Phát biểu tại hội nghị, Tổng thống nước chủ nhà Thein Sein cho rằng, bất chấp những bất ổn kinh tế toàn cầu, các chương trình hợp tác kinh tế của GMS vẫn tiến triển tốt đẹp, đạt những kết quả tích cực. Nhằm ứng phó với các thách thức trong khu vực, Tổng thống Thein Sein nhấn mạnh, các thành viên GMS cần tăng cường hợp tác hiệu quả, tập trung vào các lĩnh vực như ứng phó biến đổi khí hậu, sử dụng năng lượng và tài nguyên thiên nhiên hiệu quả, an ninh lương thực, phát triển nguồn nhân lực… Thực tế những thảm họa thiên nhiên thời gian qua tại khu vực cho thấy các thành viên GMS dễ bị tổn thương bởi biến đổi khí hậu. Tổng thống Thein Sein bày tỏ hưởng ứng phát triển hành lang vận tải GMS trong tuyến hành lang kinh tế gồm Đông - Tây, Bắc - Nam và miền Nam, làm nền tảng tăng cường sức cạnh tranh của các nước thành viên, tăng cường kết nối trong khu vực. Theo Tổng thống Thein Sein, trong 10 năm tới, các nước phải nỗ lực hơn nữa để thực hiện tiến trình hợp tác với nhiều nội dung phức hợp. Khung Chiến lược 2012- 2022 sẽ định hướng hợp tác GMS trong giai đoạn mới và đi theo khung chiến lược này cần phải có một kế hoạch hành động với các dự án và hoạt động cụ thể.
Dưới chủ đề “Hướng tới một thập kỷ mới về quan hệ đối tác phát triển chiến lược GMS”, hội nghị đã kiểm điểm lại kết quả đạt được trong thời gian qua và đề ra định hướng cho hợp tác trong 10 năm tới. Các nhà lãnh đạo bày tỏ hài lòng về những kết quả đã đạt được trong việc triển khai các hoạt động và chương trình hợp tác của Khung Chiến lược hợp tác Tiểu vùng GMS 2002 – 2012, nhất là trong các lĩnh vực hợp tác về giao thông, năng lượng, thông tin, thuận lợi hóa thương mại và đầu tư, nông nghiệp, du lịch, môi trường... Tại hội nghị, các nhà lãnh đạo nhấn mạnh việc sử dụng và quản lý bền vững nguồn nước sông Mê Công có ý nghĩa quyết định đối với sự phát triển chung của khu vực. Hội nghị đã thông qua Khung Chiến lược GMS giai đoạn 2012 – 2022 làm cơ sở và định hướng cho phát triển hợp tác kinh tế tiểu vùng. Các nhà lãnh đạo đã tập trung thảo luận về những nội dung quan trọng như chuyển đổi hành lang giao thông thành hành lang kinh tế; huy động nguồn lực thực hiện các hoạt động, chương trình dự án ưu tiên tiểu vùng; bảo vệ các nguồn tài nguyên thiên nhiên vì sự phát triển bền vững; huy động sự tham gia tích cực của các địa phương để hiện thực hóa các hành lang kinh tế.
Hội nghị đã thông qua Khung hợp tác giai đoạn hai từ 2012 – 2016 của Chương trình Môi trường trọng điểm (CEP) – Sáng kiến hành lang bảo tồn đa dạng sinh học; Tầm nhìn mới và chiến lược chung cho Chương trình hỗ trợ nông nghiệp trọng tâm giai đoạn 2011 – 2015; và Chiến lược và Lộ trình của Du lịch GMS giai đoạn 2011 – 2015.
Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng một lần nữa khẳng định sự ủng hộ mạnh mẽ của Việt Nam đối với hợp tác Tiểu vùng Mê Công mở rộng. Về định hướng tương lai, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh sự cần thiết phải tăng cường huy động vốn đầu tư để phát triển cơ sở hạ tầng cũng như củng cố và hoàn thiện về mặt thể chế hợp tác Tiểu vùng; thúc đẩy sự phối hợp giữa các bên liên quan từ trung ương đến địa phương, giữa chính phủ và khu vực tư nhân trong việc phát triển hành lang kinh tế. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khẳng định để phát triển hành lang kinh tế thành công, cần tăng cường năng lực của các nhà hoạch định chính sách, tăng cường phối hợp giữa các cơ quan trung ương và địa phương, phát triển các mạng lưới kết nối các vùng kinh tế với các hành lang nhằm thúc đẩy giao lưu thương mại và đầu tư. Trong bối cảnh thiên tai lũ lụt xảy ra và gây hậu quả nặng nề đối với các nước Tiểu vùng, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đặc biệt nhấn mạnh yêu cầu sử dụng bền vững nguồn nước sông Mê Công vì sự phát triển chung của khu vực, trong đó có cả các nước thượng nguồn cũng như các nước hạ nguồn, và đề nghị quản lý và sử dụng bền vững nguồn nước sông Mê Công phải là một nội dung có ý nghĩa quyết định trong chiến lược hợp tác phát triển Tiểu vùng trong 10 năm tới.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh, để bảo đảm nguồn vốn cho các hoạt động hợp tác Tiểu vùng, chính phủ các nước GMS cần nỗ lực hơn nữa và có giải pháp hữu hiệu để huy động vốn từ các tổ chức quốc tế, các đối tác phát triển cũng như bảo đảm sân chơi bình đẳng, môi trường kinh doanh hiệu quả và hoàn thiện khuôn khổ pháp lý để huy động vốn đầu tư của khu vực tư nhân.
Các nhà lãnh đạo GMS đã chứng kiến lễ ký 3 Biên bản ghi nhớ (MOU) giữa các nước GMS về Phối hợp hành động nhằm giảm thiểu tác động của HIV đối với đi lại của dân cư; Hợp tác phát triển hệ thống siêu xa lộ thông tin trong Tiểu vùng GMS; và thành lập Hiệp hội Vận tải GMS (FRETA).
Kết thúc hội nghị, các nhà lãnh đạo đã ra Tuyên bố chung “Sau năm 2012: Hướng tới một thập kỷ mới về quan hệ đối tác phát triển chiến lược GMS”, khẳng định quyết tâm của các bên cùng thúc đẩy hợp tác GMS, vượt qua thách thức và khó khăn, hướng tới một khu vực Mê Công hội nhập, thịnh vượng, phát triển hài hòa và bền vững. Các nhà lãnh đạo cũng thống nhất tổ chức hội nghị cấp cao GMS-5 tại Thái Lan trong năm 2014.
Bên lề hội nghị cấp cao GMS-4, Hội nghị Đầu tư và Kinh doanh GMS với sự tham gia của khoảng 150 đại diện các doanh nghiệp GMS cũng được tổ chức trong ngày 19/12.
Thủ tướng tiếp Ủy viên Quốc vụ Trung Quốc
Nhân dịp thăm chính thức Cộng hòa Liên bang Mianma và tham dự GMS-4, tối 19/12 tại Nâypiđô, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã tiếp Ủy viên Quốc vụ Trung Quốc Đới Bỉnh Quốc.
Tại buổi tiếp, hai bên bày tỏ vui mừng và đánh giá cao về những tiến triển gần đây trong quan hệ hai nước, nhất là kết quả chuyến thăm chính thức Trung Quốc mới đây của Tổng Bí thư Việt Nam Nguyễn Phú Trọng. Hai bên cũng phối hợp chuẩn bị chu đáo cho chuyến thăm chính thức Việt Nam của Ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình thành công tốt đẹp.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh, Việt Nam coi trọng quan hệ hợp tác hữu nghị truyền thống giữa hai nước; cho rằng hai bên cần phối hợp thực hiện nghiêm túc các thỏa thuận đã đạt được trong chuyến thăm Trung Quốc của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng về các biện pháp tăng cường hợp tác giữa hai nước, nhất là Thỏa thuận về các nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển (trong đó có việc giải quyết hòa bình các tranh chấp trên biển) trên cơ sở tôn trọng luật pháp quốc tế, Công ước Luật Biển của Liên hợp quốc năm 1982, thực hiện Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và sớm tiến tới Bộ quy tắc ứng xử Biển Đông (COC). Đồng thời, hai bên cần tiếp tục phát huy hiệu quả vai trò của Ủy ban chỉ đạo hợp tác song phương trong việc cụ thể hóa những nhận thức chung quan trọng của lãnh đạo cấp cao hai nước, trong đó có việc triển khai Quy hoạch phát triển 5 năm về hợp tác kinh tế thương mại Việt- Trung (2012-2016), tăng cường giao lưu hữu nghị và hợp tác toàn diện giữa hai nước.
Ủy viên Quốc vụ Đới Bỉnh Quốc khẳng định, lãnh đạo cấp cao Trung Quốc hết sức coi trọng đại cục quan hệ hữu nghị hợp tác Việt - Trung, quyết tâm cùng phía Việt Nam bàn bạc, giải quyết thỏa đáng những tồn tại giữa hai nước về vấn đề trên biển, thúc đẩy quan hệ hai nước tiếp tục phát triển ổn định, lành mạnh. Trung Quốc cũng mong muốn cùng ASEAN thực hiện tốt DOC và khởi động đàm phán COC.
Hai bên còn nhất trí nỗ lực quán triệt thực hiện nghiêm túc và hiệu quả các thỏa thuận đã đạt được, góp phần cụ thể hóa, đưa quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt - Trung đi vào chiều sâu; đóng góp cho hòa bình, ổn định, hữu nghị và hợp tác của khu vực.
TTG