Tổng Kiểm toán tranh luận 'nóng' với Bộ trưởng Tài chính về kiểm toán thuế

Giải trình trước Quốc hội cuối phiên thảo luận về dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi), chiều 15/11, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng giải thích, cơ quan quản lý thu thời gian qua đã chấp hành rất nghiêm túc các kết luận của cơ quan thanh tra và kiểm toán nhà nước.

Cơ chế hiện nay là doanh nghiệp tự tính, tự khai nộp, quản lý rủi ro. Hàng năm, cơ quan thuế kiểm tra 18 - 20% số lượng doanh nghiệp nhưng trên cơ sở phân tích, đánh giá các tiêu chí về rủi ro, lập ra hàng rào để kiểm tra.

Tương tự, khi cơ quan kiểm toán nhà nước kiểm toán, cơ quan thuế có đối chiếu với các doanh nghiệp thì cũng phát sinh thêm số tăng thu cho ngân sách và cũng trên cơ sở các dữ liệu phân tích rủi ro. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai có những kết luận cơ quan thuế chấp hành rất nghiêm túc, thông báo cho người nộp thuế nộp thêm nhưng người nộp thuế thấy chưa thỏa đáng và đã kiện lại.

“Cơ quan thuế là người ra quyết định thì phải xử lý. Họ không đồng ý, họ kiện lên cấp trên của cơ quan quản lý thuế là Bộ Tài chính xử lý. Nếu không chấp hành nữa thì chúng ta đưa ra tòa. Chúng tôi đề nghị ở đây, ai kết luận thì người đó phải chịu trách nhiệm giải trình trước tòa.

Vấn đề này chúng tôi xin tiếp tục rà soát và tiếp thu theo hướng làm sao đảm bảo quy định đúng Hiến pháp và quy định của pháp luật, đặc biệt là Luật Thanh tra, Kiểm toán, tạo thuận lợi cho công tác thanh tra theo đúng trình tự pháp luật, tránh chồng chéo, đảm bảo phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của tổ chức bộ máy nhà nước, đảm bảo quyền lợi của người nộp thuế cũng như đảm bảo cơ sở pháp lý cho cơ quan quản lý thuế thực hiện đúng pháp luật của quản lý thuế và pháp luật có liên quan”, Bộ trưởng nói.

Tranh luận lại ngay sau đó, Tổng Kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phớc khẳng định: “Bộ trưởng có nói kiểm toán thực hiện đối chiếu sai nên các đối tượng nộp thuế kiện, liên luỵ đến cơ quan thuế. Tôi làm Tổng Kiểm toán gần 3 năm và chưa có trường hợp nào từ kết luận của Kiểm toán Nhà nước để liên luỵ đến cơ quan thuế”.

Theo ông, việc cơ quan thuế để sót, lọt nguồn thu là hết sức lớn. Ông đưa ra ví dụ, đối chiếu các doanh nghiệp ngoài quốc doanh, 2 năm vừa qua thất thu thuế 94% so với số đối chiếu. Kiểm tra dữ liệu về rủi ro thì chính việc chọn rủi ro không chính xác nên nhiều doanh nghiệp sau khi nằm trong dạng rủi ro nhưng không thu được thêm thuế, có nghĩa việc chọn rủi ro không chính xác.

“Riêng kiểm toán hoàn thuế VAT năm 2017, ngành thuế hoàn thuế sai là 1.496 tỷ đồng. Kiểm toán việc ưu đãi đầu tư tại khu chế xuất ở TP Hồ Chí Minh, những khoản kiểm toán xin ý kiến Thủ tướng Chính phủ để thực hiện chính sách thu hút đầu tư thì bỏ ra, nhưng cũng đã kiến nghị truy thu 1.749,5 tỷ đồng…”, Tổng Kiểm toán Nhà nước cho hay. 

Ông nêu rõ, Kiểm toán Nhà nước nỗ lực kết sức mình khi được Quốc hội giao kiểm toán về hoạt động của cơ quan thuế, không chỉ tài chính công, tài sản công mà kể cả hoạt động của cơ quan thuế trong vấn đề thoái thu thuế và chịu trách nhiệm về kết luận của mình.