Lực lượng Kiểm lâm tổ chức đi tuần tra, kiểm soát tại khu rừng đặc dụng tại huyện Na Hang, tỉnh Tuyên Quang. Ảnh: Vũ Sinh/TTXVN
Đến nay, cả nước đã thành lập 395 khu rừng đặc dụng, phòng hộ quản lý 6,75 triệu ha rừng và đất lâm nghiệp tập trung ở khu vực có hệ sinh thái đặc trưng trên cạn, trên biển, đất ngập nước. Loại rừng này giữ vai trò hết sức quan trọng trong phòng hộ đầu nguồn, bảo tồn đa dạng sinh học, bảo vệ môi trường sinh thái. Từ đó, góp phần thích ứng với biến đổi khí hậu; nghiên cứu khoa học, giáo dục môi trường, đã từng bước phát huy giá trị môi trường, cảnh quan, du lịch sinh thái góp phần tạo sinh kế, nâng cao đời sống người dân.
Tuy nhiên, việc quản lý rừng đặc dụng, phòng hộ vẫn còn những tồn tại: tình trạng phá rừng, khai thác lâm sản trái pháp luật; cơ sở hạ tầng, trang thiết bị chưa được chú ý đúng mức; đầu tư chưa tương xứng với mục tiêu và nhiệm vụ; chưa khai thác được tiềm năng, lợi thế môi trường rừng bền vững để tạo nguồn tài chính đầu tư lại rừng, chủ yếu hoạt động bảo vệ rừng, bảo tồn vẫn phụ thuộc vào ngân sách Nhà nước.
Để phát triển bền vững, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn yêu cầu Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo các cơ quan chuyên môn hướng dẫn các khu rừng đặc dụng, phòng hộ và cơ quan quản lý ở địa phương rà soát, xác định ranh giới, lập hồ sơ địa chính, trình cấp có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, cơ bản hoàn thành việc cắm mốc giới lâm phận trong năm 2020. Các đơn vị xử lý nghiêm những trường hợp sử dụng đất rừng đặc dụng, phòng hộ không đúng mục đích; giải quyết dứt điểm tình trạng tranh chấp, lấn chiếm đất rừng trái pháp luật.
Các tỉnh thành thực hiện chủ trương xã hội hóa để thu hút, huy động hiệu quả các nguồn lực đầu tư cho bảo vệ, phát triển rừng theo đúng quy định của pháp luật, không làm tổn hại sinh thái rừng; bảo vệ môi trường sinh thái; thực hiện nghiêm việc kiểm soát chuyển mục đích sử dụng rừng theo quy định của Luật Lâm nghiệp.
Các tỉnh thành thực hiện có hiệu quả việc bảo vệ rừng theo quy định của pháp luật; triển khai các giải pháp chống chặt phá rừng, khai thác rừng trái pháp luật; xử lý nghiêm minh các tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm pháp luật và những tổ chức, cá nhân có thẩm quyền nhưng thiếu trách nhiệm, để xảy ra vi phạm. Cùng với đó là kiện toàn tổ chức kiểm lâm và lực lượng chuyên trách bảo vệ rừng trong các Ban quản lý rừng.
Các tỉnh thành có giải pháp thúc đẩy tăng trưởng các dịch vụ môi trường rừng, du lịch sinh thái bền vững theo quy định của pháp luật, nhằm tạo nguồn thu ổn định để đầu tự lại cho bảo vệ rừng và chủ trương tự chủ của các Ban quản lý rừng.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng yêu cầu Tổng cục Lâm nghiệp tổ chức đánh giá, đề xuất giải pháp về hoạt động tổ chức du lịch sinh thái tại các khu rừng đặc dụng, phòng hộ trên toàn quốc; rà soát quy hoạch hệ thống rừng đặc dụng…
Ban quản lý rừng đặc dụng, phòng hộ sẽ phải khẩn trương rà soát, sửa đổi bổ sung, xây dựng quy hoạch phát triển bền vững giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050; tổ chức các hoạt động theo đúng quy định của pháp luật về lâm nghiệp, nhất là các hoạt động bảo vệ rừng, chống chặt phá rừng, quản lý đất đai và tổ chức du lịch sinh thái.