Đây là cơ sở dữ liệu quan trọng để các thầy cô giáo và học sinh lớp 12 trên cả nước tham khảo trong quá trình ôn tập, chuẩn bị kiến thức tốt nhất cho kỳ thi sắp tới. Theo nhận định của nhiều giáo viên, về cơ bản, đề năm nay độ khó giảm so với năm 2018 và phần lớn kiến thức thuộc chương trình lớp 12.
Các sinh viên, học sinh tình nguyện phục vụ Kỳ thi THPT quốc gia 2018 tại Hội đồng thi trường Trung học phổ thông Phủ Lý A, Hà Nam. Ảnh: Đại Nghĩa/TTXVN
Đề Toán giảm độ khó
Theo nhiều chuyên gia, trái ngược với độ khó của môn Toán của kỳ thi năm 2018, đề thi tham khảo năm 2019 khá dễ. Trong đó, kiến thức lớp 10,11 giảm xuống, chỉ còn 10%, 90% kiến thức là lớp 12.
Thầy Trần Mạnh Tùng, giáo viên Trường Trung học Phổ thông Lương Thế Vinh, Hà Nội chia sẻ: Với đề thi này, điểm 9,10 môn Toán sẽ dễ đạt được hơn so với năm trước. Kiến thức lớp 10 gần như không có, kiến thức lớp 11 có 5 câu vẫn vào phần nội dung quan trọng như đề năm trước. Nội dung kiến thức lớp 12 chiếm khoảng 9 điểm, phù hợp với công bố của Bộ Giáo dục và Đào tạo trước đó là giảm áp lực cho thí sinh. Điều này đảm bảo được yêu cầu xét tốt nghiệp nhưng độ phân hóa của đề chưa đạt để xét tuyển đại học. Câu hỏi phân hóa chủ yếu nặng về tính toán mà ít mang tính lập luận sắc bén. Điều này, Bộ Giáo dục và Đào tạo nên xem xét để tăng độ khó đối với 5 câu cuối, nhằm tạo sự phân hóa giúp các trường dễ xét tuyển.
Thầy Nguyễn Quốc Chí, giáo viên dạy Toán tại Hà Nội cũng cho biết: Đề thi tham khảo tập trung vào phần kiến thức của chương trình lớp 12, phân bố hợp lý hơn rất nhiều về kiến thức và thời gian để học sinh thực hiện bài thi.
Đề năm nay phân hóa rõ ràng từ câu số 40. Trong đó, 30 câu đầu bao trọn kiến thức cơ bản của môn Toán THPT. Học sinh có ý thức trong việc học tập ôn luyện hoàn toàn có khả năng đạt 60% điểm bài thi một cách không khó khăn. Từ câu 30-40 là nhóm câu hỏi đòi hỏi học sinh vận dụng thêm kiến thức nhưng ở mức độ không cao, đó là nhóm câu hỏi Khá. Từ câu 40-45, những câu hỏi cần sự tư duy, vận dụng kiến thức linh hoạt, không dập khuôn, đây là những câu hỏi cho các học sinh khá giỏi. 5 câu hỏi cuối cùng là nhóm câu hỏi tìm kiếm điểm 10 nên theo lẽ tất nhiên là thuộc dạng khó. Tuy nhiên, nhóm câu hỏi này không khó như đề thi năm 2018. Đây là điều hợp lý sau một kỳ thi mà đề thi hơi quá sức với học sinh. Bên cạnh đó, những câu hỏi Toán thực tế vẫn xuất hiện trong đề thi. Đây là xu hướng nên đón nhận, vì trước đây môn Toán khá khô khan. Từ khi thi trắc nghiệm, đề thi đã hay hơn nhiều, tạo cảm hứng cho người học mà không làm biến mất giá trị kiến thức.
Đánh giá chung về đề thi Toán sau 2 năm thi dưới hình thức trắc nghiệm, thầy Nguyễn Quốc Chí cho rằng: Đề thi đã có những cải tiến đáng kể về mặt kiến thức, cách ra đề để hạn chế mẹo vặt trắc nghiệm kèm máy tính cầm tay. Đó là điều tích cực mà chúng ta nên đón nhận. Nhìn chung, đề thi như vậy sẽ phân hóa tốt hơn giữa nhóm học sinh trung bình, khá và giỏi. Tuy nhiên, để tìm ra những học sinh thật sự xuất sắc của toàn quốc, nhóm 5 câu hỏi cuối hoàn toàn có thể nâng độ khó thêm.
Băn khoăn vì đề tham khảo môn Ngữ văn không có kiến thức lớp 10,11
Là môn thi tự luận duy nhất, đề tham khảo môn Ngữ văn được nhận định vẫn giữ cấu trúc như những năm trước.
Cô Trịnh Thu Tuyết, nguyên giáo viên Ngữ văn, Trường Trung học Phổ thông Chu Văn An (Hà Nội) cho rằng: Đề thi minh họa chỉ gói gọn trong kiến thức lớp 12 nên sẽ khiến giáo viên và học sinh băn khoăn với việc, đề thi chính thức có nội dung kiến thức lớp 10,11 hay không. Điều này ảnh hưởng lớn đến việc dạy, học và ôn tập của học sinh. Bộ Giáo dục và Đào tạo cần có hướng dẫn cụ thể cho riêng môn Ngữ văn, có hay không có nội dung chương trình của lớp 10 và 11. Điều cần nhất là Bộ giữ được tính ổn định giữa đề thi tham khảo với đề chính thức.
Đánh giá về đề thi tham khảo môn Ngữ văn, cô Phạm Thị Thu Phương, giáo viên Ngữ văn, Trường Trung học Cơ sở và Trung học Phổ thông Nguyễn Tất Thành (Hà Nội) cho biết: Về cơ bản, cấu trúc đề tham khảo môn Ngữ văn vẫn giống như đề thi các năm trước đó, kiến thức tập trung vào lớp 12. Đề hay, bao quát, bám sát chương trình sách giáo khoa, có đầy đủ các mức độ nhận thức, có tính phân loại học sinh cao.
Phần đọc - hiểu chiếm 30% tổng số điểm, trích dẫn một ngữ liệu thuộc lĩnh vực xã hội và có 4 câu hỏi đi kèm theo từng mức độ, từ nhận biết, thông hiểu, vận dụng. Ngữ liệu và các câu hỏi trong đề vừa sức với học sinh. Học sinh chỉ cần đọc kỹ câu hỏi và phần ngữ liệu là có thể dễ dàng có câu trả lời. Riêng với câu hỏi số 4, học sinh cần nêu quan điểm cá nhân của mình một cách rõ ràng, đúng chuẩn mực đạo đức và pháp luật.
Phần làm văn chiếm 70% tổng số điểm bài thi bao gồm hai câu hỏi: Một là câu hỏi yêu cầu tạo lập văn bản nghị luận xã hội với dung lượng 200 chữ (không quá một mặt giấy A4). Câu hỏi này chiếm 20% tổng số điểm của phần Làm văn. Vấn đề nghị luận sẽ được rút ra ngay từ ngữ liệu của phần đọc hiểu. Vấn đề này khá gần gũi và thiết thực với học sinh. Xét về mức độ, câu nghị luận xã hội là một câu hỏi ở mức độ phù hợp với mọi đối tượng học sinh. Yêu cầu của đề mở sẽ giúp cho học sinh có thể thoải mái trình bày ý kiến cá nhân và sự hiểu biết của mình miễn sao ý kiến đó phù hợp với những chuẩn mực đạo đức và pháp luật. Ngoài ra, để biết viết sâu sắc và chỉn chu, học sinh cần kết hợp các thao tác lập luận để tạo lập văn bản, chú ý đảm bảo chuẩn dung lượng bài viết mà đề bài yêu cầu.
Câu hỏi còn lại của phần làm văn yêu cầu thí sinh tạo lập văn bản nghị luận văn học, chiếm 50% trên tổng số điểm bài thi. Kiến thức lớp 12 nằm toàn bộ trong câu hỏi này. Xét về mức độ, đề nghị luận văn học là một đề bài tương đối khó. Đề bài này không chỉ đòi hỏi học sinh nắm chắc kiến thức mà cần có những đánh giá sâu sắc, nhìn nhận tỉ mỉ mới có thể xử lý được. Câu hỏi nghị luận văn học sẽ phân loại rõ hơn các đối tượng học sinh.
Theo cô Phạm Thị Thu Phương, với đề bài này, học sinh muốn làm tốt không chỉ nắm vững những kiến thức cơ bản, thành thạo kỹ năng tạo lập văn bản nghị luận văn học mà còn cần có tư duy tổng hợp để bài viết chính xác và phong phú.
Một phần quan trọng không kém là học sinh cần phân bố thời gian hợp lý để làm bài. Thời gian luôn tỷ lệ thuận với dung lượng viết và điểm số từng câu. Phần đọc hiểu, các em cần dành 20 phút để làm; câu 1 phần làm văn cần dùng 20 phút và còn lại câu nghị luận văn học nên dành cho 80 phút. Phân bố thời gian hợp lý cũng là một bí quyết để có một bài làm tốt.