Gia đình bà Lê Thị Nga ở xã Châu Nhân trước thường sử dụng nước giếng khơi để sinh hoạt. Sau lũ, nguồn nước đã nhiễm bẩn không thể sử dụng được, nên những ngày qua, gia đình bà phải dùng nước mưa thay thế. Khi nước rút, cán bộ y tế xã đã đến hướng dẫn gia đình cách khử trùng nguồn nước để đảm bảo có nước sạch ăn uống và sinh hoạt.
Huyện Hưng Nguyên là địa phương bị ngập lụt sau bão số 4, đặc biệt tại các xã Châu Nhân, Hưng Lợi và khu vực ngoài đê của xã Xuân Lam. Ngay sau khi nước rút, cán bộ Trạm Y tế các xã phối hợp cùng các hộ dân dọn dẹp rác thải, hướng dẫn bà con xử lý môi trường, phòng, chống dịch bệnh.
Tại huyện Con Cuông, mưa lớn khiến mực nước sông Giăng dâng cao, gây ngập cục bộ tại một số xã như Môn Sơn, Lục Dạ, Thạch Ngàn, Mậu Đức và thị trấn Con Cuông. Nước lũ làm ngập 25 ngôi nhà, xâm nhập vào giếng khơi của hơn 40 hộ dân, trong đó xã Yên Khê bị ảnh hưởng nặng nề nhất.
Bác sĩ Vi Thị Hương, Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Con Cuông cho biết: Trung tâm và Trạm y tế các thôn bị ngập đã tuyên truyền, hướng dẫn người dân phòng, chống dịch bệnh, xử lý môi trường, nguồn nước... Hóa chất đã được phân bổ đầy đủ cho các khu vực bị ảnh hưởng. Trung tâm thực hiện phun tiêu độc khử trùng theo phương châm "nước rút đến đâu vệ sinh đến đó". Cán bộ y tế xuống tận nơi hướng dẫn bà con thau rửa giếng khơi bằng phèn chua và khử trùng bằng Cloramin B, giám sát nguy cơ bùng phát dịch bệnh, đặc biệt là sốt xuất huyết.
Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Nghệ An, qua kiểm tra tỉnh chưa ghi nhận trường hợp dịch bệnh nào xảy ra sau ảnh hưởng thiên tai. Sau khi nước rút, người dân cũng đã chủ động vệ sinh môi trường, phòng, chống dịch bệnh theo hướng dẫn của cơ quan y tế.
Chính quyền địa phương, các đơn vị y tế tuyến tỉnh và huyện đã tăng cường thông tin tuyên truyền đến người dân về các yếu tố nguy cơ. Các Trung tâm y tế huyện sẵn sàng lực lượng, phương tiện, trang thiết bị, dụng cụ, vật tư và hóa chất cần thiết để kịp thời ứng phó với tình huống dịch bệnh có thể xảy ra, theo phương châm "4 tại chỗ" và "3 sẵn sàng".
Tùy theo diễn biến thời tiết và mức độ rút nước, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Nghệ An tiếp tục thực hiện các giải pháp phòng ngừa dịch bệnh sau mưa lũ theo đúng hướng dẫn của Sở Y tế. Trong những ngày tới, đơn vị sẽ tăng cường chỉ đạo Trung tâm y tế các huyện, thành phố và thị xã giám sát ca bệnh truyền nhiễm; chủ động phát hiện sớm các ca bệnh nghi ngờ, tiến hành xử lý và khoanh vùng các ổ dịch nhỏ lẻ (nếu có), không để dịch bùng phát trên diện rộng, Tiến sỹ, bác sỹ Chu Trọng Trang - Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh nhấn mạnh.
Sau mưa lụt, môi trường thường bị ô nhiễm bởi vi sinh vật, rác và chất thải, tiềm ẩn nguy cơ bùng phát dịch bệnh. Đặc biệt, điều kiện ẩm ướt sau mưa lụt là môi trường thuận lợi cho các loại vi khuẩn, virus và côn trùng truyền bệnh như ruồi, muỗi phát triển. Trong đó, muỗi là nguyên nhân gây bệnh sốt rét và sốt xuất huyết – hai bệnh rất dễ bùng phát sau mưa lụt.
Đặc biệt, tình trạng ngập lụt cũng dẫn đến thiếu nước sạch, làm gia tăng các bệnh về đường tiêu hóa như tiêu chảy, tả, lỵ và thương hàn. Ngoài ra, các bệnh ngoài da như viêm da, nước ăn chân, viêm nang lông và các bệnh về mắt như đau mắt đỏ, mắt hột cũng dễ phát sinh. Những bệnh này chủ yếu là do tiếp xúc với nguồn nước và thực phẩm bị ô nhiễm, nếu không kiểm soát kịp thời có thể dẫn đến dịch bệnh trên diện rộng.
Theo Tiến sỹ, bác sỹ Trần Tất Thắng, Giám đốc Bệnh viện Mắt Nghệ An, khi nhà cửa bị ngập úng và rác thải ứ đọng, nguy cơ mắc các bệnh về mắt tăng cao, đặc biệt là đau mắt đỏ. Bệnh này dễ bùng phát thành dịch tại những khu vực có điều kiện vệ sinh kém và thiếu nước sạch. Vì vậy, người dân vùng lũ cần nhanh chóng dọn dẹp nhà cửa, xử lý rác thải và nguồn nước sinh hoạt, đồng thời vệ sinh mắt hằng ngày bằng nước muối sinh lý (Natri Clorid 0,9%).