Hồ Đập Trời tại xã Quảng Lạc, huyện Nho Quan, tỉnh Ninh Bình.
Sau hơn nửa thế kỷ khai thác, qua nhiều lần đầu tư tu bổ, sửa chữa, đến nay nhiều đoạn thân đập đã bị xuống cấp nghiêm trọng, gây ra tình trạng rò rỉ nước ở thân đập.
Hồ Đập Trời được xây dựng từ giữa thế kỷ trước, có diện tích mặt nước khoảng 50ha, hạng mục chính của công trình là đập dài gần 500m. Quá trình sử dụng, hồ được tu bổ, nâng cấp 2 lần vào những năm 1990 và đầu những năm 2010 nhằm đáp ứng yêu cầu trong việc ngăn lũ và tích nước phục vụ sản xuất, sinh hoạt cho nhân dân các xã Quảng Lạc, Sơn Hà.
Đến nay, sau nhiều lần cải tạo, nâng cấp, hồ Đập Trời xuất hiện tình trạng rò rỉ nước, ảnh hưởng đến việc điều tiết nước trong khu vực, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn trong mùa mưa bão. Ghi nhận tại khu vực thân đập, sự thẩm thấu, rò nước tại một số vị trí khu vực thân đập phía thượng nguồn và tại đây, xuất hiện nhiều lỗ rò rỉ suốt ngày đêm, gây thất thoát nước.
Bà Lê Thị Hà, Trưởng thôn Đồng Trung cho biết, cuộc sống sinh hoạt và sản xuất của người dân phụ thuộc rất nhiều vào hồ này, đặc biệt là nhân dân các xã Quảng Lạc và Sơn Hà. Riêng thôn Đồng Trung có 134 hộ với 600 nhân khẩu. Hiện nay, tình trạng nước đang bị rò rỉ ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống Quảng Lạc nói chung và thôn Đồng Trung nói riêng.
Trong số đó, phải kể đến vấn đề tưới tiêu, đầu nguồn có thể cung cấp được nhưng cuối nguồn thì nước không đến nơi, người dân rất mong các cấp chính quyền quan tâm kịp thời, sửa chữa khắc phục để đảm bảo cuộc sống của người dân.
Về vấn đề này, Phó Chủ tịch UBND xã Quảng Lạc Bùi Mạnh Tính cho biết, hồ Đập Trời đã nhiều lần được các cấp, các ngành tu sửa, kiên cố lại thân đập. Vừa qua, nhân dân và chính quyền địa phương phát hiện ra có lỗ rò tại vị trí cống cũ trước, xã đã báo cáo về cơ quan có thẩm quyền về xem xét để tìm ra hướng khắc phục. Xã mong muốn cơ quan có thẩm quyền sớm về khắc phục lại lỗ rò này để khắc phục về sản xuất và đảm bảo sự an toàn của hồ đập.
Để khắc phục tình trạng này, các cấp, các ngành hữu quan tỉnh Ninh Bình đã vào cuộc; đồng thời, chỉ đạo Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên khai thác công trình thủy lợi tỉnh Ninh Bình đề xuất phương án khắc phục.
Ông Nguyễn Quang Võ, Cụm trưởng Cụm Thủy nông Quỳnh Lưu - Chi nhánh huyện Nho Quan, Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên khai thác công trình thủy lợi tỉnh Ninh Bình cho biết, qua quá trình khai thác, sử dụng, hồ Đập Trời xuất hiện một vài điểm thấm ngấm qua thân đập.
Còn lại đa số nước trên mái hạ lưu chảy xuống vượt qua đường bê tông mà UBND xã Quảng Lạc vừa mới thi công. Nếu cứ để việc thấm ngấm lâu ngày nguy cơ ảnh hưởng rất cao đến an toàn hồ đập. Qua quá trình điều tiết nước, việc thấm ngấm ít nhiều ảnh hưởng đến việc tưới cho các xã Sơn Hà, Quảng Lạc.
"Chúng tôi rất mong các cấp các ngành nhất là UBND tỉnh sớm cho đầu tư, đảm bảo an toàn để hồ Đập Trời phục vụ cho nông nghiệp và phục vụ dân sinh của 2 xã kể trên", ông Nguyễn Quang Võ nói.
Trước tình trạng trên, UBND tỉnh Ninh Bình đã chỉ đạo các cấp, các ngành hữu quan phối hợp với chính quyền địa phương và Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên khai thác công trình thủy lợi tỉnh Ninh Bình khảo sát, đề xuất phương án khắc phục.
Mới đây, HĐND tỉnh Ninh Bình đã thông qua Nghị quyết số 101/NQ-HĐND ngày 27/9/2021 về chủ trương đầu tư dự án xử lý chống thấm, rò thân đập chính hồ Đập Trời, xã Quảng Lạc, huyện Nho Quan, tỉnh Ninh Bình nhằm đảm bảo an toàn cho tuyến đập chính hồ Đập Trời đáp ứng yêu cầu phòng, chống thiên tai trong mùa mưa lũ; phát huy hiệu quả của hồ trong việc ngăn lũ và tích nước phục vụ sản xuất, sinh hoạt của người dân. Đây là dự án nhóm C với tổng mức đầu tư 5 tỷ đồng, thực hiện trong các năm 2021, 2022.
Một điểm rò thoát nước tại thân đập hồ Đập Trời.
Đây là chủ trương đúng đắn, kịp thời của các cấp chính quyền tỉnh Ninh Bình trong việc đảm bảo đời sống dân sinh cũng như sản xuất của người dân. Hơn lúc nào hết, người dân các xã Quảng Lạc, Sơn Hà nói riêng, huyện Nho Quan nói chung mong dự án sớm được thực hiện và hoàn thành đúng tiến độ.