Nhà xưởng xây dựng không phép. |
Đây là thực trạng được đưa ra mổ xẻ và tìm giải pháp xử lý tại hội nghị sơ kết công tác đảm bảo trật tự xây dựng 7 tháng năm 2017 trên địa bàn Tp. Hồ Chí Minh do UBND thành phố tổ chức ngày 5/8.
Vi phạm vì quy hoạch “treo”Theo ông Lý Thanh Long, Chánh Thanh tra Sở Xây dựng Tp. Hồ Chí Minh, trong 7 tháng năm 2017, Thanh tra Sở đã kiểm tra tại 24.449 công trình đang xây dựng, phát hiện 1.925 trường hợp vi phạm, tăng 216 trường hợp so với cùng kỳ năm 2016; trong đó xây dựng không phép chiếm 49,7%, tập trung nhiều nhất ở huyện Củ Chi, huyện Bình Chánh, quận 9, huyện Cần Giờ và quận 12.
Về xây dựng sai phép, trên địa bàn thành phố xảy ra 599 trường hợp; trong đó xây dựng sai phép trong dự án quy hoạch chi tiết 1/500 có 195 trường hợp, huyện Hóc Môn dẫn đầu với 119 trường hợp, tiếp theo là quận 9 với 71 trường hợp, quận 7 với 64 trường hợp…. Cũng trong thời gian này, Sở Xây dựng đã ban hành kỷ luật 5 trường hợp thanh tra địa bàn, phê bình rút kinh nghiệm 28 trường hợp và đang xem xét kỷ luật 49 trường hợp.
Đại diện UBND huyện Bình Chánh cho biết, trên địa bàn huyện có nhiều dự án bất động sản kéo dài đến 20 năm chưa triển khai như một số dự án trong quy hoạch Khu Nam thành phố (quy mô 1.900ha) trong khi nhu cầu nhà ở, cơ sở sản xuất, khu công nghiệp lại rất lớn. Trên địa bàn huyện có hơn 200 dự án bồi thường với hơn 10.000 hộ dân bị ảnh hưởng. Đây cũng là địa bàn tập trung nhiều lao động nhập cư nên gia tăng nhu cầu xây dựng nhà ở, buộc người dân phải mua đất bằng giấy tay rồi lén lút cất nhà.
Tương tự, ông Hoàng Minh Tuấn Anh, Phó Chủ tịch UBND quận 9 thông tin, nguyên nhân gia tăng vi phạm xây dựng sai phép, không phép là do địa bàn quận 9 rộng, nhiều dân nhập cư, chủ yếu ở phường Trường Thạnh, Long Phước, Long Trường, đặc biệt khi dự án Khu Công nghệ cao đi vào hoạt động thu hút nhiều lao động. Trên địa bàn quận có một số dự án “treo” như dự án Trung tâm hành chính quận gần 20 năm (quy mô 56 ha) chưa triển khai được, trong khi có nhiều người dân sinh sống, muốn sửa chữa nhà, khi tháo ra thì nhà sập hoàn toàn nên đăng ký xây mới nhưng không được cấp phép. Bên cạnh đó, trong cơn “sốt” đất nền vừa qua, nhiều người dân đã mua đất bằng giấy tay, cố tình xây nhà trên đất quy hoạch cây xanh và hành lang bảo vệ kênh rạch.
“Chiếm đến 50% trường hợp vi phạm xây dựng là người nhập cư, còn lại là các hộ nghèo ở trong khu quy hoạch quá lâu. Họ bỏ ra từ 200 – 300 triệu đồng để mua đất giấy tay với nhu cầu bức thiết cất nhà để ở nhưng không được giải quyết nên rất bức xúc và làm liều. Trong tháng 8, tháng 9 tới, quận 9 sẽ thành lập Tổ công tác liên ngành để làm việc với 3 phường (Trường Thạnh, Long Phước, Long Trường) có số vụ vi phạm trật tự xây dựng nhiều nhất để quyết tâm xử lý dứt điểm 63 trường hợp bằng biện pháp cưỡng chế”, ông Hoàng Minh Tuấn Anh cho biết thêm.
Còn theo ông Nguyễn Việt Dũng, Phó Chủ tịch UBND huyện Củ Chi, trong cơn sốt đất nền vừa qua, trên địa bàn huyện đã xảy ra 209 trường hợp vi phạm trật tự xây dựng, tăng 139 trường hợp so với cùng kỳ 2016, tập trung tại 5 xã nằm trong quy hoạch Khu đô thị Tây bắc Củ Chi; trong đó 144 trường hợp có đất nằm trong quy hoạch công viên cây xanh “treo” hơn 10 năm.
Xem xét lại công tác quy hoạch
Ông Trần Vĩnh Tuyến, Phó Chủ tịch UBND Tp. Hồ Chí Minh cho rằng: Quy hoạch đô thị thành phố đang có vấn đề, cần phải tính toán lại, nếu không xác định được cơ cấu kinh tế mà làm quy hoạch thì sẽ dẫn đến vi phạm trật tự xây dựng, đồng thời phải đẩy nhanh tiến độ thực hiện các quy hoạch.
UBND thành phố chủ trương thành lập tổ công tác cấp phép đầu tư thông qua cơ chế một cửa để doanh nghiệp không phải đi qua nhiều sở ngành. Các quận huyện nhanh chóng xây dựng quy trình, quy chuẩn chung trong việc xử lý, quản lý công trình sai phép theo địa bàn để kiểm soát, nơi nào mất trật tự phải xử lý nghiêm.
Đối với việc xây dựng nhà ở riêng lẻ, chậm nhất cuối tháng 10/2017 các quận huyện phải xây dựng xong dịch vụ trực tuyến cấp phép xây dựng, tạo thuận tiện cho người dân. UBND quận 7 nghiên cứu thí điểm việc không cấp phép xây dựng mà chuyển đăng ký xây dựng đối với nhà riêng lẻ để cắt giảm thủ tục và sự phiền hà.
“Hiện nay thủ tục cấp phép xây dựng còn phiền hà, gây khó khăn nên sinh ra tiêu cực. Cán bộ quản lý trật tự xây dựng tiếp tay cho việc xây dựng trái phép, không phép, thậm chí có không ít cán bộ có tâm lý “cố đấm ăn xôi”, nhận tiền, sẵn sàng nghỉ việc. Vì thế phải xem lại cơ chế quản lý cán bộ hiện nay, kể cả việc kiểm soát, răn đe và xử lý đối tượng chủ thi công, nhất là tại các công trình nhà ở riêng lẻ vì đây là bộ phận hiểu rõ nhất nhưng lại tư vấn cho chủ đầu tư xây sai phép, không phép”, Phó Chủ tịch UBND Tp. Hồ Chí Minh Trần Vĩnh Tuyến nhấn mạnh.
Ông Nguyễn Thanh Toàn, Phó Giám đốc Sở Quy hoạch kiến trúc Tp. Hồ Chí Minh cho biết, các quận huyện muốn lập quy hoạch chi tiết 1/500 làm căn cứ cấp giấy phép xây dựng là lãng phí, không hiệu quả, vì nếu lập quy hoạch 1/500 thì trên địa bàn thành phố sẽ có tới hàng triệu bản quy hoạch. Khi Luật xây dựng 2014 ban hành, thành phố đã lập quy chế quản lý quy hoạch kiến trúc chung đô thị để làm cơ sở cấp giấy phép xây dựng không trái luật. Do đó các quận huyện nên vận dụng quy chế này làm cơ sở cấp phép xây dựng chứ không cần phải lập quy hoạch chi tiết 1/500.
"Sắp tới, Sở Quy hoạch kiến trúc sẽ thống nhất với UBND các quận huyện khái niệm và cách hiểu về đất ở dân cư xây dựng mới, đất ở quy hoạch có thời hạn, đất phù hợp quy hoạch… để báo cáo UBND thành phố chấp thuận, sau đó tiến hành cấp giấy phép xây dựng cho từng địa bàn", ông Toàn cho hay.
Theo ông Trần Trọng Tuấn, Giám đốc Sở Xây dựng Tp. Hồ Chí Minh, từ nay đến cuối năm 2017 Sở Xây dựng sẽ tập trung các giải pháp để xử lý triệt để các quyết định xử lý hành chính đã được ban hành, nhất các vụ vi phạm nghiêm trọng, phức tạp như sai phạm tại dự án Thảo Điền Sapphire và các công trình nhà cao tầng xây sai phép, chuyển công năng, nhất quyết không hợp thức hoá cho tồn tại.
“Sở Xây dựng cũng sẽ tiếp tục phối hợp với địa phương tăng cường kiểm tra, đảm bảo 100% công trình xây dựng được kiểm tra, xử lý ngăn chặn ngay từ đầu nhất là ở địa bàn phức tạp gồm các huyện Bình Chánh, Củ Chi, Nhà Bè và quận Bình Tân; đồng thời thống nhất chủ trương của các quận huyện là thành lập tổ công tác liên ngành về xử lý vi phạm trật tự xây dựng tại huyện Củ Chi, Nhà Bè và quận 9. Cùng với đó, Sở Xây dựng sẽ chấn chỉnh, củng cố đội ngũ Thanh tra Sở về nghiệp vụ, tiếp xúc với công dân, chủ đầu tư; xử lý nghiêm cán bộ nhũng nhiễu, tiêu cực”, ông Trần Trọng Tuấn cam kết.