Chỉ thị số 35-CT/TW của Bộ Chính trị đã nêu rõ, thực hiện thí điểm bầu bí thư cấp ủy tại đại hội ở những nơi cấp ủy đoàn kết, thống nhất cao; nhân sự dự kiến giới thiệu là người tiêu biểu, hội tụ đủ phẩm chất, trình độ, năng lực, uy tín, đồng thời phải được sự đồng ý của cấp ủy cấp trên trực tiếp. Qua quá trình thí điểm thực hiện trong thực tiễn, nhiều ý kiến đánh giá đây là chủ trương đúng đắn để phát huy dân chủ trong Đảng, đồng thời giúp ngăn chặn việc chạy chức, chạy quyền.
Thể hiện tín nhiệm đối với người được bầu
Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Hải Dương Nguyễn Mạnh Hiển tặng hoa chúc mừng tân Bí thư Thành ủy Hải Dương khóa XXIII nhiệm kỳ 2020–2025 Lê Đình Long. Ảnh: Mạnh Minh/TTXVN
Theo quy định của Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam, cơ quan lãnh đạo cao nhất của Đảng là đại hội đại biểu toàn quốc. Cơ quan lãnh đạo ở mỗi cấp là đại hội đại biểu hoặc đại hội đảng viên. Điều này cho thấy vị thế, thẩm quyền, trách nhiệm rất lớn của đại hội và việc bầu trực tiếp bí thư cấp ủy tại đại hội sẽ góp phần nâng tầm vị thế, uy tín của người được bầu giữ chức vụ lãnh đạo cao nhất của địa phương, đơn vị.
Là người đã trúng cử Bí thư do đại hội trực tiếp bầu với số phiếu cao, ông Lê Đình Long, Bí thư Thành ủy Hải Dương chia sẻ, sau khi nghe công bố kết quả bầu chức danh Bí thư Thành ủy tại Đại hội, cá nhân ông thực sự xúc động, xen lẫn niềm vinh dự, tự hào. “Việc được bầu trực tiếp tại đại hội khiến người được bầu rất tự hào, vinh dự, vì thể hiện cá nhân người đó được đảng viên kỳ vọng, đặt nhiều niềm tin và nhận được tín nhiệm” - ông Long nói.
Nhận xét về việc bầu trực tiếp bí thư cấp ủy tại đại hội, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Minh Tuấn, Viện trưởng Viện Xây dựng Đảng (Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh) cho rằng, một trong những ưu điểm nổi trội của cách làm này là phát huy được vai trò trực tiếp của đảng viên tham dự đại hội. Để việc bầu trực tiếp ở đại hội thành công, công tác nhân sự phải có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, chu đáo, mới đảm bảo nhân sự là người thực sự tiêu biểu cho trí tuệ tập thể, trung tâm đoàn kết.
Quảnh Ninh - tỉnh có 19/20 Đảng bộ cấp trên cơ sở thực hiện bầu Bí thư cấp ủy trực tiếp tại Đại hội. Chia sẻ quan điểm về nội dung này, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Quảng Ninh Nguyễn Xuân Ký đánh giá việc bầu trực tiếp bí thư tại đại hội trong tình hình hiện nay là rất cần thiết để những người đứng đầu cấp ủy khẳng định được uy tín trước đại hội. Cùng chung quan điểm này, Trưởng ban Tổ chức Thành ủy Hà Nội Vũ Đức Bảo khẳng định việc bầu trực tiếp Bí thư cấp ủy tại đại hội giúp phát huy dân chủ trong Đảng, để các đồng chí bí thư, người đứng đầu cấp ủy khẳng định được uy tín của mình trước đại hội. Ngoài ra, đây cũng là dịp để cấp trên đánh giá cán bộ và cũng khuyến khích tính chủ động cao của các đồng chí được bầu, thay đổi phương thức để đảm bảo tính dân chủ trong Đảng.
Ngăn chặn chạy chức, chạy quyền
Đại hội đại biểu Đảng bộ thành phố Hạ Long (Quảng Ninh) lần thứ XXV, nhiệm kỳ 2020 - 2025.
Cách đây hơn một tháng, ngày 25/7, tỉnh Quảng Ninh đã hoàn thành việc tổ chức đại hội ở tất cả 20 Đảng bộ cấp trên cơ sở. Đây là kết quả rất ấn tưởng bởi so với quy định của Trung ương, Quảng Ninh hoàn thành sớm hơn một tháng với đại đa số các Đảng bộ thực hiện bầu Bí thư cấp ủy trực tiếp tại Đại hội. Trừ Đảng bộ Quân sự tỉnh, 19 Đại hội đã tiến hành bầu trực tiếp Bí thư cấp ủy nhiệm kỳ 2020-2025 với số phiếu tín nhiệm cao. Theo đánh giá của Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Quảng Ninh Nguyễn Xuân Ký, việc bầu bí thư cấp ủy trực tiếp tại đại hội là sự phát huy dân chủ trong Đảng, lựa chọn những người thực sự có đức, có tài, đủ tâm, đủ tầm, được cán bộ, đảng viên tín nhiệm để đảm trách nhiệm vụ quan trọng trong Đảng, được nhân dân tin tưởng giao phó.
Thành phố Hà Nội cũng là Đảng bộ có số lượng đảng bộ bầu trực tiếp bí thư cấp ủy tại đại hội cao trong cả nước, chiếm 34,0%. Chia sẻ kết quả trong việc thực hiện chủ trương này của Trung ương, Trưởng ban Tổ chức Thành ủy Hà Nội Vũ Đức Bảo phấn khởi cho biết, điều đáng mừng là 17/17 đồng chí được giới thiệu để bầu trực tiếp bí thư cấp ủy tại đại hội đều trúng cử với số phiếu cao, trong đó có 06 đồng chí đạt tỷ lệ 100%, thấp nhất đạt tỷ lệ 96,1%.
Từ thực tế trực tiếp đôn đốc, chỉ đạo, để thực hiện được việc bầu trực tiếp bí thư tại đại hội, Trưởng ban Tổ chức Thành ủy Hà Nội Vũ Đức Bảo cho rằng, việc chọn cán bộ để đại hội tiến hành bầu trực tiếp là rất quan trọng. Thời gian qua, Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội chuẩn bị rất kỹ lưỡng cho việc triển khai thực hiện chủ trương này từ khâu rà soát các đảng bộ, xem xét một cách khách quan nhất, thậm chí đi vào cụ thể những đồng chí sẽ là nhân sự để bầu trực tiếp bí thư đại hội, đảm bảo nguyên tắc dân chủ, ổn định và phát triển.
Qua thực tiễn triển khai, ông Vũ Đức Bảo đánh giá, những nơi nào chuẩn bị kỹ, tốt, tập trung thì đại hội sẽ bầu trực tiếp bí thư. Nếu duy trì thực hiện việc này, sẽ ngăn chặn việc chạy chức, chạy quyền, tăng tính dân chủ. Những người đứng đầu cấp ủy được bầu trực tiếp bí thư tại đại hội cũng sẽ ý thức trách nhiệm của mình, phát huy những ưu điểm, đồng thời nhìn nhận được những khuyết điểm, hạn chế và có những giải pháp hiệu quả để khắc phục, từ đó sẽ ngày càng hoàn thiện để lãnh đạo tốt hơn trong nhiệm kỳ tới, khẳng định uy tín trước đại hội.
Ông Vũ Đức Bảo hy vọng sau đại hội, những người đứng đầu cấp ủy được bầu trực tiếp bí thư tại đại hội sẽ phát huy được ưu điểm, đồng thời nhìn nhận được những khuyết điểm, hạn chế và có những giải pháp hiệu quả để khắc phục những khuyết điểm, hạn chế; từ đó ngày càng hoàn thiện để lãnh đạo tốt hơn trong nhiệm kỳ tới, khẳng định uy tín trước đại hội.
Chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Quảng Ninh Nguyễn Xuân Ký nhận định, để thực hiện hiệu quả việc hệ trọng này, trước khi diễn ra đại hội, cấp ủy cơ sở và ban thường vụ cấp ủy cấp trên cơ sở trong Đảng bộ tỉnh đã chú trọng ngay từ khâu rà soát phương án nhân sự, xem xét một cách khách quan, công tâm các nhân sự dự kiến bầu vào cấp ủy khóa mới, đặc biệt là nhân sự để bầu trực tiếp bí thư tại đại hội, bảo đảm nguyên tắc dân chủ, ổn định và phát triển. Những người đứng đầu cấp ủy khi được bầu trực tiếp bí thư tại đại hội sẽ nêu cao ý thức, trách nhiệm chính trị và nâng tầm uy tín, vai trò, năng lực lãnh đạo tốt hơn trong nhiệm kỳ tới.
Trước những thành công bước đầu cũng như kinh nghiệm trong triển khai chủ trương bầu trực tiếp bí thư cấp ủy tại đại hội, mới đây, tại buổi làm việc với lãnh đạo Ban Tổ chức Trung ương, lãnh đạo Tỉnh ủy Quảng Ninh đã đề nghị Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng đồng ý cho chủ trương Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh nhiệm kỳ 2020-2025 được thực hiện thí điểm bầu trực tiếp bí thư tỉnh ủy tại đại hội.
Bài cuối: Một số vấn đề đặt ra