hội cũng tiến hành một nghiên cứu trong thời gian gần đây trên cơ sở kế thừa các kết quả nghiên cứu tác động về mặt kinh tế thương mại đối với Việt Nam khi tham gia các FTA.
Theo đó, về khía cạnh lao động, việc làm và các vấn đề xã hội, khi tham gia CPTPP, từ năm 2020 trở đi, mỗi năm sẽ tạo ra từ 17.000- 27.000 chỗ làm mới. Đối với Hiệp định thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA) sẽ ở mức khoảng 18.000- 19.0000 việc làm. Về chất lượng việc làm, thời gian đầu tham gia, số lao động có tay nghề thấp tăng nhanh hơn, nhưng những năm sau, tỷ lệ lao động có kỹ năng sẽ tăng lên, thể hiện ở số việc làm với lao động có trình độ kỹ thuật nhiều hơn.
Việc tham gia các FTA cũng tác động đến vấn đề tiền lương theo hướng tích cực. Những ngành, nghề sử dụng nhiều lao động sẽ được hưởng lợi nhiều gồm: Dệt may, da giày, chế biến thực phẩm, thủy sản, sản xuất đồ gỗ, lắp ráp điện tử.
Do tạo thêm việc làm, các FTA cũng góp phần xóa đói giảm nghèo, tăng thu nhập nói chung cho người lao động.