Những năm gần đây, tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật trong lĩnh vực khai thác tài nguyên khoáng sản, đặc biệt là khai thác cát diễn biến phức tạp, nhất là trong bối cảnh nhu cầu san lấp mặt bằng triển khai các dự án xây dựng công trình, khu, cụm công nghiệp, giao thông, xây dựng khu đô thị nhà ở thương mại, nhà ở dân sinh… ở Thái Bình tăng cao. Tình trạng này gây quan ngại về môi trường, an toàn đê điều, sạt lở bãi bồi, công tác phòng chống thiên tai và thất thu thuế cho ngân sách Nhà nước. Từ năm 2019 đến nay, Công an tỉnh đã phát hiện 51 vụ vi phạm quy định về khai thác tài nguyên, khoáng sản; khởi tố 14 vụ với 34 bị can, xử lý hành chính 37 vụ, phạt tiền trên 1,2 tỷ đồng.
Trước tình hình trên, Công an tỉnh Thái Bình đã ký kết quy chế phối hợp 6 tỉnh, thành phố gồm Thái Bình, Nam Định, Hải Dương, Hưng Yên, Hà Nam và Hải Phòng về kiểm tra, xử lý hành vi vi phạm trong hoạt động khai thác cát trên các tuyến sông giáp ranh; quy chế phối hợp với Hà Nam, Hưng Yên, Thái Bình về đảm bảo an ninh, trật tự tại địa bàn giáp ranh trên tuyến sông Hồng… Công an tỉnh tổ chức ký cam kết hoạt động đúng quy định pháp luật với 100% doanh nghiệp khai thác, thăm dò khoáng sản, kinh doanh vận tải đường thủy, chủ phương tiện tàu thuyền, chủ bến bãi kinh doanh vật liệu xây dựng ven sông. Đồng thời xây dựng, củng cố 420 mô hình tự quản về an ninh trật tự tại các xã ven sông, trong đó nhiều mô hình hoạt động hiệu quả như: "Tuyến sông Trà Lý an toàn", "Cụm xã an toàn trên tuyến sông Trà Lý", "Cụm bến thủy văn hóa an toàn" tại khu vực Bến Hiệp, xã Quỳnh Giao - huyện Quỳnh Phụ; "Làng chài bình yên" tại xã Việt Hùng, xã Hồng Lý, huyện Vũ Thư… Công an tỉnh thiết lập thông tin 2 chiều giữa các đơn vị với UBND, Công an các xã ven sông, chủ bến, bãi để nắm tình hình, giám sát hoạt động khai thác, vận chuyển cát trái phép...
Thời gian tới, Công an tỉnh Thái Bình tập trung chỉ đạo toàn lực lượng thực hiện hiệu quả Chỉ thị số 09/CT-UBND ngày 22/5/2024 của UBND tỉnh, nâng cao hiệu quả công tác quản lý Nhà nước, thiết lập trật tự, kỷ cương trong hoạt động khai thác tài nguyên, khoáng sản. Trong đó, lực lượng chức năng tập trung tuyên truyền về phương thức, thủ đoạn hoạt động của những đối tượng vi phạm các quy định về khai thác tài nguyên, khoáng sản; tiếp tục thực hiện tốt Quy chế phối hợp giữa Thái Bình và các tỉnh, thành phố giáp ranh. Đồng thời tăng cường các biện pháp nghiệp vụ, chủ động nắm chắc tình hình, mở đợt cao điểm tuần tra, kiểm soát, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm hành vi vi phạm theo đúng quy định của pháp luật.
Các đơn vị phối hợp với ngành chức năng theo dõi, giám sát chặt chẽ hoạt động của phương tiện thủy thường xuyên neo đậu, lưu thông, nhất là những phương tiện có dấu hiệu khai thác, vận chuyển khoáng sản trái phép, chở hàng hóa quá tải trọng; phát hiện, xử lý hình sự các tổ chức, cá nhân hoạt động chuyên nghiệp, có tổ chức, có dấu hiệu bảo kê, tiềm ẩn nguy cơ mất an ninh trật tự…