Thực tế trong hơn hai năm qua, việc triển khai giám sát liên ngành việc thực hiện Luật BHXH sửa đổi (do Mặt trận Tổ quốc Việt Nam chủ trì) cho thấy, có doanh nghiệp khó khăn thực sự cần khoanh nợ, nhưng cũng rất nhiều doanh nghiệp cố tình chây ỳ.
“Với những đơn vị còn cố tình dây dưa nợ BHXH, các cấp đoàn sẽ tiến hành khởi kiện. Trước mắt, trong tháng 12/2016, việc khởi kiện các doanh nghiệp nợ BHXH sẽ do LĐLĐ các địa phương thực hiện để rút ra những kinh nghiệm triển khai. Trên cơ sở đó mới chuyển giao cho các cấp công đoàn quận huyện đủ năng lực để khởi kiện. Chưa khởi kiện thì không thể kêu khó khởi kiện. Nếu có vướng mắc, cần yêu cầu Tòa án nhân dân cấp đó có văn bản trả lời, để Tổng LĐLĐ và BHXH có cơ sở làm việc với TAND tối cao để tháo gỡ”, ông Mai Đức Chính phân tích.
Theo Ban quan hệ lao động (Tổng LĐLĐ), quy định tại Luật BHXH sửa đổi, các cấp công đoàn đều có thể khởi kiện nếu thấy doanh nghiệp nợ BHXH, ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động. Hồ sơ nợ BHXH do BHXH cấp quận huyện, tỉnh chuyển sang, trước mắt LĐLĐ tỉnh ký đơn khởi kiện ra tòa. “Vấn đề khó ở đây sẽ là nhân sự theo đuổi vụ kiện phải am hiểu quy trình tố tụng. Do đó, bên cạnh việc tập huấn, các vụ kiện nợ BHXH sẽ thuê luật sư lao động cùng tham gia quá trình khởi kiện”, ông Lê Đình Quảng, Phó Ban quan hệ lao động, cho biết.
Còn ông Trần Đình Liệu, Phó Tổng giám đốc BHXH Việt Nam khẳng định, theo Luật BHXH sửa đổi, chức năng thanh tra đóng BHXH sẽ do BHXH Việt Nam thực hiện. Từ nay đến cuối năm, BHXH các tỉnh thành thành lập các đoàn thanh, kiểm tra các doanh nghiệp nợ BHXH; đồng thời kết hợp thanh tra chuyên ngành Lao động Thương binh và Xã hội, Thanh tra Nhà nước để xử lý những doanh nghiệp nợ BHXH dây dưa kéo dài.
“BHXH Việt Nam và Tổng LĐLĐ sẽ thống nhất danh sách các doanh nghiệp nợ BHXH vẫn có khả năng trả nợ, nhưng cố tình chây ỳ và hoàn tất hồ sơ để chuyển sang LĐLĐ các tỉnh để khởi kiện. Việc khởi kiện không chỉ nhằm bảo đảm quyền lợi cho người lao động, mà còn là giải pháp đảm bảo an toàn Quỹ bảo hiểm xã hội do Nhà nước quản lý. Do đó, BHXH các tỉnh cần vào cuộc quyết liệt. Những đơn vị nào cố tình nợ BHXH kéo dài, thì công khai danh tính trên các phương tiện thông tin đại chúng, như ngành thuế đang làm”, ông Trần Đình Liệu cho biết.