Sau 3 năm tái khởi động dự án mỏ đa kim, những sản phẩm đầu tiên của Công ty TNHH khai thác chế biến khoáng sản Núi Pháo (NuiPhao Mining) đã chính thức ra lò, đóng góp thêm hàng trăm tỷ đồng vào giá trị sản xuất công nghiệp của tỉnh Thái Nguyên mỗi năm.
Khu TĐC Nam Sông Công do Nuiphao Mining đầu tư xây dựng tại huyện Đại Từ - Thái Nguyên. |
Khác với những dự án trong lĩnh vực khai thác khoáng sản từng triển khai ở Việt Nam, ngay từ khi chuẩn bị đầu tư dự án, Nuiphao Mining đã đặc biệt quan tâm đến việc bảo vệ môi trường, tái định cư, tạo việc làm, thu nhập bền vững cho người dân bị thu hồi đất. Theo thống kê sơ bộ, ngoài nguồn vốn cho xây dựng nhà máy, Nuiphao Mining đã dành khoảng 80 triệu đô la để cải thiện môi trường, bồi thường giải phóng mặt bằng, tái định cư và tạo việc làm cho người dân.
Là một trong những dự án trọng điểm của tỉnh Thái Nguyên, ảnh hưởng tới 3.671 hộ dân thuộc 4 xã của huyện Đại Từ, trong đó có gần 1.400 hộ phải di dời nhà ở. Nhưng chỉ trong một thời gian ngắn Nuiphao Mining đã hoàn thành việc tái định cư cho các hộ dân. Hiện Dự án đã tái định cư cho 639 hộ tại hai khu tái định cư Nam Sông Công và Hùng Sơn 3. Điều đáng nói, trong khi các khu tái định cư của Dự án trong quá trình xây dựng, Nuiphao Mining khuyến khích, động viên, hỗ trợ các hộ bị ảnh hưởng sớm ổn định cuộc sống. Riêng hộ nào tự lo tái định cư sẽ được hỗ trợ từ 40 đến 80 triệu đồng (tùy từng thời điểm).
Ông Dương Ngọc Long - Chủ tịch UBND tỉnh Thái Nguyên: Trong số các dự án đang triển khai trên địa bàn, Nuiphao Mining là một trong những doanh nghiệp tiêu biểu về thực hiện tái định cư, an sinh xã hội cho người dân sau thu hồi đất. Khu tái định cư ở Đại Từ do Nuiphao Mining đầu tư đã trở thành khu tái định cư - đô thị kiểu mẫu ở tỉnh. |
Sự khác biệt của Nuiphao Mining so với các dự án khác là việc thực hiện các chính sách đền bù, giải phóng mặt bằng với các cơ chế hỗ trợ ưu việt nhất. Trong quá trình triển khai thực hiện dự án, các hộ dân có trên 360 m2 đất sẽ được đền bù theo quy định của Luật Đất đai, được hỗ trợ 2 suất ổn định kinh tế, mỗi suất tương đương 6 triệu đồng. Những người trong diện được hỗ trợ có thể nhận tiền mặt hoặc tham gia khóa đào tạo nghề miễn phí như lái xe, thợ hàn, thợ điện, công nhân tuyển khoáng, trồng nấm, nuôi nhím, trồng chè... Từ năm 2012, hơn 400 cư dân ở đây đã được bố trí làm việc tại chính công trường của mỏ Núi Pháo.
Ông Chu Văn Tuất - Bí thư Đảng ủy xã Hà Thượng cho biết: Khi triển khai dự án mỏ Núi Pháo, Hà Thượng có 1.200 hộ bị ảnh hưởng, trong đó có trên 700 hộ phải di chuyển chỗ ở. Được sự hỗ trợ tích cực, có hiệu quả của Nuiphao Mining, hơn 50% số hộ trong diện phải di chuyển nhà đã được cấp đất tại các Khu TĐC của dự án, số còn lại tự chủ động tái định cư. Hiện 100% số hộ này đã ổn định chỗ ở, 75% số người trong độ tuổi lao động đã ổn định việc làm. Nhờ các chương trình phục hồi kinh tế đa dạng của Nuiphao Mining, một số mô hình sản xuất nông nghiệp mới, như: trồng nấm, nuôi nhím, sản xuất chè theo tiêu chuẩn VietGap… bước đầu đã đem lại hiệu quả kinh tế cao ở Hà Thượng…
Trong quá trình xây dựng, các hộ tại định cư tại Nam Sông Công và xã Hùng Sơn, Nuiphao Mining còn xây dựng hệ thống xử lý nước thải, chăm sóc sức khỏe cộng đồng ngay tại khu tái định cư trên diện tích hàng chục nghìn m2 đất. Để ứng phó với khả năng cư dân sống ở khu vực gần mỏ khai khoáng có thể chịu ảnh hưởng về sức khỏe do ô nhiễm không khí và nguồn nước, công ty đã xây dựng hệ thống xử lý nước và chất thải độc hại. Nước thải được xử lý và cấp phép trước khi xả ra môi trường.
Tính đến tháng 12 năm 2013 Công ty Núi Pháo có 1.257 lao động làm việc tại Nhà máy Khai thác chế biến khoáng sản Núi Pháo trong đó có 611 lao động là người bị ảnh hưởng của dự án. Trong số 236 hộ bị ảnh hưởng bởi dự án đang sinh sống tại khu tái định cư Nam Sông Công và Hùng Sơn 3, có 190 người được làm việc tại Công ty Núi Pháo, 41 người được tạo việc tại các nhà cung ứng địa phương theo chương trình PHKT của NPM. |
Ông Vũ Hồng - Phó Tổng giám đốc Nuiphao Mining cho biết: hoạt động trên được đơn vị giám sát thứ ba đánh giá hằng năm để đảm bảo theo tiêu chuẩn quốc tế về môi trường, sức khỏe và an sinh xã hội. Thời gian tới, bên cạnh những nỗ lực trong sản xuất, kinh doanh, bảo đảm môi trường lao động an toàn, Nuiphao Mining tiếp tục triển khai các hoạt động an sinh xã hội đối với người dân vùng ảnh hưởng của dự án như: dạy nghề, hỗ trợ phát triển sản xuất, sử dụng lao động địa phương...
Hoàng Nguyên