Thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội

Theo báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội do Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng trình bày, trong quá trình thảo luận có ý kiến đề nghị quy định Quốc hội một năm họp 4 kỳ; bổ sung quy định về hình thức họp trực tuyến và địa điểm họp Quốc hội cho phù hợp với tình hình thực tế vừa qua.

Trong thời gian tới, để nâng cao chất lượng kỳ họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ tiếp tục nghiên cứu, đề xuất để Quốc hội có những cải tiến, đổi mới nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động, đặc biệt là đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ hiện đại trong tổ chức kỳ họp.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho rằng việc tổ chức kỳ họp Quốc hội thành hai đợt, vừa họp trực tuyến, vừa họp tập trung, có khoảng giãn cách ở giữa như tại kỳ họp thứ 9 này là một trong những cải tiến được nhiều đại biểu Quốc hội hoan nghênh, đã đạt được một số kết quả bước đầu và vẫn phù hợp với các quy định hiện hành của pháp luật.

Tuy nhiên, hình thức họp trực tuyến của Quốc hội, các Ủy ban của Quốc hội và nhiều cải tiến khác trong cách thức tổ chức kỳ họp Quốc hội mới được đưa vào áp dụng nên cũng cần thêm thời gian để tiếp tục trải nghiệm, điều chỉnh, rút kinh nghiệm và có thể đưa vào nội quy kỳ họp Quốc hội hoặc các văn bản pháp luật khác có liên quan.

Về đại biểu Quốc hội, một số ý kiến đề nghị cần quy định tiêu chuẩn cụ thể cao hơn đối với đại biểu Quốc hội; đồng thời không quy định tiêu chuẩn về độ tuổi đối với đại biểu Quốc hội. Một số ý kiến khác không tán thành và cho rằng đại biểu Quốc hội là người đại diện cho các giai tầng khác nhau trong xã hội nên không thể quy vào một tiêu chuẩn chung. 

eo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hiến pháp chỉ quy định điều kiện về độ tuổi tối thiểu của người ứng cử vào đại biểu Quốc hội mà không có sự phân biệt đối xử hay hạn chế về thành phần xã hội, giới tính, dân tộc, tôn giáo, trình độ, năng lực chuyên môn, kinh nghiệm thực tiễn… Do vậy, ngoài các tiêu chuẩn chung của đại biểu Quốc hội đã được Luật Tổ chức Quốc hội quy định, nếu đặt ra các tiêu chuẩn cao hơn về trình độ chuyên môn, năng lực, kỹ năng làm việc (như am hiểu toàn diện các vấn đề kinh tế - xã hội, có khả năng tranh luận, tư duy phản biện, kỹ năng biểu đạt ý kiến…) thì sẽ làm hạn chế quyền ứng cử vào Quốc hội của công dân đã được quy định trong Hiến pháp.

Những nội dung, quy định này sẽ tiếp tục được nghiên cứu, rà soát để hoàn thiện, cụ thể hóa yêu cầu về tiêu chuẩn, điều kiện đối với người được giới thiệu ứng cử để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của xã hội, của cử tri, phục vụ trực tiếp cho cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV sắp tới.

Đa số ý kiến thành việc nâng tỷ lệ đại biểu Quốc hội hoạt động chuyển trách lên 40% tổng số đại biểu Quốc hội; ý kiến khác đề nghị nâng tỷ lệ này lên trên 50%.

Tiếp thu ý kiến của đa số đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thấy rằng việc nâng tỷ lệ đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lên ít nhất là 40% đã thể hiện sự cân nhắc, tính toán kỹ nhằm tạo cơ sở pháp lý cho công tác quy hoạch, chuẩn bị nguồn nhân sự để giới thiệu tham gia ứng cử làm đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách, từ đó tăng cường tính chuyên nghiệp, góp phần quan trọng cho việc nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Quốc hội. Để bảo đảm tính khả thi của quy định này, trong thời gian tới Đề án bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV sẽ cụ thể hóa các nội dung liên quan cũng như xem xét việc bố trí hợp lý số lượng đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách ở từng địa phương.