Theo trang Al Jazeera, trong cái nóng như thiêu đốt của một buổi chiều tháng 7 ở bang Bihar, miền đông Ấn Độ, anh Nirbhay Chandra Jha (35 tuổi) đứng ở góc cánh đồng đầy lo lắng. Mặc một chiếc áo sơ mi hồng và quần tây đen, anh chờ đợi trong sự đề phòng. Hôm nay là một ngày trọng đại đối với anh.
Người đàn ông ngoài 30 tuổi đã đi hơn 100 km từ Begusarai đến quận Madhubani với hy vọng tìm được cô dâu phù hợp cho mình ở Saurath - ngôi làng nổi tiếng với “chợ chú rể” được tổ chức hàng năm. Nirbhay làm quản lý tại một nhà máy, với thu nhập ổn định, anh tin rằng mình là lựa chọn tốt để lấy làm chồng.
Jha hy vọng gia đình của một cô gái nào đó sẽ chọn anh và bắt đầu đàm phán để nhận của hồi môn. Chú rể đầy tham vọng đứng giữa đàm đông, yêu cầu của hồi môn khiêm tốn 630 USD. Anh nói với tờ Al Jazeera: “Nếu tôi còn trẻ hơn, tôi có thể dễ dàng yêu cầu của hồi môn lên tới 2.500-3.700 USD” .
Mỗi năm, hàng nghìn người đàn ông sẽ tụ tập dưới tán cây Pipal ở khu chợ địa phương thuộc quận Madhubani để chờ đợi các cô dâu tương lai đến lựa chọn. Đây chính là chợ chú rể, còn được gọi là Saurath Mela hoặc Sabhagachhi.
Chợ chú rể xuất hiện từ triều đại Karnat cách đây hơn 7 thế kỷ, thường kéo dài 9 ngày. Gia đình nhà gái sẽ đến đây để tìm con rể theo ý muốn từ một nhóm đàn ông đa dạng. Mỗi chú rể được định giá dựa trên năng lực, bao gồm cả trình độ học vấn và nền tảng gia đình của họ.
Các cô gái sẽ cùng người thân của họ - thường là bố hoặc anh trai - đến khu chợ này để kén rể. Người dân địa phương cho biết gia đình cô dâu sẽ bí mật quan sát những người đàn ông từ xa. Khi đã “nhắm” được người phù hợp, họ đặt một chiếc khăn choàng màu đỏ Mithila gamchha lên người chú rể để công khai lựa chọn của mình. Sau đó, phía nhà gái sẽ xem xét các giấy tờ cần thiết của chàng rể được chọn, như giấy khai sinh và bằng cấp học vấn và bắt đầu thảo luận về của hồi môn.
Tờ Al Jazeera gần đây đã tới ghi nhận thực tế ở chợ chú rể truyền thống của Bihar và cho biết các kỹ sư, bác sĩ và nhân viên nhà nước được “săn đón” nhiều nhất. Trong đó, những người trẻ tuổi được lựa chọn nhiều hơn cả.
“Nhà gái có thể mua một chú rể phù hợp nếu họ trả đủ tiền hồi môn. Hôn nhân ở nơi này như một món hàng được đem ra giao dịch”, một người đàn ông địa phương giấu tên nói với Aljazeera.
Mặc dù Ấn Độ đã áp lệnh cấm tục lệ trao của hồi môn và coi việc tống tiền hay đòi khoản tiền này là hành vi phạm pháp. Tuy nhiên, tục lệ này vẫn được mọi người trong xã hội ủng hộ. Đặc biệt, các cử nhân trẻ, có lý lịch ấn tượng tại “chợ chú rể” thường yêu cầu của hồi môn không nhỏ từ gia đình của cô dâu. Các chuyên gia ước tính tổng giá trị của các khoản hồi môn trong một năm ở Ấn Độ là 5 tỷ USD - bằng với chi tiêu hàng năm của Ấn Độ cho lĩnh vực y tế cộng đồng.
Khi kinh tế phát triển hơn và làn sóng di cư gia tăng, nhiều người đã rời bỏ mảnh đất quê hương đến sinh sống tại các thành phố lớn. Giờ đây, cha mẹ cũng có ít quyền kiểm soát lựa chọn hôn nhân của con cái họ hơn. Và với việc truy cập Internet giá rẻ, hôn nhân sắp đặt ngày càng trở nên ít phổ biến. Ấn Độ còn có trang web hôn nhân lớn nhất trên thế giới và một số ứng dụng hẹn hò trực tuyến rất phát triển.
Những nguyên nhân đó đã khiến “chợ chú rể” ở Bihar dường như không còn phổ biến như cách đây vài thập kỷ. Tuy nhiên, sự kiện này vẫn thu hút nhiều người đến tham gia. Một số người còn đi hàng trăm km đến đây với hy vọng được lựa chọn. Ông Swaraj Chaudhary, 50 tuổi, cho biết ngày xưa, xe buýt sẽ chạy khắp bang để đưa mọi người đến tham dự “chợ chú rể”, nhưng giờ đây, chỉ có vài trăm người tham gia sự kiện này.
Ông Shekhar Chandra Mishra, một trong những người trong ban tổ chức “chợ chú rể” đổ lỗi cho giới truyền thông và các chính trị gia về sự mai một của tục lệ này.
“Các phương tiện truyền thông đã mô tả tục lệ của chúng tôi như một cái chợ, nơi đàn ông bị bán như gia súc và có giá hồi môn”, ông nói và không ngại thừa nhận rằng sự kiện này đã truyền bá văn hóa của hồi môn trong nhiều thế kỷ.
Trong khi đó, người dân địa phương nói rằng một trong những lý do khiến số người tham dự “chợ chú rể” ngày càng ít đi là do các cuộc hôn nhân giờ đây đã có hương vị của tình yêu.
Hãy tưởng tượng đến việc đi chợ để chọn người bạn đời cho mình. Điều đó nghe có vẻ khó tin, đặc biệt là trong thời đại ngày nay, nhưng điều thú vị là Ấn Độ cũng có “chợ cô dâu”. Ở Haudati, cô dâu có nhiều mức giá khác nhau, tùy thuộc vào trình độ và kỹ năng nội trợ của họ.