Vĩnh Long đưa hai di sản vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long Nguyễn Thị Quyên Thanh cho biết, đến nay, tỉnh có 4 Di sản phi vật thể được đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, 69 di tích được xếp hạng di tích lịch sử, văn hóa cấp quốc gia, cấp tỉnh. Những năm qua, nhận thức được giá trị, tầm quan trọng của Di sản văn hóa vật thể và phi vật thể, tỉnh luôn quan tâm công tác gìn giữ, bảo vệ và phát huy giá trị Di sản văn hóa, xác định là một trong những động lực tạo nên bản sắc và sức mạnh nội sinh trong quá trình phát triển.

Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Vĩnh Long nhấn mạnh, hai Di sản văn hóa phi vật thể của tỉnh được đưa vào danh mục quốc gia trong niềm phấn khởi, tự hào, nhưng cùng với đó là trách nhiệm trong việc quản lý, bảo tồn và phát huy tốt giá trị vốn có của Di sản. Tỉnh đề nghị các cấp, các ngành cần tăng cường tuyên truyền về giá trị đặc sắc của Lễ hội Văn Thánh Miếu và Nghệ thuật Hát bội tỉnh Vĩnh Long nhằm góp phần lan tỏa các giá trị văn hóa, xây dựng thương hiệu văn hóa và thúc đẩy phát triển du lịch của địa phương.

Trong thời gian tới, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh phối hợp các sở, ngành có liên quan và các địa phương tiếp tục nghiên cứu, đánh giá khoa học về thực trạng bảo tồn và những đặc trưng, giá trị độc đáo của Di sản để có định hướng phát huy, mở rộng quy mô, nâng cao chất lượng.

Cùng với đó, Sở cần nghiên cứu xây dựng Đề án bảo tồn và phát huy giá trị Lễ hội Văn Thánh miếu và Nghệ thuật Hát bội tỉnh Vĩnh Long. Theo đó, ngành chức năng cần quan tâm phát triển đội ngũ kế cận, tổ chức các hoạt động trao truyền Di sản, chú trọng tu bổ, tôn tạo di tích Văn Thánh miếu gắn với bảo tồn và thực hành nghi thức Lễ hội truyền thống. Đối với nghệ thuật hát bội, cần tiếp tục đưa loại hình trình diễn nghệ thuật này vào các sản phẩm du lịch của địa phương, từng bước trở thành sản phẩm đặc trưng, có thương hiệu của du lịch Vĩnh Long.

Theo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Vĩnh Long, Văn Thánh miếu Vĩnh Long hình thành từ năm 1866, là thiết chế văn hóa chính thống của triều đình Huế. Văn Thánh miếu được Bộ Văn hóa - Thông tin - Thể thao và Du lịch Quyết định công nhận là di tích văn hóa cấp quốc gia vào năm 1991. Văn Thánh miếu được xem là biểu tượng của đất học, tôn sư trọng đạo, tôn vinh truyền thống hiếu học, khuyến tài của tỉnh Vĩnh Long. Lễ hội Văn Thánh miếu thể hiện lòng tri ân sâu sắc của cộng đồng đối với công lao to lớn của các bậc tiền nhân. Các dịp lễ hội ở nơi đây do Hội Chấn hưng Văn Thánh miếu trước kia và sau này là Ban quản lý di tích Văn Thánh miếu cùng người dân địa phương tổ chức. Tuy lễ nghi phần nào dân gian hóa, mang ảnh hưởng lễ hội đình làng nhưng cốt lõi vẫn đảm bảo tính trang nghiêm theo chuẩn mực truyền thống, đáp ứng nhu cầu tâm linh của cộng đồng và có giá trị to lớn về mặt lịch sử, văn hóa.

Đối với hát bội, đây là nghệ thuật sân khấu cổ truyền độc đáo, tiêu biểu của dân tộc, gắn liền với tín ngưỡng thờ Thần Thành Hoàng Bổn cảnh và đã ăn sâu vào tâm hồn, tình cảm của người dân Vĩnh Long qua nhiều thế hệ. Năm 2007, gánh hát bội Đồng Thinh của tỉnh Vĩnh Long được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cử đi tham gia Liên hoan Nghệ thuật dân gian thế giới tại Lễ hội Smithsonian với chủ đề “Mê Kông - Dòng sông kết nối các nền văn hóa” tại thủ đô Washington của Hoa Kỳ. Năm 2010, gánh hát bội Đồng Thinh tham gia biểu diễn giao lưu trong chương trình Trung Thu 2010: Sắc màu Việt - Trung tại Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam nhân dịp lễ kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long Hà Nội.

Trải qua nhiều thăng trầm, nhưng các thế hệ nghệ nhân hát bội ở Vĩnh Long không ngừng nỗ lực lao động sáng tạo nghệ thuật để giữ gìn, phát huy giá trị nghệ thuật quý báu, độc đáo. Đến nay, tỉnh Vĩnh Long có 8 nghệ nhân thuộc loại hình hát bội được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu nghệ nhân ưu tú, góp phần khẳng định vị thế vững vàng của bộ môn nghệ thuật truyền thống dân tộc tại địa phương.