Những phát ngôn gây sốc, tạo scandal, những màn livestream lăng mạ , "bóc phốt” nhau, quảng cáo sai sự thật… trên không gian mạng của một bộ phận nghệ sĩ, người nổi tiếng thời gian gần đây khiến dư luận bất bình, lên án.
Tại cuộc tọa đàm "Thực trạng văn hóa ứng xử trên không gian mạng của nghệ sĩ và giới trẻ” diễn ra mới đây tại Hà Nội, rất nhiều ý kiến đề nghị cần có giải pháp quyết liệt, mạnh mẽ hơn đối với vấn đề này.
Nhiều năm trở lại đây, những phát ngôn lệch chuẩn, ứng xử lùm xùm của một bộ phận nghệ sĩ, người nổi tiếng trên mạng xã hội không phải là chuyện hiếm. Đã có nghệ sĩ bị cấm hành nghề, bị miễn nhiệm chức vụ vì phát ngôn thiếu chuẩn mực trên mạng xã hội. Tuy chỉ là “con sâu làm rầu nồi canh”, nhưng hành vi lệch chuẩn đó đã gây tác động tiêu cực trong đời sống xã hội.
Cần khẳng định, có rất nhiều nghệ sĩ đã nỗ lực cống hiến, xây dựng nhiều tác phẩm hay đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa của nhân dân. Nhiều nghệ sĩ tích cực tham gia các hoạt động từ thiện, các chương trình có ý nghĩa nhân văn, góp phần làm lan tỏa năng lượng tích cực trong đời sống xã hội. Tuy nhiên, một bộ phận nghệ sĩ đã quên mất trách nhiệm của mình, tìm mọi cách làm lợi cho cá nhân, tung lên mạng xã hội những clip, hình ảnh thô tục, phản cảm nhằm thu hút sự chú ý của công chúng. Có nghệ sĩ ngày nào cũng đưa lên mạng những chiếc váy, chiếc túi xách đắt tiền, khoe vòng nọ vòng kia, khoác lên mình bộ trang phục hở hang..., biến mạng xã hội thành “đất diễn” để câu like.
Vẫn biết, mỗi cá nhân đều có sở thích và cái tôi của riêng mình. Với những người nghệ sĩ, người nổi tiếng, thì cái tôi và cá tính của họ được bộc lộ rõ nét hơn. Cái tôi của họ đôi khi không được đặt đúng chỗ, nguy hại hơn là họ đánh mất khả năng kiểm soát cá nhân bằng những phát ngôn gây bức xúc dư luận. Đáng lẽ, với tầm ảnh hưởng rộng rãi trong công chúng, người nghệ sĩ phải ý thức rõ hơn ai hết việc giữ gìn hình ảnh, đề cao ý thức trách nhiệm trong hành vi ứng xử, hành xử, phát ngôn.
Trên thực tế, vấn đề vi phạm đạo đức, ứng xử trên không gian mạng của một bộ phận nghệ sĩ, người nổi tiếng đã được nhìn nhận từ lâu. Cơ quan quản lý nhà nước đã triển khai nhiều giải pháp để ngăn chặn, nhưng tình trạng vi phạm vẫn diễn biến phức tạp.
Cách đây 2 năm, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành Bộ Quy tắc ứng xử đối với người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật, với yêu cầu đặt ra là điều chỉnh hành vi ứng xử theo tinh thần “nhân cái đẹp, dẹp cái xấu”.
Tuy không mang tính chế tài, nhưng bộ quy tắc được coi là thước đo về hành vi ứng xử, lối sống của người nghệ sĩ, người nổi tiếng cả trong đời sống cũng như trên không gian mạng. Tinh thần chủ đạo của bộ quy tắc là ủng hộ cái tốt, cái tích cực, lên án cái xấu, giúp người nghệ sĩ nhìn nhận và điều chỉnh hành vi của mình, từ đó phấn đấu xây dựng hình ảnh đẹp trong công chúng.
Một trong những nội dung quan trọng được đề cập là thái độ của công chúng đối với thần tượng của mình. Với quan điểm, người nghệ sĩ tạo chỗ đứng trong xã hội bằng tác phẩm và tác động đến công chúng thông qua tác phẩm; thì ngược lại, công chúng cũng là yếu tố quan trọng tác động đến việc sáng tạo tác phẩm cùng hành vi, ứng xử của người nghệ sĩ. Bởi vậy, công chúng cần có thái độ rõ ràng, sẵn sàng cổ súy những hành vi, việc làm tích cực của nghệ sĩ, nhưng cũng cần lên án, thậm chí “tẩy chay” những nghệ sĩ có những phát ngôn, ứng xử thiếu chuẩn mực.
Theo thông tin từ cuộc tọa đàm "Thực trạng văn hóa ứng xử trên không gian mạng của nghệ sĩ và giới trẻ” vừa diễn ra, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đang phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông xây dựng quy trình xử lý các cá nhân vi phạm trong hoạt động biểu diễn nghệ thuật theo hướng tăng mức xử lý vi phạm. Theo đó, những cá nhân vi phạm quy tắc ứng xử, vi phạm đạo đức lối sống, ngoài việc xử lý hành chính theo quy định của pháp luật, còn áp dụng các hình thức xử lý nghiêm khắc, như khóa kênh, cắt nguồn quảng cáo, thậm chí cắt sóng, cấm hành nghề vĩnh viễn…
Đây được coi là biện pháp mạnh nhằm ngăn chặn những hành vi tiêu cực của nghệ sĩ, người nổi tiếng trên không gian mạng. Tuy nhiên, dù là giải pháp nào đi chăng nữa, vấn đề vẫn là ý thức trách nhiệm của người nghệ sĩ, người nổi tiếng. Được mệnh danh là “người của công chúng”, nên những việc làm tốt, hình ảnh đẹp của nghệ sĩ dễ truyền cảm hứng đến nhiều người. Bởi vậy, việc trau dồi phẩm chất, lối sống, xây dựng hình ảnh trong lòng công chúng, đề cao ý thức trách nhiệm với xã hội…, đang trở thành đòi hỏi cần thiết đối với người nghệ sĩ chân chính.