Không sắp xếp cơ học, không đảm bảo điều kiện dạy và học
Theo Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ, giáo dục, đào tạo là lĩnh vực rất đặc thù, đội ngũ giáo viên rất đông, rất nhiều đặc điểm nghề nghiệp. Tới đây, hai bộ sẽ tiếp tục có những giải pháp tham mưu cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và làm việc các địa phương để giải quyết các vấn đề còn đang vướng mắc.
Đề cập đến ý kiến của Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân về một loạt những đổi mới trong tuyển dụng, đặc biệt là liên quan đến nâng hạng những tiêu chuẩn nghề nghiệp Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cho biết, đối với giáo viên nói riêng, công chức, viên chức nói chung, quy định về chứng chỉ ngoại ngữ, tin học “có lẽ không cần thiết, vấn đề này đã được lồng ghép trong quá trình bồi dưỡng chức năng nghề nghiệp mà trong chuẩn giáo viên Bộ đã quy định”.
Liên quan đến sắp xếp các đơn vị sự nghiệp công lập, trong đó có các trường học, Bộ trưởng thông tin đã có văn bản chỉ đạo các địa phương trong quá trình rà soát, sắp xếp các trường, lớp, các điểm trường lẻ, các trường phổ thông có nhiều cấp học. Điều lệ về trường phổ thông có nhiều cấp học và mô hình trường có nhiều cấp học cũng đã được quy định trong luật. Mô hình đó không phải là không có cơ sở, nhưng hình thành qua con đường sáp nhập thì yêu cầu phải hết sức nghiêm ngặt về các tiêu chuẩn quy định, về kỹ thuật, về điều kiện. Mỗi một cấp học có tâm sinh lý khác nhau. Do vậy, khi sắp xếp phải tính toán đảm bảo được những yêu cầu về mặt chuyên môn sư phạm khoa học.
“Các địa phương có thẩm quyền sắp xếp trên nhu cầu và điều kiện cụ thể chứ không phải sắp xếp cơ học, cho nên có nhiều địa phương làm tốt, nhưng cũng có địa phương làm vội, do vậy sắp xếp cơ học, dẫn đến không đảm bảo điều kiện cho dạy và học. Đây cũng là vấn đề chúng tôi có phối hợp nhắc nhở. Tới đây chúng tôi tiếp tục cùng với các địa phương hướng dẫn để làm sao công việc sắp xếp các trường, đặc biệt là những trường liên cấp phải đảm bảo được những điều kiện thì lúc ấy mới được sát nhập . Mục đích của việc sáp nhập này đảm bảo chất lượng, không phải mục đích để giảm biên chế”, Bộ trưởng nói.
Cũng theo Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ, tới đây, Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ phối hợp với Bộ Nội vụ xây dựng một nghị quyết tham mưu cho Chính phủ về biên chế giáo viên, đảm bảo hợp lý. Có lộ trình giảm cán bộ quản lý và phục vụ thực sự không cần thiết, tăng giáo viên một cách hợp lý. Các định biên về giáo viên phải tính toán đến các vùng, miền, trên cơ sở đó các địa phương có căn cứ sắp xếp, rà soát.
Hệ thống đơn vị sự nghiệp công lập còn cồng kềnh, phân tán
Tại phiên chất vấn, Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình cũng đã giải trình rõ một số vấn đề đại biểu quan tâm liên quan đến sắp xếp tổ chức kiện toàn tổ chức hành chính nhà nước và cải cách chế độ công vụ, công chức. Theo Phó Thủ tướng, thời gian qua, Chính phủ đã nỗ lực trong việc sắp xếp tổ chức kiện toàn tổ chức hành chính nhà nước và cải cách chế độ công vụ, công chức theo các chủ trương, định hướng của Đảng, nghị quyết của Quốc hội, đạt được kết quả quan trọng.
Phó Thủ tướng thừa nhận, bên cạnh những kết quả đạt được, quá trình tổ chức thực hiện còn một số khó khăn, vướng mắc tổ chức bộ máy hành chính Nhà nước một số lĩnh vực chưa thực sự tinh gọn, hiệu quả, hệ thống đơn vị sự nghiệp công lập còn cồng kềnh, phân tán, xã hội hóa dịch vụ sự nghiệp công còn hạn chế. Một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức còn yếu kém về phẩm chất, năng lực, chưa làm tròn chức trách, nhiệm vụ được giao, còn tình trạng tham nhũng vặt. Công tác thực thi chính sách pháp luật còn chưa hiệu quả, vẫn còn sai phạm trong tuyển dụng, bổ nhiệm. Việc xử lý sai phạm chưa nghiêm, công tác đánh giá chất lượng đội ngũ công chức, viên chức chưa thực chất, số liệu chưa thuyết phục. Chính phủ cũng đã nắm được và đang từng bước có giải pháp xử lý.
Theo Phó Thủ tướng, Chính phủ sẽ ban hành các văn bản về tổ chức bộ máy hành chính nhà nước và công vụ, công chức để thể chế hóa chủ trương của Đảng, các luật mới sẽ được Quốc hội thông qua, trong đó đặc biệt lưu ý những vấn đề mà đại biểu đã nêu như về văn bằng, chứng chỉ trong tuyển dụng, xử lý các vi phạm trong hoạt động công vụ, xử lý cán bộ sau khi nghỉ hưu, sắp xếp cán bộ dôi dư do tinh giản biên chế, về vị trí việc làm, chính sách đặc thù phù hợp đối với cán bộ là người dân tộc thiểu số, phương thức thi nâng ngạch công chức...
Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành không quy định việc thành lập tổ chức trong các văn bản pháp luật không thuộc lĩnh vực tổ chức nhà nước; tiếp tục rà soát, sắp xếp, thu gọn đầu mối tổ chức của các cơ quan, bố trí số lượng cấp phó phù hợp. Đối với việc thí điểm hợp nhất các sở ở địa phương, căn cứ ý kiến của các cơ quan, Chính phủ sẽ chỉ đạo Bộ Nội vụ xây dựng lộ trình thực hiện phù hợp, khả thi, thận trọng trong công tác sắp xếp, tổ chức và bố trí cán bộ.
Đồng thời, Chính phủ đẩy mạnh đổi mới cơ chế hoạt động đơn vị sự nghiệp công lập theo lộ trình Nghị quyết Trung ương 6 khóa XII, gắn với nâng cao chất lượng và thực hiện xã hội hóa dịch vụ sự nghiệp công; chỉ đạo các bộ hoàn thiện định mức biên chế giáo dục, y tế cho phù hợp với thực tế, thực hiện có hiệu quả tinh giản biên chế, quan tâm công tác cán bộ khi sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính, bảo đảm chế độ chính sách đối với cán bộ dôi dư.
“Riêng khối giáo dục và y tế, để thực hiện nghiêm Nghị quyết số 19 Trung ương, bảo đảm nguyên tắc đáp ứng dịch vụ cơ bản, thiết yếu cho xã hội, có học sinh phải có giáo viên đứng lớp, có bệnh nhân phải có cán bộ y tế, đã bổ sung giáo viên mầm non cho các tỉnh có mức tăng dân số cơ học cao và các tỉnh Tây Nguyên.
Các địa phương còn lại thiếu biên chế, Chính phủ chỉ đạo Bộ Nội vụ phối hợp với các bộ, ngành, địa phương giải quyết. Đối với các cấp học khác tiếp tục thực hiện đồng bộ các giải pháp về sắp xếp, giảm đầu mối đơn vị, rà soát, sửa đổi quy định về định mức, bảo đảm phù hợp với thực tiễn. Các địa phương còn chỉ tiêu biên chế thực hiện tuyển dụng các trường hợp đã ký hợp đồng trước năm 2015 đã đóng bảo hiểm y tế”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình cũng đề cập đến việc chấn chỉnh các bộ, ngành, địa phương trong công tác quản lý cán bộ, bổ nhiệm, đề bạt người thiếu tiêu chuẩn, sai quy trình, người nhà. Làm đúng chức trách của người đứng đầu trong việc quản lý, sử dụng, bổ nhiệm cán bộ, phát hiện và xử lý vi phạm. Tăng cường trách nhiệm của bộ, ngành, địa phương trong công tác đánh giá cán bộ, bảo đảm thực chất, tạo cơ sở thực hiện tinh giản biên chế, bố trí, sử dụng, đào tạo, bồi dưỡng, tránh ý kiến trái chiều trong dư luận xã hội về kết quả đánh giá.
“Những vấn đề về sắp xếp tổ chức bộ máy, về tinh giản biên chế theo hướng thu gọn đầu mối là vấn đề động đến tổ chức con người và rất phức tạp. Trong quá trình thực hiện phải giải quyết những vấn đề do lịch sử để lại đã tồn tại một thời gian dài. Chính phủ xác định phải làm từng bước thận trọng, vừa làm vừa rút kinh nghiệm, vừa lắng nghe theo ý kiến của các đối tượng chịu sự tác động để có giải pháp giải quyết đúng quy định của pháp luật, nhưng đồng thời phải đảm bảo hợp tình, hợp lý, cá biệt có những vấn đề phải hợp đạo lý”, Phó Thủ tướng cho hay.
Cầu thị và thẳng thắn nhận trách nhiệm
Nhận xét phiên chất vấn diễn ra sôi nổi, trách nhiệm, xây dựng, các đại biểu đặt câu hỏi thẳng thắn, sâu sắc, có tính thực tiễn cao, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho biết, đây là lần thứ 2 trả lời chất vấn, Bộ trưởng Nội vụ có nhiều kinh nghiệm, nắm chắc tình hình, thực trạng những vấn đề bức xúc thuộc lĩnh vực quản lý của ngành, trả lời mạch lạc, rõ ràng, cầu thị và rất thẳng thắn nhận trách nhiệm trước Chính phủ và Quốc hội.
Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ, Bộ trưởng Nội vụ, các bộ, ngành liên quan tiếp tục triển khai thực hiện các nghị quyết của Trung ương, của Quốc hội về đổi mới sắp xếp tổ chức của hệ thống các cơ quan hành chính, các đơn vị sự nghiệp công lập, Đề án sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã bảo đảm chặt chẽ theo nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Chính phủ sớm tổng kết mô hình thí điểm việc hợp nhất các cơ quan chuyên môn có chức năng, nhiệm vụ liên thông hoặc tương đồng do địa phương đăng ký hoặc theo nghị quyết của Quốc hội và báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét quyết định. Cùng với đó, đẩy mạnh công tác chỉ đạo, quán triệt thực hiện nghiêm túc và quyết liệt hơn nữa đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập để đạt được mục tiêu đề ra; xây dựng Đề án sắp xếp, tổ chức lại các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc các bộ, ngành, địa phương và Đề án tinh giản biên chế của bộ, ngành, địa phương theo lộ trình đến năm 2021.
Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị Chính phủ rà soát việc tinh giản biên chế đối với lĩnh vực giáo dục và y tế; sửa đổi, bổ sung định mức học sinh, giáo viên trên lớp, định mức nhân viên y tế trên số giường bệnh cho phù hợp theo từng vùng, bảo đảm mục tiêu có người học phải có giáo viên, có người bệnh phải có bác sĩ. Năm 2019, cố gắng xử lý dứt điểm bất cập về hợp đồng đối với giáo viên và nhân viên y tế. Năm 2020 ban hành nghị quyết về tinh giản biên chế đối với ngành giáo dục và y tế.
Chính phủ tích cực đôn đốc hoàn thành việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, xã trong năm 2019, bảo đảm chặt chẽ, đúng quy trình, thủ tục, gắn sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, huyện với đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị; có phương án lộ trình bố trí, sắp xếp, tổ chức bộ máy, đội ngũ cán bộ, công chức, bảo đảm quyền lợi cho cán bộ, công chức dôi dư và những người hoạt động không chuyên trách...