Thoáng buồn mỏ than trái phép ở Ukraine

Chấp nhận làm việc tại các mỏ than trái phép với nguy hiểm rình rập có thể đổ ập đến bất cứ lúc nào, những người thợ mỏ tại Donetsk, Ukraine vẫn cần mẫn hàng ngày khai thác than dưới mỏ trong khi trên mặt đất, giao tranh có thể xảy ra bất cứ lúc nào.


Than vẫn được khai thác từ những mỏ nhỏ trái phép tại vùng chiến sự ở Đông Ukraine. Đặc biệt ở Donetsk, nơi lực lượng đòi liên bang hóa và chính phủ Ukraine đã có những cuộc giao tranh từ tháng 3, gây cản trở lớn tới hoạt động khai thác của một trong những trụ cột của nền kinh tế Ukraine, đó là than.

Thứ trưởng Bộ năng lượng và than Ukraine trong tháng 9 đưa ra con số 70% các mỏ than ở khu vực Donbass đã đóng cửa do chiến sự và hiện nay chỉ còn 24 mỏ còn họat động. Việc này đã tạo điều kiện để những mỏ than trái phép quy mô nhỏ ở Đông Ukraine, được gọi là kopanka, nâng tầm ảnh hưởng.

Anh thợ mỏ Dima hiện đang làm việc tại một kopanka bộc bạch: “Tất cả phụ thuộc vào chúng tôi, vào các kopanka để người dân làng có than sưởi ấm”. Trong mùa đông, phần lớn khu vực ở nông thôn Ukraine thường ưu tiên sử dụng than để sưởi ấm bởi giá thành rẻ.

Không những vậy, Dima còn tiết lộ thêm: “Tuy chỉ được trả lương tối thiểu nhưng nhìn vào những người khác thì tôi vẫn là người may mắn, một số giáo viên thậm chí không được trả lương trong nhiều tháng trời”.

Trong khi đó một thợ mỏ khác lại bộc bạch: "Chúng tôi được trả 750 hryvnia (khoảng 50 USD) một tuần và có cả than nữa. Những ngôi làng sẽ khó có thể tồn tại nếu thiếu kopanka".


Khu vực Donbass ở Đông Ukraine từ cuối thế kỷ 19 đã trở nên nổi tiếng bởi trữ lượng than dồi dào. Than là nhiên liệu quan trọng trong ngành công nghiệp máy móc của Liên Xô cũ. Công việc khai thác than cũng đã tạo ra dòng người lao động "chảy" vào các thị trấn gần Donetsk như Shakhtarsk, Torez và Snizhne.

Andrei Petrovich, một thợ mỏ về hưu hồi tưởng lại quá khứ: “Tôi là thợ mỏ và cha tôi cũng là thợ mỏ. Cả cuộc đời tôi làm việc trong các hầm mỏ. Vào thời Liên Xô cũ, xã hội rất tôn trọng những người thợ mỏ như chúng tôi. Chúng tôi có hòa bình và ổn định tại Liên bang Xô Viết, khi đó bạn có thể sống và chết trong tự trọng. Cảm ơn Chúa bây giờ chúng tôi có Tổng thống Putin, ông là người duy nhất có thể đứng lên đối mặt với phương Tây”.

Với việc Liên Xô tan rã trong năm 1991, ngành khai thác mỏ đã hứng chịu "một cơn bão lớn", tạo ra sự lan tỏa của tình trạng thất nghiệp. Việc này đã ảnh hưởng rất nhiều tới những người thợ mỏ và gia đình họ.

Có thông tin cho thấy hàng nghìn mỏ than trái phép nằm ở độ sâu 300m giờ được vận hành tại Donetsk, cung cấp việc làm và than cho người dân địa phương.


Các thợ mỏ cho biết một đội gồm 3 hoặc 4 công nhân trung bình có thể khai thác từ 3-5 tấn than một ngày tùy thuộc vào mỏ than và thiết bị. Mặc dù nhiều mỏ than đã đóng cửa sau khi Liên Xô tan rã, nhưng một vài người có kinh nghiệm trong ngành đã quyết định đứng ra mở các kopanka trong khu vực Donbass.

Tại một kopanka ở ngoại ô Torez, một thợ mỏ tên Anatoly đang vận hành một thiết bị trên ròng rọc có thể chở được 2 người. Đó là một công trình đơn sơ có thể thực hiện những công việc đơn giản như chuyên chở thợ mỏ và than.

Kopanka này giống như nhiều kopanka khác gần như không có tiêu chuẩn về an tòan lao động và y tế. Trong khi các mỏ than hợp pháp khác thường giám sát chặt chẽ lượng methane, oxy và bụi than.

Mặc dù không có dữ liệu chính xác về số tai nạn và người lao động thiệt mạng tại kopanka, nhưng có nhận định cho thấy số thợ mỏ tử vong ở Ukraine cao thứ hai trên thế giới, chỉ sau Trung Quốc.


Các cọc gỗ dày đóng vai trò chống đỡ cho những kopanka, thợ mỏ Yuriy cười lớn rồi nói: “Khi một cọc có vấn đề, bạn cần phải thay thế nó, có thể là một lần một tuần hoặc một lần một tháng phụ thuộc vào loại gỗ. Hiếm khi có động đất nhưng thỉnh thoảng bạn cảm nhận được những trận động đất nhỏ, khi đó các cọc bắt đầu phát ra tiếng động và bạn chỉ có thể bắt đầu cầu nguyện”.

Yurity cũng khẳng định rằng nơi làm việc của ông đầy rẫy nguy hiểm nhưng ông không quá bận tâm, ông chia sẻ: “Bạn sẽ quen với điều đó”.



Hà Linh (Theo Aljazeera)