Tại kì thi Olympic Vật lý Châu Á – Thái Bình Dương lần thứ 13 diễn ra tại thủ đô New Delhi (Ấn Độ) vừa qua, đoàn học sinh của Việt Nam có 8 em dự thi và đều đạt thành tích; trong đó tỉnh Nam Định đóng góp hai tấm huy chương: một huy chương Bạc và một huy chương Đồng. Chủ nhân của hai tấm huy chương đó là em Đinh Việt Thắng và em Bùi Xuân Hiển, học sinh trường chuyên Lê Hồng Phong (Nam Định).
Nhà cùng ở phường Trần Quang Khải – Tp.Nam Định, chỉ cách nhau chừng hơn một cây số nên trong quá trình học tập từ nhỏ tới lớn, Thắng và Hiển đều ở bên nhau, cùng nhau cố gắng vươn lên giành được nhiều thành tích cao trong các kì thi học sinh giỏi. Từ khi còn là học sinh tiểu học, hai em đều đoạt giải trong kì thi học sinh giỏi môn Văn – Tiếng Việt và Toán lớp 5 toàn tỉnh. Một điều không kém phần bất ngờ thú vị là Thắng và Hiển đã là đôi bạn thân suốt từ năm học lớp sáu tại trường THCS Trần Đăng Ninh (Tp.Nam Định) – ngôi trường có tiếng của thành phố về thành tích dạy và học. Cũng chính nhờ môn Vật lý – môn học yêu thích cả hai em cùng học tự chọn ở trường THCS mà tình bạn giữa Thắng và Hiển càng thêm gắn bó khăng khít. Cùng chơi với nhau, kèm cặp nhắc nhở nhau học hành và trao đổi bài vở, hai em đã được chọn vào đội tuyển học sinh giỏi Vật lý tham dự kì thi học sinh giỏi tỉnh và đều đạt giải ba.
Sau khi tốt nghiệp THCS, lớp chuyên Lý của trường THPT chuyên Lê Hồng Phong lại cùng là “đích ngắm” tiếp theo của hai cậu học trò ham học. Không phụ công những ngày miệt mài ôn luyện của Thắng và Hiển, trong kì thi tuyển vào ngôi trường có tiếng này, hai em đều đỗ với số điểm khá cao. Vừa chập chững bước vào trường nhưng những cố gắng không biết mệt mỏi của hai cậu học trò nhỏ một lần nữa lại được đền đáp: Thắng và Hiển đều được chọn vào đội tuyển dự thi môn Vật lý vùng duyên hải đồng bằng Bắc Bộ và cả hai em đã đoạt giải nhất. Tới năm lớp 11, một lần nữa cả hai em lại tiếp tục đạt giải nhất ở cuộc thi này và đều được chọn vào đội tuyển học sinh giỏi của tỉnh tham dự kì thi quốc gia. Tại kì thi này, Đinh Việt Thắng giành được giải ba, còn Bùi Xuân Hiển đoạt giải nhì.
Lại một năm miệt mài học tập và ở kì thi học sinh giỏi quốc gia năm lớp 12, hai em đã cùng giành được giải nhất. Kết quả này không hề bất ngờ với các thầy cô giáo, gia đình và bạn bè của hai em, bởi có chứng kiến sức học, những nỗ lực và quyết tâm của Thắng và Hiển mới thấy được những thành tích đó là hoàn toàn xứng đáng. Mang theo niềm vui được chọn tham dự kì thi Olympic Vật lý Châu Á, hai em đã cố gắng hết mình và hai tấm huy chương Bạc và Đồng chính là kết quả sau quá trình bao năm phấn đấu.
Không giấu được niềm xúc động khi cầm tấm huy chương của con trên tay, ông Bùi Xuân Lưu, bố của em Bùi Xuân Hiển cho biết: “Trong suốt quá trình học tập của các cháu, chúng tôi hầu như không phải nhắc nhở và cũng không giúp được gì trong việc kèm cặp dạy dỗ mà tự các cháu đã có ý thức, sự ham học từ tấm bé.”
Cả Thắng và Hiển đều sinh ra trong những gia đình có bố mẹ làm công nhân, bận đi làm không có nhiều thời gian đôn đốc các em học hành nhưng cả hai đều có ý thức tự lập từ rất sớm. Bố mẹ Thắng công tác tại Công ty Chế biến thực phẩm nông sản xuất khẩu, chỉ đi làm ca đêm từ 18 giờ chiều đến sáng hôm sau. Từ nhỏ, cậu bé Thắng đã phải ở nhà một mình, và để quãng thời gian triền miên ấy trôi qua mau cũng như “chống lại” những nỗi sợ mơ hồ của tuổi thơ vào buổi tối, Thắng dành hầu hết thời gian của mình cho việc học. Ngay từ khi Thắng còn học tiểu học, bố mẹ đã không bao giờ phải kiểm tra bài vở của em. Sau này có em gái, Thắng còn nhận thêm nhiệm vụ bảo ban em học tập. Em tự xây dựng một lịch học cũng như sinh hoạt rất ổn định và tự giác tuân thủ nghiêm ngặt.
Cũng giống như hoàn cảnh của Thắng, bố mẹ Hiển đều làm công nhân Công ty Cổ phần Dây lưới thép Nam Định, phải đi làm suốt ngày; Hiển tự quyết định lịch học và thời gian biểu của mình. Cả Thắng và Hiển đều chưa bao giờ phải đi học thêm ngoài nhà trường. Bí quyết học tập được hai em chia sẻ rất đơn giản: cố gắng làm tốt những bài tập thầy cô giáo giao cho, đối với những bài tập phức tạp phải chịu khó tìm tòi suy nghĩ, không bao giờ được xem trước lời giải. Nhưng khi đã tìm ra được đáp án thì lại nên xem lời giải chính bài tập đó trong sách, vì biết đâu sẽ tham khảo được cách làm nào đó nhanh và hay hơn, từ đó rút ra kinh nghiệm đối với dạng bài tập để áp dụng cho những lần thực hành sau.
Hai em thường xuyên đọc thêm sách tham khảo, tìm tòi những tài liệu có ích phục vụ cho học tập trên mạng Internet rồi chia sẻ, học nhóm cùng nhau cũng như tranh thủ gặp thầy giáo để cùng thầy tìm ra những cách làm bài hay nhất. Trong bảng thành tích học tập của mình, cả hai em đều không ngần ngại chia sẻ “Chúng em đều ở sát nhau trong mọi kỳ thi, thành tích của bạn cũng giống như thành tích của em…”.Cảm mến sự hiếu học của hai cậu học trò, thầy giáo Bùi Thái Học – giáo viên đội tuyển Vật lý của trường cũng không ngại bỏ thời gian và tâm sức cùng các em ôn luyện bất kể thời gian, kết quả: hai giải nhất trong kì thi Quốc gia môn Vật lý là câu trả lời xứng đáng cho những nỗ lực nhiều tháng ròng của cả thầy và trò. Vui mừng hơn nữa khi hai em được chọn đi tập huấn hai tháng tại trường Đại học Sư phạm Hà Nội trước khi đi thi quốc tế. Trong thời gian này, thầy Học cũng như gia đình, bạn bè thường xuyên dành thời gian lên thăm và động viên các em.
Trong suy nghĩ của nhiều người, những học sinh giỏi dự thi quốc gia, quốc tế như Thắng và Hiển hầu hết đều là “mọt sách”, chỉ biết chuyên chú vào học tập, thậm chí là học lệch các môn, chỉ chú trọng và giỏi môn chính mình theo đuổi. Tuy nhiên đối với hai em thì thực tế hoàn toàn ngược lại, hai cậu bé học giỏi đều các môn, điểm trung bình trong các năm học của các em đều đạt từ 8,9 đến 9,0 điểm. Ngoài giờ học, các em còn rất tích cực tham gia các phong trào, hoạt động ngoại khóa của trường lớp và dành thời gian cho niềm yêu thích bóng đá của mình.
Hai em tâm sự: “Chính sự quan tâm của nhà trường, thầy cô và bạn bè trong suốt quãng thời gian ba năm học tại trường đã tiếp thêm sức mạnh, niềm tin để chúng em có được chiến thắng của ngày hôm nay.” Đinh Việt Thắng còn chia sẻ với một chút tiếc nuối: “Phần thi lý thuyết từ trước đến nay được coi là thế mạnh của đoàn Việt Nam, em đã làm rất tốt. Nhưng bởi sơ suất làm mất điểm hoàn toàn một bài thực nghiệm nên em đã tuột mất cơ hội đổi màu huy chương, so với khung điểm đạt huy chương Vàng em chỉ còn thiếu 0,9 điểm”. Tuy nhiên, cơ hội vẫn còn đang mở ra đối với Thắng và Hiển khi cả hai em đều được chọn vào đội tuyển học sinh giỏi dự thi quốc tế diễn ra vào tháng 7 tại Estonia.
Hiền Hạnh