Sinh ra và lớn lên trong một gia đình thuần nông, hoàn cảnh khó khăn, với ý chí, nghị lực vươn lên, em Đỗ Đức Mạnh, học sinh Trường Trung học Phổ thông Chuyên Bắc Ninh luôn đạt thành tích cao trong học tập. Đặc biệt, tại Kỳ thi Olympic Vật lý châu Âu năm 2020 vừa qua, Mạnh đã xuất sắc mang về tấm Huy chương Đồng, đóng góp vào thành công chung của Đoàn Việt Nam. Thành tích đó không chỉ là niềm tự hào của Mạnh, gia đình, mà còn khẳng định chất lượng giáo dục của vùng đất học Kinh Bắc.
Ngay khi có kết quả của Kỳ thi Olympic Vật lý châu Âu năm 2020, căn nhà nhỏ của Đỗ Đức Mạnh, tại xã Liên Bão, huyện Tiên Du (Bắc Ninh) rộn rã hơn bình thường. Bạn bè, thầy cô, hàng xóm và người thân nghe tin em được giải cao đã đến chia vui với gia đình.
Ít ai biết rằng, Mạnh đã phải nỗ lực rất nhiều trong cuộc sống và học tập. Em sinh ra trong gia đình có hoàn cảnh khó khăn, hai mẹ con phải sống nương tựa vào ông bà ngoại. Trước khi Mạnh chào đời, mẹ em phát hiện mình mắc bệnh ung thư thanh quản và không thể nói được. Thấu hiểu được hoàn cảnh của gia đình, Mạnh luôn chăm chỉ học tập và là chỗ dựa để mẹ "chiến thắng" bệnh tật.
Tấm Huy chương Đồng em vừa giành được tại Kỳ thi Olympic Vật lý châu Âu là món quà vô giá Mạnh dành tặng mẹ. Dù không thể nói được nhưng chúng tôi cảm nhận được niềm hạnh phúc, xen lẫn sự tự hào của chị Đỗ Thị Hiền về thành tích ấn tượng của cậu con trai Đỗ Đức Mạnh.
Thích Vật lý và nhận ra năng khiếu của mình từ năm lớp 8, đến năm lớp 10, niềm đam mê đó càng lớn hơn khi Mạnh đỗ vào Trường Trung học Phổ thông Chuyên Bắc Ninh, được học những vấn đề chuyên sâu về Vật lý. Mạnh thích môn học này vì giúp em được thỏa sức sáng tạo để giải quyết nhiều vấn đề khoa học, kỹ thuật, có tính ứng dụng cao trong thực tế.
Chia sẻ về bí quyết học tốt môn Vật lý, Đỗ Đức Mạnh cho biết, em không có bí quyết gì đặc biệt, phương pháp học của em rất đơn giản: trên lớp tập trung nghe các thầy, cô giáo giảng bài, về nhà tự tìm tòi thêm các tài liệu từ sách vở, internet để củng cố kiến thức. Với những bài khó, em thường tập trung cao độ để giải quyết, nếu cảm thấy quá sức, em trao đổi với thầy, cô giáo để tìm lời giải và tuyệt đối không tạo áp lực cho bản thân.
Kỳ thi Olympic Vật lý châu Âu (EuPhO) năm 2020 diễn ra từ ngày 20 - 26/7, được tổ chức bằng hình thức thi trực tuyến với sự tham dự của 250 thí sinh đến từ 53 nước. Năm 2020 là lần thứ tư EuPhO được tổ chức và là năm thứ hai Việt Nam tham dự. Việc thành lập Đội tuyển Việt Nam tham dự EuPhO do Hội Vật lý Việt Nam tuyển chọn từ những học sinh xuất sắc đoạt giải trong Kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia năm học 2019 - 2020.
Mạnh cho hay, em rất vinh dự và tự hào được tham dự Kỳ thi Olympic Vật lý châu Âu. Để được chọn vào đội tuyển chính thức tham dự kỳ thi, em đã nỗ lực rất nhiều, nhất là trong hơn một tháng ôn luyện tại Hà Nội. Đây là khoảng thời gian khó khăn bởi em phải sống xa gia đình, bạn bè và người thân. Tuy nhiên, gia đình, nhà trường đặt rất nhiều kỳ vọng, em đã cố gắng thích nghi với môi trường học tập mới. Rất may trong thời gian này, em được các thầy, cô ôn tập, tổng hợp lại kiến thức, truyền kinh nghiệm làm bài. Nhờ vậy, khi bước vào kỳ thi, em cảm thấy thoải mái và tự tin.
Theo Mạnh, do ảnh hưởng bởi dịch COVID-19, cuộc thi năm nay có phần đặc biệt hơn, khi thí sinh dự thi bằng hình thức trực tuyến, nặng về phần Vật lý thực hành. Mặc dù không đạt được huy chương như kỳ vọng, nhưng được tham dự kỳ thi và giành huy chương Đồng cũng là phần thưởng lớn đối với em.
Để đạt thành tích cao trên đấu trường trong nước và quốc tế, ngoài nỗ lực của bản thân, Mạnh may mắn có sự đồng hành của thầy giáo chủ nhiệm Phạm Đình Hiệp, người trực tiếp định hướng và ôn luyện môn Vật lý cho em suốt những năm học phổ thông. Thầy luôn tận tình giảng dạy cho em những kiến thức nền tảng, cơ bản và quan trọng nhất. Từ đó, thầy định hướng cho em những tài liệu cần tham khảo, học thêm, những chủ đề cần đào sâu nghiên cứu.
Với thầy Hiệp, Mạnh là một học sinh đặc biệt, dù hoàn cảnh gia đình khó khăn nhưng em luôn có một tinh thần lạc quan. Hiểu được hoàn cảnh của cậu học trò hiếu học, thầy Hiệp luôn đồng hành cùng Mạnh trong tất cả các cuộc thi môn Vật lý. Dù không nói ra, nhưng từ lâu thầy Hiệp xem Mạnh như con trong gia đình.
Thầy Hiệp tâm sự: Ngay từ khi mới bước chân vào Trường Trung học Phổ thông Chuyên Bắc Ninh, Mạnh đã thể hiện là học sinh thông minh, cần cù, năng động, sáng tạo, có khả năng tự học cao. Trong quá trình học, phát hiện Mạnh có tố chất về môn Vật lý, thầy cô trong trường chọn em vào đội tuyển học sinh giỏi môn Vật lý để bồi dưỡng tham gia các cuộc thi.
Cuối năm học lớp 10, Đỗ Đức Mạnh giành Huy chương Đồng kỳ thi chọn học sinh giỏi các trường Trung học Phổ thông Chuyên khu vực Duyên hải và Đồng bằng Bắc Bộ. Tiếp đó, năm lớp 11, em đoạt giải Nhì quốc gia học sinh giỏi môn Vật lý. Đến năm lớp 12, em đạt giải Nhất quốc gia. Với thành tích này, Mạnh là một trong 5 thí sinh lọt vào Đội tuyển quốc gia tham dự Kỳ thi Olympic Vật lý châu Âu và em đã xuất sắc giành Huy chương Đồng cho đoàn Việt Nam và niềm tự hào của tỉnh Bắc Ninh.
Với những thành tích đạt được, Đỗ Đức Mạnh được tuyển thẳng vào các trường đại học theo nguyện vọng. Tuy nhiên, Mạnh cho biết em sẽ lựa chọn một trường đại học trong nước và tập trung nâng cao Tiếng Anh để tìm kiếm cơ hội du học ở những quốc gia phát triển về khoa học Vật lý.
Nói về thành tích ấn tượng của em Đỗ Đức Mạnh, thầy Ngô Văn Bình, Phó Hiệu trưởng Trường Trung học Phổ thông Chuyên Bắc Ninh cho biết, Mạnh là một học sinh hòa đồng, chăm ngoan và học giỏi toàn diện. Dù xuất thân từ một gia đình có hoàn cảnh khó khăn nhưng em luôn giàu nghị lực, biết vượt qua mọi khó khăn để vươn lên trong học tập.