Cùng dự Hội nghị có Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Phạm Bình Minh; lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương; lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Chính phủ, Bộ Ngoại giao; các Đại sứ, Trưởng Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài; lãnh đạo các địa phương, đại diện tổ chức quốc tế.
Phát biểu khai mạc, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn cho rằng, từ sau Hội nghị Ngoại giao lần thứ 30 năm 2018 đến nay, tình hình thế giới và trong nước chuyển động nhanh chóng, phức tạp, bên cạnh những thuận lợi, nảy sinh nhiều diễn biến mới, vượt khỏi dự báo thông thường, trong đó nổi lên là đại dịch COVID-19 kéo dài 2 năm qua, đã và đang ảnh hưởng sâu rộng đến mọi mặt đời sống chính trị, kinh tế-xã hội, giao lưu quốc tế.
Bám sát các chủ trương, đường lối của Đảng, phát huy truyền thống bản sắc ngoại giao hòa hiếu nhưng quật cường của dân tộc ta, ngành Ngoại giao kiên trì nguyên tắc, kiên định mục tiêu chủ động, linh hoạt, sáng tạo, khắc phục khó khăn, vượt qua thử thách để triển khai đồng bộ các nhiệm vụ trọng yếu về đối ngoại, nhờ đó đã đạt được những kết quả quan trọng và toàn diện...
Tại Hội nghị, các đại biểu đã dành nhiều thời gian thảo luận làm rõ một số nội dung như: Đánh giá xu thế lớn của tình hình thế giới và kinh tế thế giới, thời cơ, thách thức đối với Việt Nam để thực hiện thành công các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn tới; đề xuất mục tiêu, quan điểm chỉ đạo, định hướng và hướng đi mới nhằm triển khai hiệu quả Ngoại giao phục vụ phát triển, phát huy vai trò tiên phong của đối ngoại phục vụ thiết thực các mục tiêu phát triển đất nước; các biện pháp cụ thể nhằm thực hiện phương châm ngoại giao kinh tế phục vụ phát triển “lấy người dân, địa phương, doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ”.
Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho rằng, hai năm qua, ngoại giao Việt Nam đã đạt được kết quả nổi bật, thực hiện có hiệu quả đường lối đối ngoại của Đảng; đặc biệt hoàn thành tốt trọng trách Chủ tịch ASEAN năm 2020 và các Ủy viên Thường trực Hội đồng bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020-2021, qua đó nâng cao vị thế của đất nước ta trên trường quốc tế; tham gia đắc lực vào công tác phòng, chống dịch COVID-19, khôi phục và phát triển kinh tế, xã hội, trong đó có chiến lược vaccine. Ngoại giao đã làm cho thế giới quý mến, tin tưởng Việt Nam nhiều hơn, trong đó có các doanh nghiệp nước ngoài; lực lượng ngoại giao trưởng thành hơn về mọi mặt.
Thủ tướng Chính phủ khẳng định, có được kết quả trên là do ngành Ngoại giao Việt Nam đã bám sát, cụ thể hóa, thực hiện nghiêm túc chủ trương, đường lối và chương trình đối ngoại của Đảng, Nhà nước; phát huy được truyền thống đoàn kết, thống nhất, linh hoạt trong các hoạt động ngoại giao; nhận được sự hỗ trợ, ủng hộ của bạn bè quốc tế.
Theo Thủ tướng, bên cạnh những kết quả đạt được, ngoại giao nước nhà trong năm qua vẫn còn những trăn trở như về nghiên cứu chiến lược; cơ sở dữ liệu ngoại giao; ngoại giao kinh tế phục vụ phát triển bền vững, theo chiều sâu; một số địa bàn có tính chất chiến lược chưa phát huy được tiềm năng; cán bộ ngoại giao làm việc trong các tổ chức quốc tế còn ít; cơ sở vật chất, đời sống của cán bộ ngoại giao chưa được cải thiện nhiều...
Về tình hình trong thời gian tới, Thủ tướng Chính phủ nhận định về quốc tế có những khó khăn, thuận lợi, thời cơ, thách thức đan xen như: Cạnh tranh chiến lược; biến đổi khí hậu; cạn kiệt tài nguyên; già hóa dân số, dịch COVID-19... Đây là những vấn đề mang tính toàn cầu nên phải có cách tiếp cận toàn cầu.
Đối với tình hình trong nước, Việt Nam tiếp tục thực hiện các định hướng lớn: Xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa; Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa; nền kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa; tích cực, chủ động hội nhập, là thành viên tích cực của cộng đồng quốc tế... với mục tiêu đến năm 2030 nước ta trở thành quốc gia đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao và đến năm 2045 phấn đấu trở thành nước phát triển, thu nhập cao.
Trước mắt, cả nước tiếp tục tập trung thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ mà Đại hội lần thứ XIII của Đảng đã đề ra; tiếp tục công cuộc phòng, chống dịch COVID-19 hiệu quả và khôi phục, phát triển kinh tế, xã hội; giữ vững ổn định chính trị, độc lập chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ; nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân; làm cho nhân dân ngày càng ấm no, hạnh phúc.
Trên cơ sở đó, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu ngành Ngoại giao bám sát tình hình, nhiệm vụ để triển khai các hoạt động như: Tiếp tục triển khai các nội dung về ngoại giao trong Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng; thực hiện nhiệm vụ được đề ra tại Hội nghị đối ngoại toàn quốc vừa qua...
Theo đó, mọi hoạt động ngoại giao phải hướng tới và vì lợi ích quốc gia, dân tộc, vì lợi ích chính đáng của cộng đồng quốc tế. Hoạt động ngoại giao cần thể hiện “tình cảm, chân thành, tin cậy, bình đẳng, hiệu quả và cùng phát triển”; ngoại giao phải “cương quyết, kiên định, linh hoạt, khoa học, hiệu quả”.
Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng đưa ra những định hướng cơ bản trong 3 trụ cột ngoại giao (chính trị, kinh tế, văn hóa). Đối với ngoại giao chính trị, phải khẳng định đường lối đường lối đối ngoại độc lập tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển, Việt Nam là bạn, đối tác trách nhiệm, tin cậy trong cộng đồng quốc tế; đa phương hóa, đa dạng hóa và bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia, dân tộc dựa trên luật pháp quốc tế, bình đẳng giữa các quốc gia. Hoạt động ngoại giao phải làm cho bạn bè quốc tế càng ngày càng yêu quý Việt Nam hơn, hiểu hơn và ủng hộ con đường đi lên chủ nghĩa xã hội của Việt Nam.
Về ngoại giao kinh tế, ngoại giao phải góp phần hoàn thiện thể chế; hợp tác đào tạo nguồn nhân lực; thu hút công nghệ xanh, công nghệ sạch, tài chính xanh; thúc đẩy thực hiện các FTA hiệu quả; cải thiện môi trường đầu tư; liên kết các chuỗi sản xuất, cung ứng toàn cầu; thúc đẩy tạo hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo...
Đối với ngoại giao văn hóa, cần triển khai các mục tiêu, quan điểm, nhiệm vụ, giải pháp mà Đại hội lần thứ XIII của Đảng đã đề ra, nhất là sau Hội nghị văn hóa toàn quốc vừa qua; góp phần giữ gìn, phát huy giá trị văn hóa Việt Nam, con người Việt Nam; đưa văn hóa phát triển ngang tầm với chính trị, kinh tế, xã hội...
Người đứng đầu Chính phủ đặc biệt quan tâm xây dựng đội ngũ làm công tác ngoại giao để thực hiện tốt nhiệm vụ. Trong đó cần có chính sách đào tạo, xây dựng đội ngũ ngoại giao “nhạy bén về chính trị; nhạy cảm về kinh tế; sâu sắc về khoa học, văn hóa”; nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của cơ sở đảng và đảng viên trong toàn hệ thống; yêu cầu các ngành liên quan tạo điều kiện cùng ngành Ngoại giao hiện đại hóa cơ sở vật chất của ngành; nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho cán bộ ngoại giao...
Thủ tướng Phạm Minh Chính đồng tình với các nhiệm vụ, giải pháp và đề xuất của Bộ Ngoại giao; bày tỏ mong muốn trong năm 2022 toàn ngành ngoại giao sẽ đạt kết quả cao hơn so với năm 2021.