Bộ Y tế khẳng định không xảy ra tình trạng thiếu thuốc thuộc danh mục trúng thầu tập trung

Thuốc thuộc danh mục đấu thầu không thiếu

Theo ông Lê Thanh Dũng, Trung tâm Mua sắm tập trung thuốc Quốc gia chịu trách nhiệm tổ chức đấu thầu tập trung cấp Quốc gia đối với 2 loại danh mục gồm: các thuốc generic nhóm 1, nhóm 2 và các thuốc điều trị HIV/AIDS (thuốc ARV) thuộc nguồn quỹ khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế quy định.

Ông Lê Thanh Dũng cho rằng, đấu thầu thuốc tập trung Quốc gia phần lớn (88/106 danh mục thuốc) đã có kết quả từ ngày 3/8/2022 và có hiệu lực thực hiện từ ngày 1/9/2022 đến hết ngày 31/8/2024. Như vậy, kết quả đã được thực hiện hơn một năm và thời gian thực hiện còn gần một năm.

Hơn nữa, Trung tâm chỉ tổ chức đấu thầu đối với các thuốc generic nhóm 1, nhóm 2 của 32 hoạt chất trong tổng số 1.226 hoạt chất thuộc danh mục thuốc đấu thầu. Vì vậy, phần lớn nhu cầu các thuốc phục vụ công tác điều trị được thực hiện bởi đơn vị mua sắm tập trung cấp địa phương hoặc do cơ sở y tế tự tổ chức đấu thầu.

Đối với các thuốc đàm phán giá đã có kết quả trúng thầu, gồm 64 thuốc biệt dược gốc đã được công bố 4 đợt và có hiệu lực thực hiện thỏa thuận khung. Cụ thể, đợt 1 từ ngày 15/11/2022 đến ngày 14/11/2024, đợt 4 từ ngày 17/4/2023 đến ngày 16/4/2025.

Theo ông Dũng, đàm phán giá là một hình thức đấu thầu có quy trình phức tạp, gặp rất nhiều khó khăn, không có quy định về thời gian phải công bố kết quả; đồng thời, số lượng thuốc thuộc danh mục được áp dụng hình thức đàm phán giá rất lớn, gồm 701 danh mục thuốc nên Trung tâm phải xây dựng kế hoạch và lộ trình phù hợp với điều kiện về thời gian của Hội đồng Đàm phán giá và số lượng nhân lực thực hiện công tác đàm phán giá.

Vì vậy, trong thời gian chưa có kết quả đấu thầu tập trung Quốc gia và đàm phán giá được công bố, các cơ sở y tế được tổ chức đấu thầu đảm bảo cung ứng thuốc cho nhu cầu điều trị theo quy định tại Điều 18 Thông tư 15/2019/TT-BYT.  Trung tâm luôn có văn bản thông báo về tiến độ công tác mua sắm tập trung và đề nghị các cơ sở y tế chủ động mua sắm thuốc phục vụ cho công tác khám, chữa bệnh.

Về tình hình cung ứng của nhà thầu từ khi có kết quả trúng thầu, Giám đốc Trung tâm Mua sắm tập trung thuốc Quốc gia cho biết, các nhà thầu cơ bản đáp ứng tiến độ cung ứng tới các cơ sở y tế trên cả nước. Một số trường hợp nhà thầu không cung ứng thuốc do cơ sở y tế chưa thực hiện việc thanh toán với các nhà thầu theo hợp đồng đã ký kết, Trung tâm có văn bản đề nghị các cơ sở y tế nghiêm túc thực hiện theo nội dung Hợp đồng đã ký kết giữa hai bên.

Đối với một số thuốc nhập khẩu cung ứng chậm do thiếu nguyên liệu trên toàn cầu, nguyên nhân do ảnh hưởng hậu dịch COVID-19 hoặc chưa được Cục Quản lý Dược xét duyệt đơn hàng nhập khẩu thuốc kiểm soát đặc biệt, Trung tâm đã yêu cầu nhà thầu tài trợ thuốc có tiêu chí kỹ thuật tương đương cho các cơ sở y tế trong thời gian chưa cung ứng được thuốc trúng thầu.

“Đối với các thuốc thuộc danh mục đấu thầu tập trung cấp Quốc gia có kết quả trúng thầu đến nay không xảy ra tình trạng thiếu thuốc, đảm bảo cung ứng đầy đủ tới các cơ sở y tế”, ông Lê Thanh Dũng khẳng định.

Sử dụng thuốc thuộc danh mục đấu thầu còn thấp

Tuy nhiên, theo ông Lê Thanh Dũng, tình hình sử dụng các thuốc thuộc danh mục đấu thầu tập trung cấp Quốc gia đến nay tương đối thấp. Cụ thể, theo số liệu được cập nhật về giá trị thực hiện từ ngày 1/9/2022 đến hết ngày 30/6/2023 (thời gian thực hiện 10/24 tháng) của từng gói thầu như sau: gói 1 (miền Bắc) đạt 24,0 % (519,5 tỷ đồng/2.162,3 tỷ đồng); gói 2 (miền Trung) đạt 18,6 % (233,1 tỷ đồng/1.256,4 tỷ đồng); gói 3 (miền Nam) đạt 19,0 % (562,9 tỷ đồng/2.962,9 tỷ đồng).

Nguyên nhân chủ yếu được các cơ sở y tế báo cáo lại là do thời điểm dự trù thuốc diễn ra trước dịch COVID-19 nên việc sử dụng thuốc, mô hình bệnh tật, số lượng bệnh nhân cơ bản có sự thay đổi sau đại dịch. Do đó, Trung tâm đã thực hiện giám sát trực tiếp tới các Sở Y tế, cơ sở y tế để tìm hiểu nguyên nhân cũng như đôn đốc việc sử dụng tối thiểu 80% số lượng thuốc các cơ sở y tế đã cam kết khi dự trù. Ngoài ra, khi giám sát, Trung tâm đã tuyên truyền tới các cơ sở y tế về việc đảm bảo dự trù thuốc phù hợp với nhu cầu, không vượt quá lớn với nhu cầu thực tế.

Trong trường hợp các cơ sở y tế không sử dụng đúng tiến độ thuốc đã dự trù, Trung tâm, các Sở Y tế, đơn vị mua sắm tập trung thuốc đã thực hiện chức năng điều tiết thuốc tới các cơ sở có nhu cầu để kịp thời đảm bảo cung ứng thuốc, tỷ lệ sử dụng thuốc hiệu quả.

Đối với các thuốc đàm phán giá, ông Lê Thanh Dũng cho biết, các nhà thầu cung cấp thuốc trúng thầu đàm phán giá nhìn chung ổn định, hiếm gặp tình trạng gián đoạn cung ứng. Nhà thầu thường chủ động có văn bản gửi Trung tâm cảnh báo khi có nguy cơ gián đoạn cung ứng chủ yếu do thuốc có sự thay đổi thông tin và chưa được Cục Quản lý Dược công bố tại Danh mục thuốc biệt dược gốc. Khi đó, Trung tâm luôn phối hợp gửi văn bản cho Cục Quản lý Dược đề nghị hỗ trợ, xem xét sớm công bố các thủ tục cần thiết để việc cung ứng thuốc của nhà thầu không bị gián đoạn.

Còn về tình hình sử dụng kết quả đàm phán giá của các cơ sở y tế, đối với 64 thuốc đàm phán thành công năm 2022 - 2023, do hiệu quả của công tác đàm phán có những biệt dược gốc giảm giá trên 30%, thậm chí 52%, về gần với giá của thuốc generic nhóm 1 nên cơ sở y tế có nhu cầu sử dụng thuốc tăng lên. Vì vậy, nhiều thuốc có tỷ lệ thực hiện theo tiến độ rất cao (trên 80%) chủ yếu là các thuốc thuộc nhóm kháng sinh (Meronem), tim mạch (Crestor), thuốc điều trị thiếu máu (Eprex 4000U) và một vài thuốc thuộc nhóm điều trị ung thư, điều hòa miễn dịch (Glivec 100mg, Cellcept 250mg).

Ông Lê Thanh Dũng thông tin thêm, Trung tâm đang hoàn thiện kế hoạch lựa chọn nhà thầu đối với 86 thuốc, dự kiến trình Bộ Y tế phê duyệt trong tháng 11/2023. Đồng thời cùng thời gian này, Trung tâm dự kiến sẽ tiến hành tổng hợp nhu cầu của các cơ sở y tế trên toàn quốc đối với 64 thuốc biệt dược gốc sẽ hết hiệu lực thỏa thuận khung vào cuối năm 2024 và đầu năm 2025.