Charles Mwewa đang sống trong một ngôi lều ở khu ổ chuột tại thị trấn Misisi thuộc thủ đô Luxaka (Dămbia). Anh đã 34 tuổi và có năm đứa con. Hàng ngày, anh đi lượm nhặt đồng nát tại bãi rác để bán lấy tiền.
|
Một lớp học ở Dămbia. Ảnh: Internet |
Số phận anh có thể đã khác nếu như anh không phải nghỉ học từ năm 1992 sau khi bố mất. Lúc đó, anh rất muốn học tiếp song không thể bởi vì không có ai trả học phí. Anh Mwewa nhớ lại: "Tôi muốn sau này trở thành bác sĩ, song tôi không thể thực hiện được mong ước đó sau khi bố mất. Mẹ tôi không có đủ tiền đóng học phí cho các con. Vậy là tôi đã nghỉ học, làm một số công việc và giúp đỡ mẹ chăm sóc gia đình".
Anh Mwewa là một trong rất nhiều người Dămbia lẽ ra được hưởng lợi từ chính sách giáo dục miễn phí nếu như chính phủ Dămbia lúc đó không hủy bỏ chính sách này. Chính sách giáo dục miễn phí ở Dămbia từng được thực hiện dưới thời Tổng thống Kenneth Kaunda sau khi nước này giành được độc lập năm 1964. Tuy nhiên, nó đã bị hủy bỏ dưới thời của Tổng thống Fredrick Chiluba.
Nhưng rồi hi vọng đã đến với nhiều trẻ em Dămbia sau khi chính phủ mới ở Dămbia quyết định mở rộng giáo dục miễn phí từ cấp tiểu học lên cả cấp trung học. Hiện nay, Dămbia chỉ miễn phí giáo dục cho học sinh tiểu học và chính sách này có từ năm 2002.
Hãng tin Xinhua dẫn lời Bộ trưởng Giáo dục Dămbia, Tiến sĩ John Phiri, cho biết chính phủ đang xem xét mở rộng chương trình giáo dục miễn phí đến bậc trung học để nhiều người Dămbia được tiếp cận với giáo dục có chất lượng. Ông John Phiri nói: "Chúng ta hãy thực hiện những việc làm dù khó khăn nhưng mang tính thực tế vì lợi ích của những trẻ em nghèo khó, đặc biệt là trẻ em ở nông thôn và các khu ổ chuột để các em thoát khỏi tình trạng đói nghèo vô nhân đạo hiện nay”.
Ông cũng cho biết chính phủ sẽ nghiên cứu hệ thống giáo dục miễn phí tiểu học hiện nay để rút kinh nghiệm và thực hiện các công việc chỉ đạo tiếp theo, đồng thời nhấn mạnh chương trình giáo dục miễn phí chỉ có thể mang lại hiệu quả sau khi nghiên cứu và rút ra những bài học từ hệ thống hiện nay.
Hành động này được đánh giá cao và được coi là bước đi đúng hướng. Với 64% dân số thuộc diện nghèo, rất nhiều gia đình ở nước này gặp khó khăn trong khi cho con cái đến trường.
Theo Liên minh giáo dục quốc gia (ZENC), một tổ chức giáo dục trong khu vực, quyết định trên của chính phủ được đưa ra đúng lúc Dămbia đang cố gắng đạt mục tiêu của Liên hợp quốc đề ra là đưa giáo dục đến với tất cả mọi người.
Ông Hilary Chipango, Phó chủ tịch ZENC, cho biết: "Chúng tôi đánh giá cao hành động trên của chính phủ. Chúng tôi hy vọng và tin tưởng rằng chương trình này sẽ trở thành hiện thực". Vị quan chức này cũng cho biết rất nhiều người ở Dămbia không thể đi học vì thiếu tiền, do vậy chương trình giáo dục miễn phí chính là cách để giúp đỡ họ.
Phó Tổng Thư ký Hội giáo viên trung học Dămbia (SESTUZ), ông Emmanuel Zulu, cho biết: "Mặc dù điều này không mới ở Dămbia, song chúng tôi cảm thấy rất vui khi biết chính phủ đang tính tới việc thực hiện giáo dục miễn phí ở bậc trung học". Theo ông Zulu, giáo dục rất quan trọng bởi nó giải phóng con người, giúp họ có cơ hội để học các kỹ năng cuộc sống.
Ngoài ra, ông Zulu cũng lưu ý cần phải có sự đầu tư lớn đến các lĩnh vực khác của giáo dục như cơ sở hạ tầng trường lớp, dụng cụ dạy học và nguồn nhân lực. Theo kế hoạch, chính phủ Dămbia sẽ cho xây dựng thêm 2.000 phòng học trong năm tới và tuyển thêm 5.000 giáo viên.
Khi chương trình giáo dục miễn phí cho bậc trung học thành hiện thực, sẽ có thêm nhiều trẻ em Dămbia đạt được ước mơ của mình.
Lê Hải