Không chủ quan, lơ là với bệnh sốt xuất huyết

Hiện khu vực phía Nam đang là thời điểm giao mùa, mưa nhiều khiến cho dịch bệnh này đang lây lan rộng tại nhiều khu vực. Các chuyên gia cảnh báo, cùng với COVID-19, sốt xuất huyết đang đe dọa sức khỏe cộng đồng.

Tăng mạnh trong mùa mưa

Cuối tháng 9/2021, Bệnh viện Nhi đồng Thành phố (Thành phố Hồ Chí Minh) tiếp nhận 1 trẻ sơ sinh 28 ngày tuổi (ngụ tỉnh Cà Mau) được chuyển đến từ bệnh viện địa phương. Khai thác bệnh sử ghi nhận, bệnh nhi đã sốt 3 ngày, nôn ói 4-5 lần/ngày, phân sệt có lẫn máu, xuất hiện nhiều chấm xuất huyết da vào ngày thứ 3. Các bác sỹ chẩn đoán, bệnh nhi bị sốt xuất huyết nặng, tổn thương gan, rối loạn đông máu, xuất huyết tiêu hóa.

Tại Bệnh viện Nhi đồng Thành phố, trẻ được truyền dịch, máu, tiểu cầu, huyết tương tươi đông lạnh, điều trị hỗ trợ gan… Sau hơn 1 tuần điều trị, tình trạng bệnh nhi cải thiện dần, bú được, tỉnh táo. Các bác sỹ cho biết, đây là trường hợp sốt xuất huyết ở trẻ sơ sinh biểu hiện tổn thương gan nặng hiếm gặp được cứu sống.

Bác sỹ Nguyễn Minh Tiến, Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi đồng Thành phố cho biết, chỉ riêng trong tháng 9/2021, đơn vị này đã tiếp nhận 12 ca sốc sốt xuất huyết rất nặng từ tuyến dưới chuyển lên. Hiện nay, trung bình mỗi ngày, bệnh viện tiếp nhận từ 5-6 bệnh nhân; so với cùng kỳ năm ngoái, số ca sốt xuất huyết nhập viện giảm nhưng số ca nặng thì nhiều hơn.

Khoa Sốt xuất huyết, Bệnh viện Nhi đồng 1 những ngày gần đây cũng liên tục ghi nhận gia tăng số trẻ phải nhập viện do sốt xuất huyết. Trung bình mỗi ngày, Bệnh viện Nhi đồng 1 tiếp nhận 10-15 trẻ mắc  sốt xuất huyết, đặc biệt đã có 1 trẻ tử vong do mắc sốt xuất huyết nặng. Tiến sỹ, bác sỹ Nguyễn Minh Tuấn, Trưởng khoa Sốt xuất huyết cho biết, mùa mưa là điều kiện thuận lợi để muỗi phát triển, lây truyền bệnh sốt xuất huyết. Nếu người dân không thực hiện các biện pháp phòng dịch thì có nguy cơ “dịch chồng dịch", trẻ có thể vừa mắc COVID-19 vừa có thể mắc sốt xuất huyết.

Thống kê của Bộ Y tế, đến đầu tháng 10/2021, cả nước ghi nhận hơn 50.000 trường hợp mắc sốt xuất huyết, trong đó có 18 trường hợp tử vong. Số ca mắc và tử vong đa số ở các tỉnh, thành phố khu vực phía Nam như Bình Phước, Thành phố Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Bình Dương, Sóc Trăng....

Tại Thành phố Hồ Chí Minh, theo bác sỹ Lê Hồng Nga, Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Thành phố (HCDC), số ca bệnh sốt xuất huyết ở thành phố có chiều hướng gia tăng trong một tháng trở lại đây do đang vào cao điểm mùa mưa, có thể dẫn đến nguy cơ bùng phát dịch. Từ đầu năm đến nay, Thành phố Hồ Chí Minh đã ghi nhận 2 trường hợp tử vong vì sốt xuất huyết. Tháng 7-11 hàng năm là thời điểm bệnh sốt xuất huyết bùng phát do mưa nhiều, độ ẩm cao, thuận lợi để muỗi vằn phát triển. Do đó, người dân cần cảnh giác cao độ với sốt xuất huyết bằng các biện pháp mà Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Thành phố Hồ Chí Minh đã khuyến cáo.

Dễ nhầm lẫn giữa sốt xuất huyết và COVID-19

Theo bác sỹ Nguyễn Minh Tiến, trong thời gian qua, Bệnh viện Nhi đồng Thành phố đã tiếp nhận và điều trị cho 5 trẻ vừa mắc COVID-19 vừa bị sốt xuất huyết. Tương tự, Bệnh viện Nhi đồng 1 cũng đã điều trị cho 3 trẻ mắc bệnh "kép".

Theo các bác sỹ, các triệu chứng của sốt xuất huyết như sốt, đau mỏi cơ... rất dễ nhầm lẫn với COVID-19, khiến người dân chỉ chú trọng vào điều trị COVID-19 mà không để ý đến sốt xuất huyết. Điều này dẫn đến trẻ không được điều trị kịp thời, chuyển biến nặng, gây nguy hiểm đến tính mạng. Cả 2 bệnh đều có triệu chứng sốt, đau nhức cơ, đau đầu, đau vai, đau chân, đau khớp.

Bác sỹ Nguyễn Minh Tiến cho hay, khi mắc COVID-19, người bệnh thường ho, hắt hơi, đau họng, nghẹt mũi, chảy nước mũi, mất khứu giác, mất vị giác, tức ngực hoặc tiêu chảy, khi diễn tiến nặng sẽ dẫn đến khó thở, suy hô hấp, suy đa cơ quan. Ngược lại, khi mắc sốt xuất huyết, da và kết mạc người bệnh thường sung huyết, có biểu hiện xuất huyết da; nếu diễn tiến nặng sẽ dẫn đến sốc, xuất huyết nặng, suy đa cơ quan.  Đặc biệt,  phụ huynh cần lưu ý, với sốt xuất huyết, triệu chứng sốt thường diễn ra rất đột ngột, không phải sốt nhẹ từ từ, có thể xuất hiện những chấm xuất huyết ngoài da, chảy máu mũi, chảy máu răng, ói ra máu, đi tiêu phân đen. Trẻ gái tuổi dậy thì hoặc phụ nữ trong giai đoạn kinh nguyệt có thể gây xuất huyết âm đạo bất thường. Để chẩn đoán xác định chắc chắn 2 bệnh này, phải dựa trên xét nghiệm.

Phó Giáo sư, Tiến sỹ Phạm Văn Quang - Trưởng khoa Hồi sức tích cực chống độc - Bệnh viện Nhi đồng 1 chia sẻ, bình thường điều trị sốt xuất huyết mất khoảng 1 tuần, nếu bệnh nhi mắc thêm COVID-19 thì phải kéo dài từ 10 ngày đến 2 tuần. Những trẻ bị sốt xuất huyết kèm COVID-19 sẽ được chuyển xuống khoa Hồi sức tích cực để điều trị cùng lúc cả 2 bệnh. Nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời thì trẻ sẽ khỏi nhanh hơn. 

Mới đây, trong cuộc họp giao ban hoạt động y tế dự phòng, bác sỹ Nguyễn Hữu Hưng, Phó Giám đốc Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh cảnh báo, dịch sốt xuất huyết đang vào mùa và trùng với thời điểm dịch COVID-19 hoành hành. Do đó, lãnh đạo Sở Y tế đã chỉ đạo các cơ sở y tế trên địa bàn lên kế hoạch cập nhật, tập huấn điều trị cho bệnh viện các tuyến, trong đó chú trọng phân biệt giữa triệu chứng sốt xuất huyết và COVID-19 để tránh nhầm lẫn, gây nguy hiểm cho người bệnh.

Bác sỹ Lê Hồng Nga, Phó Giám đốc HCDC nêu lên thực tế cho thấy, hiện nhiều người dân vẫn e ngại đến các cơ sở y tế thăm khám do lo sợ COVID-19 nên đã bỏ qua thời gian "vàng" trong điều trị, khiến nhiều người rơi vào trạng thái sốc do sốt xuất huyết. “Khi bản thân hoặc gia đình có người bị sốt, cần đến khám tại các cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị đúng cách. Nếu được chỉ định điều trị tại nhà, cần tuân thủ theo các hướng dẫn của bác sỹ, nếu thấy mệt nhiều, sốt cao hoặc có bất cứ bất thường nào, cần đến ngay bệnh viện để được xử trí kịp thời”, bác sỹ Lê Hồng Nga khuyến cáo.

Về phòng bệnh, cùng với tuân thủ quy định phòng, chống dịch COVID-19, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Thành phố Hồ Chí Minh khuyến cáo, người dân cần phải chú ý các biện pháp phòng ngừa sốt xuất huyết bằng cách dọn dẹp nơi làm việc, sinh sống, từ trong nhà đến xung quanh nhà, không để đọng nước làm phát sinh lăng quăng, muỗi (lật úp các xô, lọ, chai cũ không dùng đến; cọ rửa và thay nước lọ hoa, chén nước cúng, dọn dẹp mái hiên, nóc nhà, máng xối, đậy kín lu, hồ, phuy chứa nước khi không dùng đến để tránh muỗi đẻ trứng và phát sinh lăng quăng, muỗi).

Người dân có thể sử dụng bình xịt, nhang, kem thoa xua muỗi, mặc áo quần dài tay, ngủ mùng kể cả ban ngày… để tránh muỗi đốt. Khi có biểu hiện sốt cao đột ngột, nhức đầu, đau cơ, đau khớp, chán ăn, buồn nôn, nôn…, người dân đến cơ sở y tế để được tư vấn và điều trị kịp thời. Đối với người bệnh sốt xuất huyết được hướng dẫn theo dõi sức khỏe tại nhà cần chú ý theo dõi những dấu hiệu trở nặng như đau bụng nhiều và liên tục; nôn ói nhiều, nôn ra máu; chảy máu chân răng; chân tay lạnh, bồn chồn, vật vã, lừ đừ, li bì… cần đến ngay cơ sở y tế để được chăm sóc và điều trị kịp thời.