Hai bị can này gồm: Iwamura Masakazu (sinh năm 1971, trú tại số 009 Egi Takasaki, Gumma, Nhật Bản) và Kitada Takayoshi (sinh năm 1983, ở tại tòa nhà Buranshu, số 256 Nishiyokote Takasaki, Gumma, Nhật Bản), cùng bị truy tố về tội “Buôn lậu” theo quy định tại Điều 153, khoản 4, điểm a – Bộ luật Hình sự.
Theo cáo trạng, Iwamura Masakazu nguyên là Giám đốc Công ty RG Innovation (Nhật Bản) kinh doanh môi giới lao động Việt Nam sang Nhật Bản. Do ở Nhật Bản các sản phẩm vàng chế tác được bán với giá rất cao nên sau một số lần sang Việt Nam để phát triển thị trường kinh doanh của công ty, Iwamura Masakazu đã tìm hiểu thị trường vàng ở Việt Nam và quyết định mua vàng về Nhật Bản để chế tác thành trang sức bán lại cho các khách hàng hưởng lợi.
Thông qua một số bạn bè là Việt Nam sinh sống tại Nhật Bản giới thiệu có người nhà kinh doanh vàng và các sản phẩm vàng chế tác có thể mua với giá rẻ ở Việt Nam, Iwamura Masakazu đã bàn bạc với Kitada Takayoshi sang Việt Nam để mua các sản phẩm vàng chế tác về bán kiếm lời và được Kitada Takayoshi đồng ý.
Qua giới thiệu, đầu tháng 7/2016, Iwamura Masakazu và Kitada Takayoshi đến Công ty TNHH vàng bạc đá quý Sinh Diễn (cửa hàng vàng Sinh Diễn ở phố Ngô Gia Tự, phường Tiền An, thành phố Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh) để xem mẫu và tham khảo giá vàng.
Sau khi thỏa thuận về số lượng, giá mua vàng, Iwamura Masakazu yêu cầu chủ cửa hàng đúc 7 pho tượng vàng (gồm 4 pho tượng Phật Di Lặc và 3 pho tượng ông Tam Đa) và hẹn ngày 2/8/2016 đến nhận.
Iwamura Masakazu đã đưa cho Kitada Takayoshi số tiền 32.300.000 Yên Nhật để sang Việt Nam nhận 7 pho tượng vàng và hứa nếu mang về Nhật Bản thành công sẽ trả công cho Kitada Takayoshi số tiền 80.000 Yên Nhật.
Để tránh sự kiểm tra của Hải quan Việt Nam, Iwamura Masakazu bàn bạc và chỉ đạo Kitada Takayoshi khi nhận vàng xong thì mạ bạc vào 7 pho tượng vàng, nếu Hải quan Việt Nam kiểm tra phát hiện thì nói là 7 pho tượng bạc để được cho thông quan, Kitada Takayoshi đồng ý.
Theo kế hoạch, ngày 2/8/2016, Kitada Takayoshi đã đến cửa hàng vàng Sinh Diễn nhận 7 pho tượng vàng, trọng lượng 6974g, với giá là 31.555.000 Yên Nhật (bao gồm cả công chế tác). Sau đó, Kitada Takayoshi đã mang 7 pho tượng vàng này đi mạ bạc bên ngoài để tránh sự kiểm tra, phát hiện của cơ quan hải quan.
Ngày 3/8/2016, khi làm thủ tục xuất cảnh, Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế Nội Bài kiểm tra và phát hiện trong hành lý xách tay của Kitada Takayoshi có mang theo 7 pho tượng vàng không làm thủ tục khai báo Hải quan. Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài đã tiến hành lập biên bản và tạm giữ tang vật vi phạm để điều tra làm rõ.
Qua giám định đã kết luận 7 pho tượng thu giữ của Kitada Takayoshi là vàng, hàm lượng vàng 99,99%, tổng khối lượng 6.794 gram, trị giá 6.748.960.000 đồng.