Theo đó, từ ngày 27 - 29/5, Sở Xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh phối hợp với các sở, ban, ngành và Ủy ban nhân dân các Quận 1, 3, 4, 5, 10 và Bình Thạnh tiến hành khảo sát công tác quản lý, chăm sóc cây xanh của một số trường học trên địa bàn.
Qua kết quả khảo sát tại 21 trường học với 432 cây xanh được trồng trong khuôn viên, chủ yếu là các loài cây phượng, bàng, bằng lăng, sọ khỉ, dầu, me tây… cho thấy, hầu hết cây xanh được các trường tự quản lý, thuê cá nhân, đơn vị đến cắt tỉa khoảng 1 lần/năm và tiến hành đốn hạ khi cần thiết. Chỉ có duy nhất Trường Tiểu học thực hành Đại học Sài Gòn (Quận 3) là thường xuyên kiểm tra, chăm sóc cây xanh định kỳ theo tháng.
Về tình trạng cây xanh, theo Sở Xây dựng thành phố, hầu hết cây xanh tại các trường đều được cắt tỉa chưa đúng kỹ thuật, nhiều cây bị cắt trụi cành nhánh gây mất mỹ quan và sức sống của cây. Về lâu dài, nhiều cành nhánh con sẽ mọc ra từ những chỗ cắt và rất dễ gãy, gây nguy hiểm cho học sinh, nhất là đối với các cây có thân cao như sọ khỉ, me tây...
Ngoài ra, đa số cây trong trường học đều được trồng trong các bồn cao từ 30 - 60 cm, thường được sử dụng làm chỗ ngồi cho học sinh. Với những cây trồng theo dạng này, bộ rễ sẽ bị bó hẹp trong bồn, không thể vươn ra ngoài để bám chặt vào đất, làm giảm sức trụ của cây và cây dễ gãy đổ khi có mưa to gió lớn. Một số cây xanh có vị trí không thuận lợi, không gian sống bị thu hẹp, bị tòa nhà che chắn ánh sáng, gây nghiêng cây, cây kém phát triển; bị bê tông hóa khiến cây không đủ không gian để rễ phát triển.
Đặc biệt, qua khảo sát, Sở Xây dựng thành phố phát hiện nhiều trường có cây xanh tiềm ẩn nguy cơ rủi ro gãy cành nhánh, ngã đổ cần cắt tỉa, đốn hạ ngay lập tức như: Trường Tiểu học Nguyễn Bỉnh Khiêm (Quận 1) có bốn cây phượng vĩ và một cây vú sữa trước sân trường có tình trạng thân cong, nghiêng, rễ nổi, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn; Trường Phổ thông trung học Nguyễn Thị Minh Khai (Quận 3) có một cây nhạc ngựa bị cắt cụt ngọn, thân cây đang suy yếu, rễ trồi ra ngoài...
Từ thực tế trên, Sở Xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh đề nghị các đơn vị trường học trên địa bàn gấp rút cải tạo sân trường, làm lại bồn gốc cây. Đặc biệt, đối với các cây bị sâu bệnh, mục thân, rễ cây bị bó trong bồn, bị cắt rễ, các nhà trường cần phải hợp đồng với đơn vị có chuyên môn, năng lực chăm sóc cây xanh để khảo sát cắt tỉa, đốn hạ.
Sở cũng yêu cầu các trường theo dõi, kiểm tra định kỳ các cây có kích thước lớn; cây từ 20 năm tuổi trở lên; cây trồng trong các bồn xây cao để phát hiện sâu bệnh, cắt tỉa tán cây và lấy nhánh khô kịp thời.
Đối với việc trồng bổ sung hoặc thay thế cây xanh đã đốn hạ để bảo đảm bóng mát, cảnh quan của trường học, Sở Xây dựng khuyến nghị các trường không nên trồng mới các loài cây thuộc danh mục cấm trồng trên đường phố. Các trường nghiên cứu kỹ đặc tính của chủng loại cây trồng về dạng tán, hệ rễ, chiều cao trưởng thành, đặc tính cành nhánh, hoa, quả... sao cho phù hợp với điều kiện, vị trí dự kiến trồng để cây xanh đạt hiệu quả về mặt cảnh quan, phát triển lâu dài và đảm bảo an toàn.
Ngoài ra, cây xanh trước khi đem trồng phải đảm bảo các tiêu chuẩn cơ bản như hệ rễ chính nguyên vẹn; thân cây thẳng, tán lá, phân cành cân đối; cây không có biểu hiện sâu bệnh, vết thương cơ học. Khi trồng, cây phải được chống giữ chắc chắn, có hố trồng cây rộng, dinh dưỡng đầy đủ. Cây sau khi trồng phải được kiểm tra, chăm sóc thường xuyên để đảm bảo an toàn và giúp cây sinh trưởng, phát triển tốt.
Trước đó, tại Trường Trung học cơ sở Bạch Đằng (Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh) sáng 26/5 đã xảy ra sự việc đau lòng khi một cây phượng trong sân trường bật gốc đè lên nhiều học sinh, trong đó một em tử vong.