Phụ huynh, học sinh chọn mua sách giáo khoa cho năm học mới. (Ảnh minh họa: Nguyên Dung/TTXVN)
Những kết quả đáng ghi nhận
Theo Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Ngọc Thưởng, trải qua rất nhiều thách thức, đến thời điểm này, công tác xã hội hóa biên soạn sách giáo khoa (SGK) đã đạt được kết quả đáng ghi nhận.
Thứ nhất, toàn ngành Giáo dục đã thực hiện nghiêm túc những chủ trương, Nghị quyết của Đảng và Nhà nước; từ đó khẳng định chủ trương xã hội hóa biên soạn SGK là hết sức đúng đắn; đồng thời sẽ tiếp tục thực hiện tốt hơn, hoàn thiện hơn, kỹ lưỡng hơn qua mỗi lần tổng kết.
Thứ hai, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) đã ban hành hệ thống văn bản quy phạm pháp luật quy định, hướng dẫn, tổ chức thực hiện việc ban hành chương trình, tổ chức việc biên soạn SGK, tổ chức thẩm định SGK, lựa chọn SGK và các văn bản hướng dẫn tập huấn, bồi dưỡng giáo viên sử dụng SGK phục vụ đổi mới chương trình, SGK... Trong quá trình thực hiện, luôn lắng nghe để kịp thời điều chỉnh sâu sát, triệt để.
Thứ ba, đã thu hút được nhiều cơ quan, tổ chức tham gia biên soạn SGK. Tính đến nay, đã có 7 nhà xuất bản và 12 công ty tham gia biên soạn và liên kết biên soạn SGK.
Thứ tư, tác giả tham gia biên soạn SGK tăng cả về số lượng và chất lượng. Số lượng tác giả có học hàm, học vị từ tiến sỹ trở lên chiếm gần 3/4 tổng số tác giả. Đặc biệt, lần đầu tiên việc biên soạn SGK đã thu hút được đội ngũ giáo viên đang giảng dạy tại các trường phổ thông tham gia biên soạn. Đây cũng là một cơ hội để nâng tầm đội ngũ giáo viên phổ thông.
Thứ năm, lần đầu tiên có một quy trình thẩm định với các bước rất chặt chẽ, kỹ lưỡng và khoa học; được thực hiện nghiêm túc, hiệu quả; nhận được sự đánh giá cao của các nhà khoa học, nhà chuyên môn qua mỗi lần thẩm định.
Thứ sáu, việc giao quyền tự chủ cho địa phương, các Sở GD&ĐT, nhất là các cơ sở giáo dục tham gia lựa chọn SGK; đã giúp SGK được lựa chọn phù hợp với đặc điểm kinh tế - xã hội của địa phương và điều kiện tổ chức dạy và học tại cơ sở giáo dục.
Thứ bảy, công tác xã hội hóa biên soạn SGK đã đạt được những hiệu quả cả về mặt chuyên môn, hiệu quả về kinh tế và hiệu quả xã hội, nhận được sự đồng tình rất cao.
Thứ tám, đã nâng cao nhận thức về công tác biên soạn SGK, không chỉ trong ngành Giáo dục, mà còn cho toàn xã hội. Tuy nhiên, một việc mới, khó, thực hiện trên quy mô toàn quốc nên hạn chế là khó tránh khỏi. Trong đó có một số hạn chế liên quan đến công tác truyền thông, nâng cao nhận thức trong ngành và toàn xã hội…
Đa dạng các khâu phát hành
Trong thời gian tới, Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng yêu cầu Vụ Giáo dục Trung học phối hợp với các vụ, cục có liên quan tổng hợp ý kiến phát biểu, báo cáo lãnh đạo Bộ; rà soát tập thể, cá nhân làm tốt công tác này để tôn vinh, khen thưởng.
Với các nhà xuất bản, Thứ trưởng đề nghị tiếp tục rà soát các khâu liên quan đến biên soạn SGK thuộc thẩm quyền, chức năng của mình; hết sức thận trọng trong vấn đề chỉnh sửa, hiệu đính; tiết kiệm các khâu trung gian, đa dạng khâu phát hành để SGK đến học sinh, giáo viên đúng, đủ, kịp thời, chất lượng, giá cả phù hợp; tăng cường trách nhiệm xã hội, hỗ trợ SGK cho học sinh vùng khó khăn, vùng sâu, vùng xa, đồng bào dân tộc, vùng bị thiên tai…
Với các cơ sở đào tạo giáo viên, Thứ trưởng nhấn mạnh yêu cầu đầu ra với sinh viên sư phạm về khả năng thích ứng cao và năng lực ngoại ngữ. Với các sở GD&ĐT, cần tiếp tục tăng cường nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên đối với việc đổi mới giáo dục nói chung, trong công tác biên soạn SGK nói riêng; tập trung chỉ đạo công tác quản lý, dạy học bảo đảm chất lượng; tiếp tục phối hợp tốt hơn nữa với các nhà xuất bản; tham mưu kịp thời cho UBND tỉnh trong phê duyệt danh mục SGK; tiếp tục tổ chức tốt việc lựa chọn SGK.
Lưu ý tính chủ động của các Sở, Thứ trưởng cho rằng, những vấn đề pháp luật không cấm, đúng chức năng nhiệm vụ, không phát sinh thủ tục hành chính và góp phần tăng cường chất lượng quản lý, chuyên môn thì chủ động, không cần đợi Bộ có văn bản.
Về phía Bộ GD&ĐT, Bộ sẽ lắng nghe để rà soát, có văn bản hướng dẫn chung. Trước những đề xuất giao thẩm quyền ban hành quyết định phê duyệt danh mục SGK sử dụng tại địa phương cho Sở GD&ĐT, Thứ trưởng ghi nhận và cho biết sẽ quan tâm nội dung này trong rà soát sửa Luật Giáo dục sắp tới…
Báo cáo của Bộ GD&ĐT cũng nêu rõ những nhiệm vụ, giải pháp tiếp tục triển khai xã hội hóa biên soạn SGK. Riêng về cơ chế, chính sách, Bộ GD&ĐT sẽ tiếp tục rà soát và bổ sung các văn bản quy pháp pháp luật để tạo điều kiện cho việc xã hội hóa biên soạn SGK, ban hành quy định về giá tối đa của SGK theo quy định của Luật giá. Xây dựng, đề xuất Chính phủ và Quốc hội để có cơ chế để in ấn, phát hành SGK tiếng dân tộc, sách ngoại ngữ ngoài Tiếng Anh được biên soạn bằng ngân sách Nhà nước; tiếp tục chỉ đạo việc xuất bản SGK chữ nổi Braille và SGK điện tử…