Với thông điệp "Tôn vinh vẻ đẹp tiếng Việt - Tự hào kết nối Việt Nam", cuộc thi được tổ chức với mục đích đẩy mạnh việc dạy và học tiếng Việt cho các thế hệ người Việt Nam ở nước ngoài một cách thiết thực, hiệu quả nhằm giữ gìn, củng cố và phát triển ngôn ngữ, bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam; khơi dậy và phát huy tinh thần hướng về quê hương, đất nước; góp phần quảng bá tiếng Việt và văn hóa Việt Nam ở nước ngoài.
Thông qua cuộc thi, Ban tổ chức mong muốn lựa chọn, giới thiệu các bộ sách, tài liệu dạy và học tiếng Việt có chất lượng, phù hợp, thiết thực với đối tượng người học đa dạng tại các quốc gia và vùng lãnh thổ.
Phát biểu tại lễ phát động, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Hữu Độ chia sẻ: Thực hiện chiến lược của Đảng trong việc xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc, đồng bào và kiều bào ta ở nước ngoài là một phần không thể tách rời của đồng bào ta và dân tộc ta, hoạt động dạy tiếng Việt và truyền bá văn hóa dân tộc cho người Việt Nam ở nước ngoài là một nhiệm vụ chính trị trọng tâm của Bộ Giáo dục và Đào tạo đã được Đảng và Nhân dân giao phó. Với sứ mệnh cao cả đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã tích cực triển khai Đề án "Nâng cao hiệu quả của việc dạy và học tiếng Việt cho cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài".
Trong khuôn khổ của Đề án này, Bộ Giáo dục và Đào tạo phát động cuộc thi "Biên soạn sách và tài liệu dạy học tiếng Việt cho người Việt Nam ở nước ngoài". Ban Tổ chức hy vọng cuộc thi là một hành trình tiếp nối lâu dài, có sự lan toả, cộng hưởng trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài cũng như trong cộng đồng chuyên môn nghiên cứu, đào tạo và giảng dạy tiếng Việt, văn hoá Việt Nam ở trong và ngoài nước; các tổ chức quan tâm đến việc gìn giữ và phát huy tiếng nói, bản sắc văn hoá dân tộc ta.
Thứ trưởng Nguyễn Hữu Độ nhấn mạnh: Cuộc thi là một hoạt động sinh hoạt văn hoá giáo dục chung, kêu gọi sự đóng góp của đồng bào, kiều bào, các nhà khoa học và các tổ chức cá nhân trong và ngoài nước để làm sâu sắc hơn, phong phú hơn nội dung và hình thức hoạt động dạy tiếng Việt, truyền bá văn hóa dân tộc cho người Việt Nam ở nước ngoài, giúp đồng bào ta giữ vững được bản sắc văn hoá, duy trì được truyền thống của dân tộc Việt Nam cho dù đang ở xa quê hương, đất nước.
Cuộc thi diễn ra từ tháng 9/2020 đến tháng 4/2021, với yêu cầu đảm bảo tính khoa học, thiết thực, hiệu quả và tiết kiệm. Các sản phẩm dự thi là sách, tài liệu, bản thảo hoàn thiện dưới dạng viết hoặc phần mềm điện tử được viết cho từng bậc năng lực tiếng Việt phù hợp với mục tiêu trong Chương trình tiếng Việt cho người Việt Nam ở nước ngoài do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành; khuyến khích các sản phẩm được thực hiện có ứng dụng công nghệ thông tin, giảng dạy theo hình thức trực tuyến hoặc kết hợp giữa trực tiếp và trực tuyến
Các tác giả có các bộ sách, tài liệu chất lượng sẽ được trao Bằng khen và giải thưởng của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Đặc biệt, các tác phẩm xuất sắc có thể được tuyển chọn, in ấn hoặc số hoá.
Cơ cấu giải thưởng với tổng trị giá 1 tỷ đồng, bao gồm: 1 giải Nhất trị giá 300 triệu đồng; 2 giải Nhì, mỗi giải200 triệu đồng và 3 giải Ba, mỗi giải 100 triệu đồng.