Đầu tháng 5/2020, một vụ án đặc biệt nghiêm trọng xảy ra tại Đắk Nông, thu hút sự quan tâm của dư luận. Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Đắk Nông đã bắt giữ nghi can trong vụ án giết người, tạo hiện trường giả là Đỗ Văn Minh, Bí thư Đảng ủy xã Liên Hà, huyện Lâm Hà, Lâm Đồng. Qua đấu tranh ban đầu, Minh khai nhận là thủ phạm giết người, đốt xác phi tang và tạo hiện trường giả. Theo Công an tỉnh Đắk Nông, Đỗ Văn Minh được xác định đang nợ hơn 10 tỷ đồng và không đủ khả năng trả nợ. Minh mua bảo hiểm nhân thọ với số tiền lớn và tìm cách ngụy tạo chứng cứ để được bồi thường số tiền khoảng 20 tỷ đồng. Ghê rợn hơn, trước khi giết người, Đỗ Văn Minh còn thực hiện hành vi đào trộm mộ, âm mưu sử dụng thi hài của người quá cố để tạo hiện trường giả, nhằm trục lợi bảo hiểm. Ban Thường vụ Huyện ủy Lâm Hà đã quyết định đình chỉ sinh hoạt Đảng đối với Đỗ Văn Minh. Khi có kết luận điều tra, nếu ông Minh có vi phạm pháp luật, sẽ bị khai trừ khỏi Đảng theo quy định của Đảng.
Cũng trong tuần đầu tháng 5, tại Thái Bình, một vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng xảy ra trên đường Trần Thủ Độ, thành phố Thái Bình, khiến một người tử vong và hai người khác bị thương. Khi tai nạn xảy ra, ông Nguyễn Văn Điều, Trưởng ban Nội chính Tỉnh ủy Thái Bình, là người điều khiển xe ô tô gây tai nạn, đã bỏ chạy, không quan tâm tới tính mạng nạn nhân. Chiều 12/5/2020, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thái Bình đã thống nhất kết luận: Quyết định tạm dừng thực hiện nhiệm vụ Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Trưởng ban Nội chính Tỉnh ủy đối với ông Nguyễn Văn Điều kể từ ngày 12/5/2020. Việc xem xét xử lý kỷ luật sẽ được thực hiện sau khi cơ quan chức năng có kết luận điều tra xác minh vụ việc.
Vào trung tuần tháng 5/2020, một vụ vi phạm pháp luật khác, nhằm trục lợi chính sách an sinh xã hội của nhà nước, đã bị phát hiện và xử lý, với thủ phạm là Bí thư Đảng uỷ xã và một số cán bộ xã Thiệu Thành, huyện Thiệu Hóa (tỉnh Thanh Hóa). Ông Hách Văn Thắng - Bí thư Đảng ủy xã, ông Nguyễn Quốc Cường - Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc xã và bà Nguyễn Thị Giảng - Bí thư Đoàn xã Thiệu Thành đã bị phát hiện có người thân trong gia đình, họ hàng được bình xét vào hộ cận nghèo của xã này. Ban Thường vụ Huyện ủy đã họp và thống nhất đưa ra khỏi nhân sự cấp ủy nhiệm kỳ tới đối với ông Hách Văn Thắng - Bí thư Đảng ủy xã, ông Nguyễn Quốc Cường - Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc xã Thiệu Thành và bà Nguyễn Thị Giảng - Bí thư Đoàn xã Thiệu Thành. Đại hội Đảng bộ xã Thiệu Thành dự kiến diễn ra vào ngày 20-21/5 tới đây cũng bị hoãn để làm lại các bước quy trình hoàn thiện công tác nhân sự.
Như vậy là chỉ trong một thời gian ngắn, không ít vụ việc nghiêm trọng đã diễn ra, liên quan tới các đảng viên chủ chốt cấp cơ sở. Có những vụ việc gây mất mát về tính mạng con người; có vụ việc chỉ nhằm trục lợi chính sách; tuy nhiên điểm giống nhau của những vụ việc này là những cá nhân đã vi phạm quy định về những điều Đảng viên không được làm, gây tổn thương nghiêm trọng tới uy tín, danh dự của người Đảng viên và tổ chức Đảng.
Để giữ gìn, củng cố, tăng cường sự thống nhất tư tưởng và hành động, từ đó phát huy vai trò là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn nhấn mạnh yêu cầu về việc tuân thủ pháp luật của Nhà nước đối với mỗi Đảng viên. Điều lệ Đảng và quy định về những điều Đảng viên không được làm đều luôn nêu cao tính gương mẫu của mỗi cá nhân Đảng viên trong đời sống, sinh hoạt và công tác. Điều lệ Đảng nêu rõ: Đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam phải chấp hành nghiêm chỉnh Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, các nghị quyết của Đảng và pháp luật của Nhà nước. Trong 19 điều Đảng viên không được làm, cũng nêu Đảng viên không được làm những việc mà pháp luật không cho phép, đồng thời không được lạm quyền, có hành vi để người thân nhận được những lợi ích kinh tế thuộc lĩnh vực, cơ quan, tổ chức, đơn vị, địa phương trực tiếp phụ trách. Nghị quyết Đại hội lần thứ XII của Đảng cũng đã nhấn mạnh về việc tiếp tục xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa do Đảng lãnh đạo. Trong quá trình đó, tính tiên phong gương mẫu của mỗi cán bộ, đảng viên giữ vị trí rất quan trọng. Vì vậy, mỗi cán bộ, đảng viên luôn phải phát huy vai trò tiền phong gương mẫu trên mọi lĩnh vực, đặc biệt trong việc chấp hành pháp luật của Nhà nước.
Trong lúc Đảng ta đang nỗ lực củng cố lòng tin của người dân vào chính quyền và sự dẫn dắt sáng suốt của Đảng thì những sai phạm này, đặc biệt là của những cán bộ Đảng cấp cơ sở - cấp gần dân nhất- càng đáng bị lên án và trừng phạt đích đáng.
Với những vụ việc nêu trên, cấp uỷ Đảng ở các cơ sở trên đã kịp thời, nhanh chóng có các biện pháp xử lý, kỷ luật đích đáng và nghiêm minh đối với các cá nhân sai phạm, trong đó có cả quyết định loại khỏi hàng ngũ của Đảng những Đảng viên không giữ được phẩm chất, tư cách của người Đảng viên. Trong giai đoạn gấp rút chuẩn bị và triển khai nhân sự cho Đại hội Đảng các cấp, đây là những quyết định kịp thời và nghiêm minh, nhằm bảo đảm sự trong sạch của đội ngũ Đảng viên nói chung và cán bộ Đảng cấp cơ sở nói riêng, củng cố niềm tin trong nhân dân về việc quyết tâm xây dựng bộ máy lãnh đạo Đảng và chính quyền có đủ đạo đức, tài năng và chuyên chính.
Nhìn lại một lần nữa ba vụ việc nghiêm trọng trên, có vụ việc diễn ra trong một thời gian dài (ví dụ vụ việc đưa người nhà vào danh sách hộ nghèo); hoặc là hậu quả của cả một quá trình (nợ nần, âm mưu trục lợi bảo hiểm) hay xảy ra đột ngột (tai nạn giao thông); nhưng điều đáng suy ngẫm là đều là sự thoái hoá, chuyển hoá tiêu cực trong đạo đức, hành vi của mỗi con người.
Soi chiếu lại tư tưởng của Hồ Chủ tịch về công tác cán bộ, chúng ta thấy rõ: Với tầm nhìn và trí tuệ vĩ đại, Người đã đề ra những yêu cầu, tiêu chuẩn cốt lõi của người cán bộ cách mạng trong đó có vấn đề phẩm chất đạo đức của người cán bộ. Để làm tròn nhiệm vụ của mình mỗi cán bộ đảng viên phải vừa có đức, vừa có tài, vừa có năng lực vừa có phẩm chất. Theo Người, đạo đức là “cái gốc” của một chiến sĩ cách mạng. Người cán bộ ngoài tài năng còn phải có một đời tư trong sáng, phải là một tấm gương sáng trong cuộc sống, vừa hoàn thành tốt công việc chung của Đảng giao phó, vừa phải là một thành viên tốt của gia đình, là công dân tốt ở khu dân cư và ngoài xã hội, gương mẫu tuân thủ các quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước.
Soi chiếu với những vụ việc vi phạm pháp luật của những cán bộ Đảng cấp cơ sở như đã nêu trong thời gian gần đây, càng nhận thức rõ: Với các tổ chức Đảng, không phải chỉ trong thời điểm “trước Đại hội”, công tác nhân sự mới phải được đặc biệt sát sao; mà việc giám sát, huấn luyện cán bộ, Đảng viên phải được triển khai thường xuyên và sâu sát, thẳng thắn, nghiêm minh. Có như vậy, tổ chức Đảng từ cấp cơ sở trở lên mới kịp thời phát hiện, điều chỉnh và ngăn chặn những biểu hiện sai phạm, lệch lạc trong tư tưởng, đạo đức và hành vi của mỗi cá nhân, nhằm xây dựng và không ngừng hoàn thiện đội ngũ cán bộ cả về phẩm chất và năng lực, củng cố niềm tin của quần chúng nhân dân.