Phải dạy đồng thời chương trình mới và cũ, khó tìm các tài liệu, cơ sở vật chất còn thiếu, chưa có giáo viên được đào tạo liên môn… là những khó khăn mà ngành giáo dục và đào tạo tỉnh Nghệ An đang tìm giải pháp tháo gỡ để triển khai hiệu quả mô hình trường học mới bậc trung học cơ sở.
Trường Trung học cơ sở Hưng Dũng, thành phố Vinh là một trong những trường học có số học sinh học thí điểm theo mô hình trường học mới nhiều nhất ở Nghệ An. Trong 7 lớp khối 6 của trường có đến 5 lớp với 190 học sinh học theo chương trình trường học mới. Việc phải dạy song song giữa 2 chương trình cũ và mới khiến giáo viên của trường khá vất vả trong việc soạn giáo án. Nhà trường đã bố trí giáo viên có kinh nghiệm để giảng dạy ở khối 6. Trường cũng bố trí phòng học rộng nhất, mới nhất để ưu tiên cho những lớp học theo mô hình. Tuy nhiên, vì chưa có kinh phí để trang bị máy chiếu, bàn ghế mới phục vụ giảng dạy và học tập nên việc học lý thuyết kết hợp thực hành vẫn chưa được thực hiện đồng bộ.
Trong chương trình trường học mới có hai môn được tích hợp là môn Khoa học tự nhiên (hóa - lý - sinh) và môn Khoa học xã hội (sử - địa). Chủ trương của Bộ Giáo dục và Đào tạo là một môn sẽ do một giáo viên đảm nhiệm. Tuy nhiên thực tế, không riêng trường trung học cơ sở Hưng Dũng mà tất cả các trường trên địa bàn Nghệ An hiện chưa có giáo viên nào được đào tạo liên môn để đáp ứng được yêu cầu này.
Cô Nguyễn Thị Thanh Nga, Hiệu phó trường trung học cơ sở Hưng Dũng cho biết: Đến kỳ kiểm tra, vẫn phải 3 giáo viên chấm một môn tích hợp. Điều này sẽ mất thời gian hơn và nhà trường phải cân bằng, tính toán để lưu lượng đề thi không khác nhau. Điều đáng nói, chương trình học mới này khác với chương trình hiện hành, học sinh hầu như không phải làm bài tập về nhà. Thế nhưng vào cuối kỳ kiểm tra, 2 đối tượng học chương trình cũ và mới đều thi chung một đề. Điều này khá thiệt thòi cho các em khi học chương trình mới.
Mô hình trường học mới trung học cơ sở được triển khai dựa trên sự phối hợp giữa hoạt động học tập cá thể với sự tương tác giữa học sinh - học sinh và học sinh - giáo viên, hướng học sinh đến sự phát triển toàn diện. Mô hình này cũng chú trọng phát huy năng lực của từng học sinh. Đây là một chương trình hoàn toàn mới nên năm học này chỉ có 26/500 trường trung học cơ sở ở Nghệ An triển khai.
Do chưa có đầy đủ tài liệu hướng dẫn, các giáo viên phải tự tìm tòi phương pháp giảng dạy. Trong khi đó, cơ sở vật chất của một số trường lại chưa đáp ứng được yêu cầu giảng dạy theo mô hình mới nên nhiều trường vẫn phải dạy "chay" hoặc dạy "nửa vời".
Trước thực tế này, Sở Giáo dục và Đào tạo Nghệ An chủ trương triển khai mô hình trường học mới theo từng giai đoạn, thay đổi từng bước trên tinh thần “vận dụng những gì đang có”; không thực hiện một cách máy móc. Các trường có thể linh hoạt trong giảng dạy theo phương châm “có gì áp dụng đó” cho phù hợp với điều kiện thực tế của từng trường.
Sở Giáo dục và Đào tạo Nghệ An cũng tăng cường tập huấn cho giáo viên dạy theo chương trình mới. Các Phòng Giáo dục và Đào tạo cũng khuyến khích giáo viên giữa các trường học dự giờ để trao đổi kinh nghiệm, thảo luận chuyên môn, tìm phương pháp giảng dạy tối ưu nhất. Ngành Giáo dục và Đào tạo cũng xây dựng kế hoạch tài chính năm 2016, trong đó đề xuất hỗ trợ một phần kinh phí cho các trường trong các hoạt động, đặc biệt là để tập huấn cho giáo viên.
“Về lâu dài, Bộ Giáo dục và Đào tạo nên có phương án đào tạo giáo viên liên môn, đáp ứng yêu cầu để giảng dạy chương trình trường học mới. Cơ sở vật chất cũng phải đồng bộ, tránh tình trạng nửa vời như hiện nay. Học sinh cũng phải được học chương trình này từ khi vào lớp 1 để có hệ thống kiến thức và phương pháp học liên hoàn từ bậc học tiểu học lên bậc trung học cơ sở”- thầy Võ Văn Mai, Trưởng phòng Giáo dục Trung học phổ thông, Sở Giáo dục và Đào tạo Nghệ An nêu ý kiến.
Vì đang thực hiện song song 2 chương trình cũ và mới nên để khắc phục tình trạng “học riêng – thi chung”, ngành giáo dục Nghệ An định hướng tất cả các cuộc thi, môn thi của các trường đều ra đề theo hướng vận dụng thực tế. Bên cạnh đó, ngành Giáo dục và Đào tạo Nghệ An cũng chỉ đạo, trong quá trình triển khai, các Phòng Giáo dục và Đào tạo thường xuyên theo dõi, đánh giá, tìm hiểu những thuận lợi để phát huy và giải quyết những vướng mắc để đồng hành cùng giáo viên và nhà trường trong triển khai mô hình trường học mới ở bậc trung học cơ sở.