Chủ động phòng chống hạn, mặn mùa khô

Cụ thể, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Trà Vinh chỉ đạo Chi cục Thủy lợi phối hợp với Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh, Viện Khoa học Thủy lợi Miền Nam, Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Quản lý khai thác công trình thủy lợi Trà Vinh theo dõi chặt chẽ tình hình khí tượng thủy văn và diễn biến hạn, mặn; tăng cường khảo sát, đánh giá tình hình xâm nhập mặn trên các tuyến kênh rạch chính, kịp thời thông báo cho các ngành, địa phương và nhân dân biết nhằm chủ động ứng phó trong sinh hoạt và sản xuất. Đồng thời, đôn đốc các địa phương trục vớt lục bình, nạo vét hệ thống kênh nội đồng để khơi thông dòng chảy và trữ nước.

Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành Viên Quản lý khai thác công trình thủy lợi Trà Vinh phối hợp các địa phương xây dựng kế hoạch vận hành các cống đầu mối trên địa bàn phục vụ sản xuất vụ lúa Đông Xuân 2024-2025 và Hè Thu năm 2025; tăng cường quan trắc nguồn nước trên các kênh rạch chính, tại vị trí các cống đầu mối và trong nội đồng, tiến hành đóng các cống đầu mối khi độ mặn từ 1‰ trở lên; tranh thủ mở cửa cống lấy nước khi độ mặn giảm dưới 1‰, đảm bảo mực nước ngọt trong nội đồng đạt cao trình tối thiểu 0,5m.

Các địa phương huy động lực lượng giải tỏa các vật cản trên kênh, rạch, triển khai trục vớt lục bình đảm bảo dòng chảy, đủ điều kiện dẫn nước tưới từ công trình đến hệ thống kênh dẫn; đẩy nhanh tiến độ thi công các công trình thủy lợi như sửa chữa cống, bọng, nạo vét kênh cấp II, phấn đấu hoàn thành trong tháng 12/2024 để đưa vào vận hành khai thác, kịp thời ngăn mặn, trữ ngọt phục vụ sản xuất và dân sinh vào đầu mùa khô; rà soát, kiểm tra, hạn chế tối đa tình trạng rò rỉ thất thoát nước; xây dựng kế hoạch vận hành hiệu quả Trạm bơm điện kênh 3 tháng 2 đảm bảo nguồn nước phục vụ sản xuất và dân sinh. 

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Trà Vinh chỉ đạo Trung tâm Khuyến nông, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, Chi cục Chăn nuôi và Thú y, Chi cục Thủy sản- Quản lý chát lượng kiểm tra, rà soát, điều chỉnh cơ cấu cây trồng và lịch thời vụ sản xuất cho phù hợp.

Đặc biệt là vụ lúa Đông Xuân 2024-2025, ngành nông nghiệp khuyến cáo người dân xuống giống theo đúng lịch thời vụ, phù hợp với khả năng đáp ứng nguồn nước của từng vùng; sử dụng các giống thích nghi với điều kiện hạn mặn; ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật về canh tác, chăm sóc cây trồng trong điều kiện thiếu nước ngọt; tưới tự động, tưới nhỏ giọt, phun sương, tưới ướt khô xen kẽ... để tiết kiệm nước.

Ngoài ra, ngành chuyên môn khuyến cáo mức độ chịu mặn của một số loại cây trồng phổ biến để người dân biết và lấy nước tưới cho phù hợp; kiên quyết không để người dân sản xuất tự phát, không theo quy hoạch, ở những khu vực có nguy cơ thiếu nước tưới.

Đối với cây màu nông dân chỉ xuống giống ở những vùng canh tác truyền thống và chủ động được nguồn nước ngọt để tưới. Với cây ăn trái và cây lâu năm, các đơn vị rà soát, khoanh vùng có nguy cơ bị ảnh hưởng bởi xâm nhập mặn, cân đối nguồn nước cần thiết trong thời gian bị ảnh hưởng xâm nhập mặn để chủ động tích trữ nước ngọt tưới cho cây trồng. Đơn vị chuyên môn thường xuyên kiểm tra, kịp thời xử lý khi phát sinh dịch bệnh trên cây trồng trong mùa khô.

Ở lĩnh vực chăn nuôi, các đơn vị hướng dẫn người dân dự trữ thức ăn, nước uống cho đàn vật nuôi; thực hiện các biện pháp vệ sinh tiêu độc, sát trùng chuồng trại, phòng ngừa các loại dịch bệnh thường xảy ra đối với gia súc, gia cầm trong mùa khô; thường xuyên kiểm tra, kiểm soát, phát hiện kịp thời các ổ dịch để có biện pháp ứng phó, ngăn chặn.

Đối với lĩnh vực nuôi trồng thủy sản, các đơn vị hướng dẫn người dân biện pháp phòng chống, ứng phó hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn trong lĩnh vực thủy sản, theo dõi tình hình biến động của thời tiết và môi trường nước như nhiệt độ, độ mặn, pH... để hướng dẫn, khuyến cáo người dân bố trí loại con nuôi và thời vụ nuôi phù hợp.

Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn xây dựng kế hoạch cấp nước cụ thể nhằm đáp ứng nhu cầu sinh hoạt của nhân dân trong mùa khô hạn, đảm bảo về số lượng và chất lượng nguồn nước để phục vụ nhân dân.

Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Trà Vinh Trần Trường Giang cho biết, theo nhận định của ngành chức năng, mùa khô 2024-2025, khu vực Đồng bằng sông Cửu Long khả năng thiếu nước cục bộ, xâm nhập mặn sâu vào các cửa sông, nguy cơ ảnh hướng đời sống, sản xuất của người dân. Cùng với các giải pháp ứng phó trên, ngành nông nghiệp cũng đã xây dựng kịch bản rủi ro thiên tai theo 2 cấp độ 1 và 2, với các phương án ứng phó cụ thể đối với từng trường hợp nhằm giảm thiểu đến mức thấp nhất thiệt hại do hạn hán, mặn xâm nhập gây ra.

Trà Vinh là một trong những tỉnh ở Đồng bằng sông Cửu Long bị ảnh hưởng nặng nề bởi biến đổi khí hậu, nhất là tình trạng hạn hán, mặn xâm nhập nội đồng vào mùa khô khiến nhiều diện tích sản xuất nông nghiệp của tỉnh bị thiếu nước tưới. Nhưng những năm gần đây, nhờ địa phương luôn chủ động triển khai các biện pháp ứng phó ngay từ đầu mùa khô, cùng hệ thống các công trình thủy lợi do Trung ương đầu tư trên địa bàn tỉnh như Trạm bơm Kênh 3 tháng 2 (huyện Tiểu Cần), Cống Tân Dinh và Cống Bông Bót (huyện Cầu Kè) đã phát huy cao tác dụng “ngăn mặn, trữ ngọt”, đảm bảo tích trữ, bơm chuyền đủ lượng nước ngọt phục vụ sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp của người dân trong tỉnh. 

Nhờ vậy, mùa khô 2023-2024, trong khi  nhiều tỉnh ở Đồng bằng sông Cửu Long phải “gồng mình” ứng phó với hạn, mặn thì  ở tỉnh Trà Vinh vẫn trong tầm kiểm soát, đảm bảo đủ nước ngọt phục vụ sản xuất và dân sinh.