Đây là chuyến thăm đầu tiên của người đứng đầu Nhà nước Việt Nam tới Campuchia sau khi bộ máy lãnh đạo cấp cao được kiện toàn sau Đại hội lần thứ XIII của Đảng. Đối với Vương quốc Campuchia, đây là chuyến thăm đầu tiên của Nguyên thủ nước ngoài đến Vương quốc Campuchia trong năm 2021.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tiếp Thủ tướng Vương quốc Campuchia Samdech Techo Hun Sen nhân dịp sang Việt Nam dự Hội nghị Diễn đàn Kinh tế Thế giới về ASEAN 2018. Ảnh tư liệu: Thống Nhất/TTXVN
Chuyến thăm nhằm triển khai đường lối đối ngoại Đại hội lần thứ XIII của Đảng, thể hiện sự coi trọng và phát triển quan hệ với các nước láng giềng; được diễn ra trong bối cảnh quan hệ láng giềng, đoàn kết, hữu nghị truyền thống, hợp tác toàn diện giữa Việt Nam - Campuchia tiếp tục phát triển tốt đẹp mặc dù cả hai nước đã và đang chịu nhiều tác động của dịch COVID-19. Chuyến thăm cũng là một trong những hoạt động đầu tiên để khởi đầu cho chuỗi các hoạt động chào mừng “Năm Hữu nghị Việt Nam - Campuchia, Campuchia - Việt Nam” và kỷ niệm 55 năm thiết lập quan hệ Ngoại giao hai nước (24/6/1967 - 24/6/2022).
Những năm qua, quan hệ Việt Nam - Campuchia phát triển tốt đẹp trên nhiều mặt. Về chính trị, Lãnh đạo hai bên thường xuyên điện đàm, hội đàm trực tuyến. Hai bên phối hợp tổ chức thành công các cơ chế hợp tác song phương quan trọng. Nổi bật là việc Chủ tịch Đảng Nhân dân Campuchia, Thủ tướng Hunsen đã sang Việt Nam dự cuộc gặp với Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng Bí thư Đảng Nhân dân cách mạng Lào Thongloun Sisoulith (Hà Nội, 26/9/2021) và có các cuộc gặp với Chủ tịch nước và Thủ tướng Chính phủ.
Cùng với đó, hợp tác quốc phòng, an ninh tiếp tục được củng cố. Hai nước đã hoàn thành phân giới cắm mốc khoảng 84% đường biên giới trên thực địa và đã ký 2 văn kiện pháp lý ngày 5/10/2019 ghi nhận thành quả phân giới cắm mốc đã đạt được. Ngày 22/12/2020, hai nước đã phối hợp tổ chức Lễ trao đổi Văn kiện Phê chuẩn theo hình thức trực tuyến để hai văn kiện pháp lý về biên giới chính thức có hiệu lực.
Hợp tác kinh tế - thương mại, đầu tư giữa hai nước khởi sắc mặc dù gặp khó khăn do đại dịch, thương mại giữa hai nước tăng trưởng mạnh. 10 tháng đầu năm 2021, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa giữa hai nước đạt 7,87 tỷ USD, tăng 87,5% so với cùng kỳ 2020. Việt Nam có 188 dự án đầu tư còn hiệu lực tại Campuchia với tổng số vốn đăng ký 2,88 tỷ USD, đứng thứ 5 trong số các nước đầu tư vào Campuchia.
Về hợp tác phòng, chống COVID-19, phát huy tinh thần “tương thân tương ái” chia sẻ những khó khăn trước tình hình diễn biến phức tạp của dịch COVID-19 tại mỗi nước, trong năm 2020, Chính phủ ta đã hỗ trợ khẩn cấp cho Chính phủ và nhân dân Campuchia cả tiền và vật tư y tế, trong đó có thiết bị và bộ xét nghiệm PCR tổng trị giá khoảng 300 nghìn USD. Riêng trong năm 2021, Đảng và Chính phủ Việt Nam đã tiếp tục hỗ trợ khẩn cấp cho Campuchia 500.000 USD tiền mặt và nhiều vật tư, thiết bị y tế như 800 máy thở, 2 triệu khẩu trang y tế, 300 nghìn khẩu trang N95 trị giá khoảng 10 triệu USD, góp phần thiết thực và hiệu quả vào nỗ lực ứng phó dịch COVID-19 của Chính phủ và nhân dân Campuchia.
Ngoài ra, các bộ, ngành, đoàn thể và địa phương có nhiều hình thức hỗ trợ trực tiếp đối tác phía Campuchia, thể hiện truyền thống sẵn sàng chia sẻ, tương trợ bạn lúc khó khăn, đóng góp ý nghĩa vào việc tăng cường tình hữu nghị giữa hai nước. Phía Campuchia đã tổ chức trọng thể các lễ tiếp nhận, ra thông cáo báo chí, gửi thư cảm ơn Lãnh đạo Việt Nam trong đó bày tỏ sự trân trọng đối với sự quan tâm, hỗ trợ, giúp đỡ kịp thời của Việt Nam.
Đáp lại Chính phủ, Hội Chữ thập đỏ Campuchia, Hội Hữu nghị Campuchia - Việt Nam và nhân dân Campuchia đã tặng Việt Nam 200.000 liều vaccine Sinopharm, 1 triệu khẩu trang y tế, 100.000 khẩu trang N95, 100 máy tạo oxy và 350.000 USD tiền mặt.
Theo Đại sứ Campuchia tại Việt Nam Chay Navuth, chuyến thăm của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc tới Campuchia phản ánh rõ quan hệ gần gũi Campuchia -Việt Nam, đồng thời là sự thể hiện đối với các quốc gia trong khu vực và trên thế giới về tình hữu nghị giữa hai nước.
Campuchia ủng hộ và đánh giá rất cao Việt Nam đảm nhận thành công vai trò Chủ tịch ASEAN, tổ chức các hội nghị và góp phần đưa hợp tác ASEAN lên một tầm cao mới trong bối cảnh dịch COVID-19. Năm 2022, Campuchia sẽ đảm nhận vị trí Chủ tịch ASEAN. Theo Đại sứ Chay Navuth, lãnh đạo cấp cao hai nước thường xuyên có các cuộc điện đàm hoặc thảo luận trực tuyến. Điều này một lần nữa cho thấy tinh thần đoàn kết giúp đỡ lẫn nhau cũng như sự ủng hộ của Việt Nam đối với vai trò Chủ tịch ASEAN của Campuchia, trong bối cảnh ASEAN đối mặt với nhiều thách thức, như sự cạnh tranh giữa các cường quốc, dịch COVID-19.
Chia sẻ về một số nội dung chủ yếu của chuyến thăm lần này, Đại sứ Việt Nam tại Campuchia Nguyễn Huy Tăng cho biết: Hai bên sẽ cùng nhau nhìn lại kết quả hợp tác trong những năm qua; trao đổi, thảo luận về tình hình khu vực và quốc tế mà cả hai bên cùng quan tâm. Bên cạnh đó, hai bên cùng nhau bàn các biện pháp để khắc phục những khó khăn, vướng mắc để thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa hai nước trên tất cả các lĩnh vực, đặc biệt là về lĩnh vực kinh tế. Lãnh đạo hai nước sẽ chứng kiến việc ký kết một số văn kiện hợp tác quan trọng giữa hai nước.
Đại sứ Nguyễn Huy Tăng cho biết thêm, với đà phát triển tốt đẹp của quan hệ Việt Nam- Campuchia hiện nay, với mong ước cũng như kỳ vọng của Lãnh đạo và nhân dân hai nước, quan hệ Việt Nam - Campuchia cần tập trung vào việc giáo dục nâng cao nhận thức của người dân hai nước, đặc biệt là thế hệ trẻ về ý nghĩa chiến lược, vai trò và tầm quan trọng của mối quan hệ Việt Nam- Campuchia, để thông qua đó củng cố và nâng cao niềm tin chính trị giữa hai nước.
Bên cạnh đó, đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực kinh tế và tạo ra những đột phá mới trong lĩnh vực này; tiếp tục thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa quan hệ hợp tác trong lĩnh vực an ninh quốc phòng, đối ngoại để cùng nhau gìn giữ, duy trì môi trường hòa bình và ổn định cho cả hai nước, khu vực và quốc tế. Đồng thời, thúc đẩy mạnh mẽ giao lưu nhân dân giữa hai nước và hợp tác giữa các địa phương, nhất là các địa phương biên giới giữa hai nước nhằm góp phần vào việc vun đắp cho mối quan hệ giữa hai nước Việt Nam - Campuchia.
Chuyến thăm của Chủ tịch nước là chuyến thăm khởi động cho năm Hữu nghị Việt Nam - Campuchia 2022. Việc Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam thăm cấp nhà nước tới Campuchia sẽ góp phần củng cố tin cậy chính trị, làm sâu sắc hơn quan hệ hợp tác nhiều mặt, đưa quan hệ song phương đi vào chiều sâu, thực chất, hiệu quả hơn. Chuyến thăm thể hiện sự ủng hộ của Việt Nam đối với các hoạt động đối nội, đối ngoại quan trọng sẽ diễn ra tại Campuchia trong thời gian tới như bầu cử Quốc hội năm 2023 và Năm Campuchia là Chủ tịch ASEAN 2022.