Bé T. được gia đình đưa đến Bệnh viện Nhi Đồng Thành phố cấp cứu trong tình trạng phân tích trữ trong đoạn ruột giãn khiến bụng bé phình to bất thường, đau bụng quằn quại. Qua thăm khám và chụp phim, các bác sĩ chẩn đoán bé bị hội chứng phình đại tràng bẩm sinh (Hirschsprung), khiến một đoạn đại tràng không có dây thần kinh để kiểm soát sự co bóp đại tràng.
Các bác sĩ tại Bệnh viện Nhi Đồng Thành phố đã tiến hành ca phẫu thuật kéo dài 3 giờ để cắt bỏ phần trực tràng bị phình dài gần 20 cm, dãn to 20 cm, cùng gần 3 kg phân ứ đọng bên trong dù đã được thụt tháo bơm rửa chuẩn bị trước phẫu thuật. Sau hơn 15 ngày nằm điều trị tại khoa Ngoại tổng Hợp, bé ăn uống và tự đi tiêu thoải mái, bụng xẹp hẳn.
Sau hơn 15 ngày nằm điều trị tại khoa Ngoại tổng hợp, bé T. đã ăn uống và tự đi tiêu thoải mái, bụng xẹp hẳn. Ảnh BV |
Theo lời kể của mẹ bé T., bé bị táo bón, bụng trướng to từ lúc mới sinh, đi khám ở bệnh viện tuyến tỉnh và bệnh viện ở thành phố được chẩn đoán đại tràng dài và cho xuất viện. Tuy nhiên, khi về nhà, bé tiếp tục đi ngoài khó. Cứ 2 - 3 ngày, gia đình phải bơm cho bé đi ngoài, nếu không bụng lại trướng lên. Người nhà phải dùng thuốc bơm vào hậu môn cho bé, nhưng chỉ làm giảm nhẹ các triệu chứng chứ không thể trị dứt bệnh.
Ca phẫu thuật kéo dài 3 giờ để cắt bỏ phần trực tràng bị phình dài và lấy ra gần 3 kg phân bị ứ đọng. Ảnh:BV |
Theo bác sĩ Nguyễn Thị Cẩm Xuyên - khoa Ngoại tổng hợp Bệnh viện Nhi Đồng Thành phố, bệnh phình đại tràng bẩm sinh do nguyên nhân vô hạch chiếm vị trí hàng đầu trong hội chứng tắc ruột ở trẻ sơ sinh. Mới chào đời, trẻ mắc bệnh phình đại tràng bẩm sinh do vô hạch sẽ không đi tiêu phân su trong ngày đầu tiên, trong khi trẻ bình thường sẽ đi được. Những ngày sau đó, bé vẫn tiếp tục táo bón và người nhà phải dùng thuốc bơm vào hậu môn cho bé. Không phải trẻ nào mắc bệnh này cũng có thể phát hiện trong giai đoạn sơ sinh. Tình trạng bệnh nặng hay nhẹ, phát hiện sớm hay trễ tùy thuộc nhiều vào đoạn ruột vô hạch (không có hạch thần kinh trong thành ruột) dài hay ngắn. Trẻ có đoạn ruột vô hạch ngắn, bụng sẽ trướng lên, không đi cầu được nhưng chỉ cần mua ống thuốc bơm vào hậu môn sẽ giúp trẻ đi tiêu nên nhiều gia đình thường chấp nhận giải pháp này và không đưa trẻ đến bệnh viện khám lại.
Tình trạng táo bón sẽ kéo dài trong nhiều năm. Những trẻ có đoạn ruột vô hạch dài dù có bơm thuốc vẫn không giúp trẻ đi tiêu bình thường nên thường phải đưa trẻ đến bệnh viện thụt tháo. Lâu ngày đoạn ruột vô hạch này không hoạt động sẽ bị teo nhỏ và đại tràng nằm ở phía trên bị phình dãn ra, ứ đọng ngày càng nhiều phân và chứng táo bón sẽ kháng trị với các loại thuốc nhuận tràng.
Nhiều trẻ sơ sinh với đoạn ruột vô hạch dài có thể gây tắc ruột ngay những ngày đầu sau sinh nên được phát hiện sớm, phẫu thuật cấp cứu, sau sinh bụng trướng lên, chậm tiêu phân su đều phải đưa trẻ đến cơ sở y tế chuyên khoa để các bác sĩ xác định bệnh và điều trị kịp thời.