Tàu của ngư dân ra khơi đánh bắt hải sản. Ảnh: Tường Vi/TTXVN
Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tỉnh Thừa Thiên - Huế chưa hoàn thành việc đăng ký tàu cá theo quy định. Hiện còn khoảng 250 tàu cá chưa được đăng ký. Số lượng tàu cá mất kết nối VMS tương đối lớn, trung bình từ 30 - 50%; khoảng 30% tàu cá chưa được cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn vệ sinh thực phẩm.
Năng lực thực hiện kiểm soát tàu cá ra vào cảng chưa đảm bảo theo quy định, nhiều tàu cá có hành vi vi phạm (như hoạt động sai vùng, nhật ký khai thác, tàu hậu cần đánh bắt thủy sản nhưng nhật ký lại của tàu khai thác...), đặc biệt là đối với khối tàu từ 24 mét trở lên phải kiểm soát 100% theo quy định (kể cả tàu cá trong tỉnh và ngoài tỉnh) cập cảng bốc dỡ sản phẩm thủy sản khai thác nhưng việc xác minh ngay lúc thu nhật ký để xử lý còn rất hạn chế.
Sản lượng thủy sản khai thác của toàn tỉnh được theo dõi, giám sát chưa đầy đủ theo quy định. Hiện, tỉnh mới giám sát đối với khối tàu từ 15 mét trở lên nhưng chất lượng nhật ký khai thác chưa đáp ứng được yêu cầu (ghi không đúng, chưa ghi theo loài...), đặc biệt là đối với đội tàu hậu cần đánh bắt nguồn lợi thủy sản, chưa có sự kiểm tra, đối chiếu với dữ liệu thiết bị giám sát hành trình tàu cá (VMS) dẫn đến chưa đủ độ tin cậy trong truy xuất nguồn gốc; cần hướng dẫn ghi đúng nhật ký thu mua và nhật ký khai thác, xử lý vi phạm theo quy định.
Bên cạnh đó, việc xác minh, xử lý tàu cá vi phạm khai thác IUU còn rất hạn chế, nhiều trường hợp tàu cá của tỉnh và của tỉnh khác vi phạm khai thác sai vùng, vi phạm về nhật ký khai thác... thể hiện trên hồ sơ của tàu cá, dữ liệu VMS nhưng lực lượng chức năng tại cảng cá chưa xác minh, xử lý khi tàu cập cảng bốc dỡ thủy sản, chuyển cơ quan chức năng xử phạt theo quy định.
Để chuẩn bị làm việc với Đoàn Thanh tra của EC lần thứ 4 trong tháng 10 năm 2023 với quyết tâm gỡ cảnh báo “thẻ vàng” theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề nghị UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế thực hiện nghiêm túc các ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và ý kiến chỉ đạo của Trưởng Ban chỉ đạo quốc gia về IUU.
Đồng thời, gắn trách nhiệm người đứng đầu các cấp với kết quả thực hiện; thường xuyên thanh tra, kiểm tra và nghiêm túc tổ chức kiểm điểm trách nhiệm các tổ chức, cá nhân không hoàn thành chức trách, nhiệm vụ được giao, bố trí cán bộ có năng lực, trình độ, tinh thần trách nhiệm thực hiện công việc.
Tỉnh Thừa Thiên - Huế khẩn trương kiện toàn Văn phòng thanh tra, kiểm soát nghề cá tại cảng đảm bảo thực hiện đúng quy định kiểm soát tàu cá ra vào cảng, xử lý các hành vi khai thác IUU; trong đó làm rõ trách nhiệm giữa các lực lượng chức năng như: cảng cá, Chi cục Thủy sản và Biên phòng trong phối hợp thực hiện nhiệm vụ.
Tỉnh thực hiện nghiêm túc, đảm bảo hoàn thành quản lý tàu cá theo quy định về: đăng ký, đăng kiểm, cấp giấy phép khai thác, cấp giấy chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm, lắp đặt thiết bị VMS, cập nhật đầy đủ dữ liệu tàu cá vào cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia.
Đảm bảo 100% tàu cá cập cảng chỉ định, giám sát 100% sản lượng thủy sản khai thác tại địa phương; tuân thủ nghiêm túc việc xác nhận, chứng nhận và truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác; xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân hợp thức hóa hồ sơ đối với các lô hàng xuất khẩu.
Các đơn vị chức năng rà soát, sắp xếp, lưu trữ hồ sơ cả bản giấy và trên phần mềm điện tử đảm bảo dễ dàng truy xuất, cung cấp kịp thời, đặc biệt là tại cảng cá, Chi cục Thủy sản, Văn phòng thanh tra kiểm tra, kiểm soát nghề cá tại cảng cá, lực lượng biên phòng..., số liệu phải khớp, thống nhất giữa báo cáo của địa phương và trên cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (VNFishbase), thống nhất giữa các cơ quan, đơn vị chức năng.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề nghị tỉnh Thừa Thiên - Huế kiểm soát chặt chẽ hoạt động của tàu cá địa phương và tàu cá của tỉnh khác hoạt động tại địa phương; kiểm tra, kiểm soát 100% tàu cá xuất, nhập bến tại các đồn/trạm Biên phòng để đảm bảo xử lý nghiêm các tàu cá không đủ điều kiện xuất, nhập bến vào cảng cá bốc dỡ thủy sản khai thác. Cùng đó, tập trung cao điểm thực thi pháp luật, xử phạt triệt để các hành vi khai thác IUU xảy ra tại địa bàn tỉnh theo quy định; đặc biệt kiên quyết không để tàu cá của địa phương vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài.
Tỉnh tiếp tục hoàn thiện, đầu tư cơ sở hạ tầng nghề cá, ưu tiên bố trí đủ nguồn lực (kinh phí, nhân lực, trang thiết bị) cho cơ quan quản lý thủy sản địa phương và lực lượng chức năng có liên quan để thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU.
Tỉnh Thừa Thiên - Huế tham khảo, học tập kinh nghiệm triển khai thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU tại tỉnh Khánh Hòa, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn gợi mở.