Trang Oddity Central đưa tin nguồn gốc của lễ hội với tiếng nổ ầm vang này thật bí ẩn. Theo một câu chuyện dân gian, Juan de la Vega là chủ trang trại và chủ mỏ khai thác giàu có, đã được người dân và chủ lễ rửa tội San Juan Bautista trợ giúp giành lại số vàng bị đánh cắp từ tay bọn cướp. Sau đó, dân làng đã ăn mừng bằng cách đập búa vang rền trời.
Một câu chuyện khác lại kể rằng San Juanito, vị thánh bảo trợ của thị trấn, vốn là một nhân vật nghĩa hiệp chuyên lấy cắp của cải của người giàu và tặng cho người nghèo. Và lễ hội sôi động “búa nổ” nhằm tái hiện lại trận đấu giữa San Juanito và giới quý tộc bản địa.
Dù nguồn gốc thực sự là gì, ngày hội truyền thống này vẫn được người dân San Juan de la Vega yêu thích đến nỗi mạo hiểm cả mạng sống duy trì đến ngày nay.
"Chúng tôi làm thế vì lòng trung thành. Bạn có niềm tin vào thánh và bạn cần phải chứng tỏ nó", một người dân địa phương chia sẻ với tờ Nhật báo Phố Wall (WSJ).
Vào ngày Mùa Mardi Gras, các cậu bé, chàng trai lại kéo ra khu vực sân đấu ở rìa thị trấn, mang theo thuốc nổ tự chế và búa tạ cán dài. Từng gói thuốc nổ được bó chặt lại để có thể gắn vào đầu búa. Sau đó, vào ngày chính hội, những người đủ can đảm sẽ tham gia thi đấu. Họ giáng búa xuống thanh ray đường tàu tạo ra vụ nổ đủ mạnh và có thể gây ra các vết thương nặng.
Cách đây vài năm, chính quyền địa phương nhận thấy sự nguy hiểm của lễ hội “búa nổ” nên đã xây dựng một khu vực nổ đặc biệt ở rìa thị trấn để đảm bảo an toàn cho người theo dõi. Tuy vậy, hoạt động này vẫn rất nguy hiểm đối với người thi đấu. Đáng quan ngại, người tham gia đã gia tăng kích thước của gói thuốc nổ theo thời gian.
Nếu ban đầu, người ta chỉ sử dụng gói thuốc nổ nhỏ bằng ngón tay cái chỉ nhằm gây ra tiếng nổ nhỏ và chút khói thì giờ đây, gói thuốc nổ đã lớn hơn. Các vụ nổ đôi khi mạnh đến nỗi khiến đầu búa bay văng khỏi tay người cầm và gây ra thương tích nghiêm trọng.
Người tham gia thường bị bỏng tay và cơ thể. Thậm chí, ít năm trước, một thanh niên còn mất tay. Ước tính, dân trị trấn San Juan de la Vega sử dụng gần 5 tấn thuốc nổ trong ngày lễ hội này.