Vấn nạn xâm hại tình dục học đường đang bị xem nhẹ

Mất an toàn 

Tình trạng xâm hại tình dục trong nhà trường ngày càng gia tăng với nhiều biến tướng khó lường. Theo thống kê, năm 2018, toàn quốc phát hiện 2 vụ xâm hại, với tổng số 735 nạn nhân, trong đó xâm hại tình dục là 572 vụ, với 562 em. Điều đáng đau lòng là theo thống kê, số vụ trẻ em bị xâm hại tình dục bởi chính thầy giáo, nhân viên nhà trường là 6,2%, đứng ở vị trí thứ 2.

Những vụ việc thầy xâm hại tình dục trò gây chấn động như thầy N.Đ.L (44 tuổi, trường Tiểu học An Thượng A, huyện Hoài Đức, Hà Nội) có hành vi dâm ô 9 em học sinh lớp 3. Hay như vụ việc trên 20 em học sinh nữ người Mông ở Mường Khương, Lào Cai bị bảo vệ trường là Đỗ Văn Nam liên tục có các hành vi dâm ô bằng nhiều hình thức khác nhau. Các em chỉ mới 9 hoặc 10 tuổi, thậm chí một số em bị tên này lạm dụng suốt 3 năm, tuy nhiên vì quá sợ hãi đã không dám tố cáo.

Vì sao có sự gia tăng này là câu hỏi được đặt ra với các chuyên gia tại buổi toạ đàm "Xâm hại trong học đường"do báo Phụ nữ Việt Nam phối hợp cùng Trung tâm Nghiên cứu và ứng dụng khoa học về giới (CSAGA), cùng một số đơn vị tổ chức ngày 28/6. 

Theo Th.s Tâm lý Đinh Đoàn, nguyên Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở (THCS) Xã Đàn, Hà Nội, có tới 90% các vụ xâm hại tình dục trẻ em là từ người thân trong gia đình, 10% còn lại là chính các giáo viên, nhân viên nhà trường. Do đó, cha mẹ cần phải theo sát con mình hơn, không thể phó mặc con cho nhà trường, nếu không vấn nạn xâm hại tình dục học đường sẽ có nguy cơ tăng nhiều hơn".

“Sau nhiều vụ xâm hại tình dục trẻ em diễn ra, các trường mới  mời chuyên gia về nói chuyện về phòng chống xâm hại tình dục. Lúc này mới nhận ra nhiều thầy cô giáo không hề biết gì cách phòng, chống và luật liên quan”, Th.s Đinh Đoàn chia sẻ.

Đồng quan điểm này, bà Nguyễn Vân Anh, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng khoa học về Giới - Gia đình - Phụ nữ và Vị thành niên (CSAGA) chia sẻ: "Cách tuyên truyền trong trường học hiện nay là dạy cho các con đánh trả lại đối phương khi có biểu hiện xâm hại. Là người làm trong lĩnh vực này, tôi cảm thấy lo lắng. Việc đánh trả này nhiều khi là bất khả kháng vì người có ý định xâm hại trẻ em thường to lớn hơn nhiều. Những vụ xâm hại tình dục trẻ em cho thấy người muốn xâm hại thường khôn ngoan, họ thường dùng những thủ đoạn để dụ dỗ trẻ”.

"Do đó, nhiều gia đình chỉ đơn giản cho con cho các khoá học hè, kỹ năng phòng chống xâm hại tình dục là chưa đủ. Các bậc  phụ huynh hãy cùng trò chuyện với con hàng ngày về các vấn đề pháp luật liên quan, cùng với con giải quyết các tình huống đó như thế nào...", bà Nguyễn Vân Anh phân tích. 

Thiếu hành lang pháp lý

Vì sao vấn đề xâm hại tình dục trẻ em trong học đường vẫn chưa được xử lý rốt ráo? Nguyên nhân được chỉ ra là do hiện nay thiếu hành lang pháp lý liên quan đến vấn đề này.

Luật sư, Nguyễn Văn Tú, Giám đốc Công ty Luật Fanci khẳng định: "Luật pháp trong lĩnh vực này đang còn yếu. Luật Hình sự 2015 nêu rõ các hành vi được coi là nghiêm trọng nhất như: Hiếp dâm, cưỡng dâm, dâm ô, khiêu dâm thì mới bị xử lý. Nhưng đời sống tình dục lại có hàng trăm hành vi khác nhau chưa được đưa vào. Đó chính là điểm thiếu, gây nên việc khó kết tội. Nếu Luật chỉ quan tâm tới hướng đi mô tả hành vi, mà chưa quan tâm đến tâm lý, thái độ, mong muốn, nhu cầu, biện pháp xử lý thì chưa đi đúng hướng".

"Trong trường học đang thiếu hẳn một hành lang pháp lý để bảo vệ trẻ trước vấn nạn xâm hại tình dục. Hiện nay, có 2 văn bản đề cập tới việc ứng xử giữa thầy cô và học sinh là điều 74, Luật Giáo dục quy định một số điều nghiêm cấm đối với thầy cô như nghiêm cấm xâm hại thân thể, nhân cách đối với học sinh và Nghị định 80/CP/2017 của Chính phủ về phòng ngừa, đảm bảo môi trường an toàn, lành mạnh trong nhà trường; phòng chống bạo lực học đường; như thế là chưa đủ. Điều này khiến các cơ quan thi hành án không có căn cứ để xử lý khi có vụ việc xảy ra", Luật sư Nguyễn Văn Tú cho biết.

Bên cạnh đó, Luật sư Nguyễn Văn Tú cho rằng, Bộ GD - ĐT và Sở GD - ĐT chưa có những đợt thanh kiểm tra về vấn đề công tác chống xâm hại tình dục học đường trong nhà trường, an toàn trong nhà trường. 

Theo bà Nguyễn Vân Anh, để cải thiện được thực tế này thì cần phải có một chiến lược trong việc đảm bảo an toàn cho trẻ em và các thầy cô với các chương trình hành động cụ thể. " Trước mắt, cần dạy cho trẻ hiểu được thế nào an toàn về thân thể, an toàn về vui chơi, an toàn trong lớp học... giúp các em ý thức được để phong tránh", bà Nguyễn Vân Anh cho biết.