Đánh giá một cách khách quan, thời gian qua, ngành y tế rất quyết liệt trong việc đổi mới vì người bệnh, trước hết thể hiện qua việc nỗ lực thực hiện Ðề án Bệnh viện vệ tinh, tăng cường chuyển giao kỹ thuật cao từ y tế tuyến trên cho tuyến dưới, giúp người bệnh được thụ hưởng kỹ thuật cao trong khám chữa bệnh ngay tại địa phương.
Việc xây mới, nâng cấp hàng loạt cơ sở khám chữa bệnh từ tuyến Trung ương đến tuyến tỉnh, huyện để tăng số giường bệnh, giúp bệnh nhân giảm dần tình trạng phải nằm ghép, chất lượng dịch vụ y tế được nâng cao.
Bên cạnh đó, sự quyết liệt trong xử lý cán bộ vi phạm quy chế được thực hiện nghiêm, khiến người dân có đánh giá công bằng, chia sẻ và đồng cảm hơn với ngành y tế. Tuy nhiên, những kết quả đạt được chỉ là bước đầu và chưa toàn diện.
Tình trạng quá tải, bệnh nhân phải nằm ghép vẫn còn phổ biến ở các bệnh viện tuyến Trung ương. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng khám chữa bệnh, mà còn tác động tiêu cực tới tinh thần, thái độ phục vụ của đội ngũ y, bác sĩ.
Bởi thế, khi tiếp xúc với bệnh nhân tại một số cơ sở y tế tại Thủ đô Hà Nội những ngày đầu tháng 12 vừa qua, lãnh đạo ngành y tế đã nghe không ít than phiền của bệnh nhân, người nhà bệnh nhân về chất lượng điều trị, tinh thần thái độ phục vụ của đội ngũ y bác sĩ tại một số cơ sở y tế.
Đáng chú ý, tình trạng gây khó dễ để vòi vĩnh tiền chưa được ngăn chặn triệt để, gây mất lòng tin đối với người bệnh. Đâu đó vẫn còn thầy thuốc không làm tròn bổn phận y đức, lợi dụng sự quá tải để gây thêm nhọc nhằn cho bệnh nhân, gợi ý bệnh nhân phải đưa phong bì, giới thiệu bệnh nhân đến khám tại các cơ sở y tế tư nhân mà các y bác sĩ này tham gia.
Dù có nỗ lực đến đâu, có nâng cao chất lượng khám chữa bệnh đến đâu, nhưng nếu tinh thần, phong cách phục vụ của đội ngũ cán bộ y tế không tốt, tỏ thái độ thờ ơ, cáu gắt với người bệnh, thì chắc chắn rằng, người bệnh không cảm thấy hài lòng với ngành y.
Theo đánh giá của Bộ Y tế, có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng quá tải ở bệnh viện, trong đó có tác động không mong muốn của một số chính sách như xã hội hóa y tế, tự chủ y tế, phân bổ ngân sách, bảo hiểm y tế… và nhất là tâm lý lựa chọn dịch vụ khám chữa bệnh của người dân.
Bên cạnh đó, nhu cầu chăm sóc sức khỏe nhân dân ngày càng tăng về số lượng và chất lượng, xuất hiện nhiều dịch bệnh mới, trong khi số giường bệnh tăng chậm…, dẫn đến quá tải bệnh viện. Bên cạnh đó, hệ thống y tế trong thời gian qua có nhiều thay đổi, biến động, nhất là đối với các đơn vị y tế tuyến huyện.
Nhân lực và thiết bị y tế ở tuyến này vừa thiếu, vừa hạn chế về chất lượng, chưa đáp ứng được yêu cầu khám chữa bệnh. Đây cũng là nguyên nhân khiến sự chênh lệch chỉ số sức khỏe giữa các vùng miền còn cao, công bằng trong chăm sóc sức khỏe chưa được cải thiện.
Để giải quyết triệt để căn bệnh quá tải bệnh viện, chắc chắn ngành y tế sẽ phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Nhiều ý kiến cho rằng, muốn giải quyết triệt để tình trạng này, trước hết cần loại bỏ các thủ tục rườm rà trong khám và điều trị bệnh ở các bệnh viện tuyến trên.
Mặt khác, cần đầu tư tăng số giường bệnh và nhân lực cho bệnh viện tuyến tỉnh để bệnh nhân điều trị ngay tại địa phương, hạn chế tình trạng vượt tuyến; rà soát, sửa đổi, bổ sung và ban hành mới các cơ chế, chính sách nhằm tạo động lực tăng cường xã hội hóa, huy động các nguồn lực xã hội tham gia công tác khám chữa bệnh…; đó mới là những giải pháp căn cơ để giải quyết căn bệnh quá tải bệnh viện hiện nay.