Tuy nhiên, chất thải y tế từ những trường hợp này lại chưa được thu gom, vận chuyển, xử lý đúng quy định dẫn đến nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh.
Theo quy định, các chất thải sinh hoạt phát sinh từ hộ gia đình có người đang cách ly, điều trị COVID-19, như: Khẩu trang, dụng cụ bảo hộ cá nhân, găng tay, bộ sinh phẩm xét nghiệm… đã qua sử dụng được bỏ vào túi hoặc thùng có lót túi. Bên ngoài túi, thùng đựng chất thải có chữ “Chất thải có nguy cơ chứa SARS-CoV-2”. Tuy nhiên, hiện nay rác thải của hộ gia đình có F0 trên địa bàn tỉnh không được thu gom riêng mà bị bỏ lẫn với rác thông thường hằng ngày, rất nguy hiểm, dễ phát sinh nguồn lây.
Đang là F0 điều trị tại nhà, chị Nguyễn Thị Phương (phường Trần Phú, thành phố Quảng Ngãi) cho biết, lượng rác mỗi ngày của gia đình chị nhiều hơn so với bình thường. Nguyên nhân là do trong thời gian điều trị bệnh, chị bổ sung nhiều hoa quả, đồ ăn, thức uống hơn so với bình thường. Theo chị Phương, các loại rác như bộ sinh phẩm xét nghiệm nhanh SARS-CoV-2, bông băng, giấy lau dịch mũi, đờm, được chị thu gom vào một túi nilon, buộc chặt rồi bỏ chung với rác thải sinh hoạt của gia đình. “Mình ý thức bỏ riêng các loại rác thải y tế của người mắc COVID-19. Nhưng rồi cũng phải bỏ chung vào túi rác sinh hoạt của gia đình vì không biết vứt ở đâu”, chị Phương nói.
Còn chị Lê Thúy (xã Tịnh Ấn Đông, thành phố Quảng Ngã) chia sẻ, chị không được hướng dẫn thu gom riêng rác của người mắc COVID-19 cách ly, điều trị tại nhà. Trong thời gian điều trị COVID-19 tại nhà, toàn bộ rác phát sinh hằng ngày trong gia đình được chị cho vào bao rồi để trước nhà để công nhân môi trường đến thu gom như bình thường.
Công ty cổ phần Môi trường đô thị Quảng Ngãi là đơn vị thực hiện thu gom, vận chuyển rác thải sinh hoạt cho toàn bộ thành phố Quảng Ngãi với lượng rác xấp xỉ 300 tấn/ngày đêm. Đại diện Công ty này cho biết, trong bối cảnh dịch bệnh, điều kiện làm việc của người lao động rất áp lực. Tuy nhiên, người dân vẫn chưa có ý thức quản lý, phân loại chất thải y tế cũng như rác thải sinh hoạt. Do đó, Công ty khuyến cáo, nhắc nhở người lao động khi làm nhiệm vụ thu gom, vận chuyển rác thải thực hiện các biện pháp bảo vệ, mặc bảo hộ lao động, sát khuẩn thường xuyên, tự bảo vệ mình để hạn chế dịch bệnh phát sinh. Anh N. V. T. (công nhân Công ty cổ phần Môi trường đô thị Quảng Ngãi) cho hay, khẩu trang y tế bị vứt nhiều nơi, nhiều bộ sinh phẩm xét nghiệm nhanh SARS-CoV-2 đã qua sử dụng, được để chung với rác sinh hoạt. Người dân sử dụng khẩu trang và các bộ sinh phẩm xét nghiệm nhanh ngày càng nhiều, nhưng chưa biết cách xử lý những loại rác thải lây nhiễm này, gây nguy cơ lây nhiễm cho công nhân môi trường và cộng đồng.
Để nâng cao hiệu quả quản lý chất thải và vệ sinh trong phòng, chống dịch COVID-19, ngày 8/3/2022, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh đã có công văn số 904/STNMT-MT về việc tăng cường quản lý chất thải đối với các trường hợp mắc COVID-19 quản lý tại nhà; hướng dẫn cụ thể cách phân loại, thu gom, lưu giữ, vận chuyển và xử lý chất thải phát sinh đối với các trường hợp F0 quản lý tại nhà.
Sở Tài nguyên và Môi trường đề nghị Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố tăng cường công tác tuyên truyền để người dân nắm bắt, thực hiện các quy định. Căn cứ vào điều kiện cụ thể của địa phương, chủ động nắm bắt thông tin về số người mắc COVID-19 để xây dựng phương án thu gom, vận chuyển chất thải lây nhiễm tại các gia đình có F0…
Sau khi có hướng dẫn của Sở Tài nguyên và Môi trường, Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố đã có văn bản chỉ đạo các ngành, địa phương về việc thực hiện nghiêm quy trình bảo quản, thu gom, vận chuyển rác thải y tế đối với các trường hợp F0 quản lý tại nhà. Theo đó, các địa phương tự ký hợp đồng với các đơn vị có chức năng thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải có nguy cơ chứa virus SARS-CoV-2 của hộ gia đình có F0 điều trị tại nhà; chịu trách nhiệm trong xác nhận khối lượng và thanh toán kinh phí theo quy định.
Tuy nhiên, theo đại diện của 2 đơn vị thu gom rác thải trên địa bàn tỉnh là Công ty cổ phần Môi trường đô thị Quảng Ngãi và Công ty cổ phần Cơ điện môi trường Lilama Quảng Ngãi, đến ngày 15/3, chưa có phường, xã nào ký hợp đồng với các đơn vị thu gom để thu gom rác thải y tế cho người mắc COVID-19 điều trị tại nhà.
Theo ông Nguyễn Anh Tuấn, Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Tịnh Long, hiện nay xã chưa ký hợp đồng thu gom rác thải của những người mắc COVID-19. Rác thải của những trường hợp F0 quản lý tại nhà đều được bà con thu gom, tập kết giống như rác thải sinh hoạt bình thường để Công ty cổ phần Môi trường đô thị Quảng Ngãi thu gom.
Trước tình hình dịch COVID-19 đang lây lan nhanh trong cộng đồng như hiện nay, việc xử lý rác thải sinh hoạt của những trường hợp F0 quản lý tại nhà phải được thu gom, vận chuyển, xử lý đúng cách. Vì vậy, chính quyền địa phương cần tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn và giám sát việc khai báo y tế của các trường hợp F0; ký hợp đồng với các đơn vị có chức năng thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải có nguy cơ chứa virus SARS-CoV-2; hướng dẫn người dân thu gom, phân loại và lưu giữ chất thải lây nhiễm theo đúng quy định, xử lý nghiêm hành vi vi phạm.