Bà Trịnh Thúy Nga, Trưởng ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh Hải Dương phát biểu tại buổi làm việc.
Theo Sở Tài chính Hải Dương, giai đoạn 2017-2021, tỷ lệ phân chia nguồn thu tiền sử dụng đất theo hướng tăng cường nguồn thu cho cấp huyện, cấp xã, khuyến khích các địa phương phát huy tính chủ động, sáng tạo và tạo điều kiện cho các cấp chính quyền địa phương tăng cường quản lý, khai thác đẩy mạnh các giải pháp để tăng thu tiền sử dụng đất, tăng thu cho ngân sách nhà nước; đồng thời, đáp ứng nhu cầu vốn, đẩy nhanh tiến độ hoàn thành xây dựng nông thôn mới. Đến nay, 7/12 đơn vị cấp huyện đã hoàn thành xây dựng nông thôn mới, 29 xã đạt chuẩn xã nông thôn mới nâng cao.
Tổng nguồn thu tiền sử dụng đất của Hải Dương tăng mạnh qua các năm. Giai đoạn 2017-2021 thu được 17.625 tỷ đồng, đạt 257% so với dự toán. Trong đó, thu tiền sử dụng đất ngân sách cấp huyện, cấp xã hàng năm đều tăng và vượt 294% so với dự toán được giao. Các cơ chế đặc thù về tài chính, trong đó có cơ chế ưu tiên tạo nguồn lực từ nguồn thu tiền sử dụng đất đã tạo động lực thúc đẩy xây dựng cơ sở hạ tầng, giao thông, công trình công cộng, văn hóa, y tế…
Tuy nhiên, quá trình thực hiện Nghị quyết của HĐND tỉnh về tỷ lệ phần trăm phân chia nguồn thu tiền sử dụng đất giữa các cấp ngân sách giai đoạn vừa qua có một số hạn chế. Chẳng hạn, thu tiền sử dụng đất điều tiết ngân sách tỉnh giai đoạn 2017-2021 chỉ chiếm 15% trong tổng thu tiền sử dụng đất tại 3 cấp ngân sách. Tỷ lệ như vậy gây khó khăn trong công tác điều hành chung của ngân sách.
Việc ban hành Quy định tỷ lệ phần trăm phân chia nguồn thu tiền sử dụng đất giữa các cấp ngân sách trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2022-2025 nhằm huy động các nguồn lực từ đất phù hợp với nhu cầu nguồn vốn cho đầu tư phát triển ở các cấp trên địa bàn tỉnh vừa đảm bảo tính chủ động cho ngân sách cấp huyện, xã, vừa đảm bảo vai trò chủ đạo của ngân sách cấp tỉnh.
Theo đề xuất, quy định tỷ lệ phân chia nguồn thu theo 7 nội dung thu: đấu giá toàn bộ dự án thu tiền sử dụng đất cho tổ chức, doanh nghiệp; cấp huyện hoặc xã làm chủ đầu tư thực hiện giải phóng mặt bằng, xây dựng hạ tầng và đấu giá cho từng lô đất; đấu thầu dự án cho doanh nghiệp; đối với diện tích giao đất tái định cư có thu tiền sử dụng đất; đất chuyên dùng, đất trụ sở, đất thuộc tài sản công do cơ quan, đơn vị, tổ chức thuộc Nhà nước quản lý; đất dôi dư, đất được chuyển đổi mục đích sử dụng đất, đất được nhà nước công nhận quyền sử dụng đất; đối với các dự án thu tiền sử dụng đất để đầu tư các công trình trọng điểm đáp ứng bộ tiêu chí theo quy định của Nghị quyết HĐND tỉnh. Trong đó, 3 nội dung không có điều tiết ngân sách về cấp xã gồm đấu giá toàn bộ dự án thu tiền sử dụng đất cho tổ chức, doanh nghiệp; đấu thầu dự án cho doanh nghiệp; đất chuyên dùng, đất trụ sở, đất thuộc tài sản công do cơ quan, đơn vị, tổ chức thuộc nhà nước quản lý.
Hai nội dung được phân kỳ thực hiện thành năm 2022 và giai đoạn 2023- 2025. Cụ thể, đối với nội dung “Cấp huyện hoặc cấp xã làm chủ đầu tư thực hiện giải phóng mặt bằng, xây dựng hạ tầng và đấu giá cho từng lô đất”, Sở Tài chính đề xuất tỷ lệ phân chia nguồn thu cấp tỉnh, huyện, xã năm 2022 lần lượt là 30%, 50%, 20% và giai đoạn 2023-2025 lần lượt là 50% ,40%, 10%. Đối với nội dung “Đấu thầu dự án cho doanh nghiệp”, tỷ lệ phân chia nguồn thu cấp tỉnh, huyện được đề xuất năm 2022 lần lượt là 70%, 30% và giai đoạn 2023-2025 là 80%, 20%.
Đồng tình cơ bản với những đề xuất của cơ quan soạn thảo, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh Hải Dương Nguyễn Thị Ngọc Bích cho rằng việc điều chỉnh lại tỷ lệ phân chia nguồn thu tiền sử dụng đất giữa các cấp ngân sách trên địa bàn tỉnh là cần thiết, đáp ứng nhu cầu phát triển của tỉnh trong giai đoạn hiện nay để tăng nguồn vốn đầu tư công. Việc điều chỉnh quy định trên tinh thần đảm bảo động lực cho các huyện, xã, đặc biệt là nội dung: Công trình trọng điểm ưu tiên điều tiết 100% cho cấp huyện, với điều kiện công trình đáp ứng theo tiêu chí công trình trọng điểm theo Quy định trong Nghị quyết HĐND tỉnh.
Trưởng ban Kinh tế - Ngân sách Trịnh Thúy Nga đề nghị Sở Tài chính phối hợp với cơ quan chuyên môn của HĐND tỉnh hoàn thiện dự thảo Nghị quyết, báo cáo đánh giá tác động của Nghị quyết và một số nội dung liên quan để trình kỳ họp HĐND tỉnh Hải Dương cuối tháng 10/2021.