Trước đó qua việc khảo sát của Thường trực HĐND tỉnh, phản ánh của cử tri và qua các phương tiện thông tin đại chúng, Thường trực HĐND tỉnh Thanh Hóa phát hiện còn rất nhiều trường hợp có giấy tờ về quyền sử dụng đất và không vi phạm pháp luật về đất đai, nhưng đến nay vẫn chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Nhiều trường hợp người dân được giao đất trái thẩm quyền; nhiều trường hợp sử dụng đất từ trước ngày 18/12/1980 muốn xác định lại diện tích đất ở, cấp đổi, cấp lại, đính chính giấy chứng nhận… đến nay vẫn chưa được giải quyết. Các yêu cầu trên của người dân không phải mới phát sinh mà đã kéo dài nhiều năm và mới được UBND cấp huyện chỉ đạo giải quyết những năm gần đây. Tuy nhiên, việc cấp giấy chứng nhận còn chậm, thông tin giấy chứng nhận còn nhiều sai sót.
Cụ thể có gần 8.000 trường hợp có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, gần 19.500 trường hợp không có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và không vi phạm pháp luật đất đai nhưng chưa được cấp giấy chứng nhận. Nhiều giấy chứng nhận ghi sai thông tin về người sử dụng đất, sai số thửa, số bản đồ, thiếu thông tin… dẫn đến tồn đọng 3.333 hồ sơ đề nghị cấp đổi, cấp lại; 3.711 hồ sơ đăng ký biến động, đính chính chưa được giải quyết.
Tại buổi giải trình, Thường trực HĐND tỉnh chỉ rõ nguyên nhân chủ quan, khách quan dẫn đến chậm cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, như: Một số địa phương còn buông lỏng, thiếu trách nhiệm trong công tác quản lý đất đai trên địa bàn, để xảy ra vi phạm trong thời gian dài không được phát hiện xử lý kịp thời; chưa quyết liệt trong chỉ đạo rà soát, thanh tra, kiểm tra, kết luận đối với các trường hợp sai phạm để có phương án, kế hoạch, lộ trình chỉ đạo xử lý đối với trường hợp cấp giấy chứng nhận lần đầu còn tồn đọng chưa được giải quyết…
Các đại biểu đã đề nghị Giám đốc Sở Tài Nguyên và Môi trường, lãnh đạo các địa phương giải trình những vấn đề thuộc thẩm quyền như: Nguyên nhân của việc xác định nguồn gốc sử dụng đất còn những tồn tại, hạn chế; nguyên nhân, trách nhiệm, giải pháp để cấp giấy chứng nhận cho các trường hợp có giấy tờ về quyền sử dụng đất và không vi phạm pháp luật đất đai nhưng chưa được cấp giấy chứng nhận; nguyên nhân sai sót trong quá trình lập mặt bằng quy hoạch….
Phát biểu tại phiên giải trình, Giám đốc Sở Tài Nguyên và Môi trường tỉnh Thanh Hóa Đào Trọng Quy, lãnh đạo một số sở, ngành, địa phương đã tiếp thu, làm rõ những vấn đề còn hạn chế, vướng mắc và đưa ra các giải pháp, lộ trình khắc phục; nhiều người đã nhận trách nhiệm, cam kết tiến độ cụ thể để hoàn thành.
Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Thanh Hóa Đỗ Trọng Hưng cho biết: Qua phiên giải trình, những tồn tại, hạn chế và những khó khăn, vướng mắc trong công tác cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất trên địa bàn tỉnh đã được chỉ ra, như: Vẫn còn một bộ phận cán bộ cấp giấy chứng nhận còn thiếu trách nhiệm, năng lực yếu dẫn đến chậm cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân. Công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về đất đai chưa cao; các cấp chính quyền, đặc biệt là cấp xã chưa làm tốt công tác quản lý hồ sơ về đất đai, còn để xảy ra các vi phạm pháp luật. Việc lãnh đạo, chỉ đạo về cấp giấy chứng nhận có thời điểm chưa được quan tâm thường xuyên.
Từ những tồn tại, hạn chế trên, Thường trực HĐND tỉnh đề nghị UBND tỉnh, các sở, ban, ngành, UBND các huyện, thị xã, thành phố và các đơn vị liên quan nghiêm túc tiếp thu, có các giải pháp khẩn trương, đồng bộ, quyết liệt, hiệu quả; tập trung chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ, xác định rõ lộ trình, phân công rõ trách nhiệm để khắc phục các tồn tại, hạn chế đã được chỉ ra tại phiên giải trình.
Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh đề nghị các sở, ngành liên quan, chính quyền địa phương tăng cường tuyên truyền, phổ biến pháp luật về đất đai dưới nhiều hình thức để người dân nhận thức được quyền lợi và nghĩa vụ của người sử dụng đất trong việc đăng ký, cấp giấy chứng nhận; kịp thời hướng dẫn UBND cấp huyện giải quyết dứt điểm các trường hợp đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận, các khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện.
Các cơ quan chức năng, địa phương khẩn trương xây dựng kế hoạch để giải quyết dứt điểm tồn đọng trong việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất trên địa bàn tỉnh. Các đơn vị chú trọng bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, rèn luyện đạo đức, ý thức công vụ cho công chức viên chức, cán bộ địa chính, quản lý đất đai các cấp.