Theo Báo cáo Chỉ số thương mại điện tử Việt Nam 2023, những khó khăn chung của nền kinh tế thế giới cùng với nhiều yếu tố bất lợi trong nước đã tác động tiêu cực tới sự phát triển của kinh tế và thương mại nước ta, đặc biệt là những tháng cuối năm 2022 và kéo dài sang năm 2023.
Các chuyên gia, nhà quản lý chia sẻ giải pháp thúc đẩy thương mại điện tử kết nối lĩnh vực xuất khẩu.
Tuy nhiên, tiếp tục hai làn sóng tăng trưởng trước đó, Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM) ước tính thương mại điện tử nước ta vẫn duy trì được tốc độ tăng trưởng trên 25% và đạt quy mô trên 20 tỷ USD.
Trong đó, dấu ấn quan trọng nhất của thương mại điện tử hiện nay có thể kể đến là số người tiêu dùng trực tuyến mới tiếp tục tăng lên cả về số lượng và chất lượng. Người tiêu dùng mua nhiều hơn, giá trị mua hàng càng ngày càng cao lên. Đông đảo người mua đã trở thành người tiêu dùng thông minh, thành thạo kỹ năng mua sắm trực tuyến hơn. Thương nhân, đặc biệt là các doanh nghiệp thương mại điện tử đã tích cực chuyển đổi số.
Xét về lĩnh vực xuất nhập khẩu, đây được đánh giá là một trong những trụ cột quan trọng của nền kinh tế Việt Nam. Tuy nhiên, do tác động hậu COVID-19 và những hệ lụy kéo theo, lĩnh vực xuất nhập khẩu những năm qua cũng chịu nhiều tác động lớn, đặc biệt khi việc di chuyển kết nối giao thương bị hạn chế càng tác động tiêu cực hơn tới quy mô và tốc độ tăng trưởng của ngành.
Trước bối cảnh đó, nhiều doanh nghiệp xuất khẩu đã năng động ứng dụng các giải pháp kinh doanh online thông qua thương mại điện tử, mở rộng kênh tiếp cận với khách hàng trong và ngoài nước với mức chi phí thấp và hiệu quả cao. Lĩnh vực xuất khẩu trực tuyến cũng đang dần trở thành một xu hướng thu hút sự quan tâm của nhiều doanh nghiệp trong ngành thời gian vừa qua.
Triển khai Quyết định số 2924/QĐ-BCT ngày 28 tháng 12 năm 2022 của Bộ trưởng Bộ Công Thương về việc phê duyệt Chương trình cấp quốc gia về Xúc tiến thương mại năm 2023, Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam tổ chức Chương trình Kết nối giao thương giữa nhà cung cấp với các doanh nghiệp xuất khẩu và tổ chức xúc tiến thương mại mới đây tại Cung Văn hóa Lao động Hữu nghị Việt - Xô.
Chương trình là cơ hội giúp các doanh nghiệp sản xuất và xuất khẩu được tiếp cận các xu hướng kinh doanh trực tuyến nói chung và lĩnh vực xuất khẩu trực tuyến, được tham gia tương tác kết nối với những doanh nghiệp hàng đầu trong việc cung cấp các giải pháp kinh doanh online, xúc tiến thương mại và xuất khẩu trực tuyến.
Chương trình là cơ hội giúp các doanh nghiệp, HTX sản xuất và xuất khẩu được tiếp cận các xu hướng kinh doanh trực tuyến nói chung và lĩnh vực xuất khẩu trực tuyến, được tham gia tương tác kết nối với những doanh nghiệp hàng đầu trong việc cung cấp các giải pháp kinh doanh online, xúc tiến thương mại và xuất khẩu trực tuyến.
Thông qua chương trình cũng giúp các cơ quan, tổ chức và doanh nghiệp, HTX trao đổi về tiềm năng thị trường, những xu hướng giải pháp và công nghệ nổi bật, những chính sách và quy định pháp luật mới ban hành hoặc sắp sửa đổi, những thuận lợi và khó khăn trong việc phối hợp, liên kết kinh doanh giữa các doanh nghiệp. Qua đó thúc đẩy hoạt động xúc tiến thương mại và định hướng xuất khẩu trực tuyến.
Trong đó ba trụ cột quan trọng cần đẩy mạnh để thương mại điện tử có thể phát triển bền vững bao gồm: Cấu trúc nguồn nhân lực với xu hướng tăng trưởng doanh nghiệp mới và cách mạng ứng dụng công nghệ thông tin, thương mại điện tử, kỹ thuật số trong cộng đồng. Nhu cầu về nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành thương mại điện tử càng trở nên cấp bách hơn bao giờ hết.
Khoảng cách số với khoảng 70% quy mô thương mại điện tử bán lẻ vẫn tập trung ở hai đầu tàu trung tâm kinh tế là Hà Nội và TP Hồ Chí Minh. Trong khi đó, 61 tỉnh thành còn lại là nơi tập trung nhiều dân số, cơ hội giao thương lớn và đặc biệt là có nguồn cung ứng hàng hóa đa dạng, chất lượng nhưng chưa được thúc đẩy phát triển tương xứng với lợi thế và tiềm năng sẵn có.
Đi kèm với tốc độ phát triển nhanh, thương mại điện tử cũng dần bộc lộ một số tác động chưa tốt tới môi trường, chính vì vậy cần có nhiều chính sách khuyến khích, thúc đẩy việc phát triển thương mại điện tử đi kèm với bảo vệ thiên nhiên môi trường, hướng tới một nền thương mại điện tử xanh.