Trong số sáu người vợ của Vua Henry VIII (1491-1547, Vương quốc Anh), Hoàng hậu Katherine Howard bị coi là tai tiếng nhất. Bà bị xem là “gái hư” của thế kỷ 16, liều lĩnh ngoại tình để rồi bị xử trảm. Tuy nhiên, một số sử gia cho rằng bà chỉ là nạn nhân của xung đột tôn giáo và họ đã bỏ nhiều công sức giải oan cho bà.
Kỳ 1: Một hoàng hậu nhân ái
Để hiểu rõ hơn về bi kịch của Katherine Howard, cần phải điểm lại lịch sử hôn nhân của Vua Henry và mối liên hệ của nó với xung đột tôn giáo. Khi Giáo hoàng của Giáo hội Công giáo La Mã từ chối không hủy bỏ cuộc hôn nhân 18 năm của Vua Henry với người vợ đầu tiên là Katherine xứ Aragon, năm 1534 Vua Henry đã tự thành lập Giáo hội Anh mà ông đứng đầu để có thể đặt dấu chấm hết cho cuộc hôn nhân của mình và kết hôn với Anne Boleyn, chị họ của Katherine Howard. Giáo hội Anh cũng hoạt động như Giáo hội Công giáo La Mã, chỉ có điều nó không nằm trong quyền kiểm soát của Giáo hoàng.
Hoàng hậu Katherine Howard. |
Tuy nhiên, nhiều người hi vọng có thể “Tin lành hóa” Giáo hội Anh. Bản thân Anne Boleyn là một trong những người đó vì bà ủng hộ chủ nghĩa cải cách. Trong khi đó, những người theo đường lối tuân giáo đối lập lại muốn giữ nguyên lề lối Công giáo và muốn giảng hòa với Giáo hội Công giáo La Mã.
Sau khi theo đuổi Anne Boleyn nhiều năm trời và làm mọi cách để có được bà, Vua Henry đã “cả thèm chóng chán”. Trong khi đó, Hoàng hậu Boleyn mãi mới sinh hạ được công chúa Elizabeth sau nhiều lần sảy thai. Bà có số phận bi thảm khi bị hành quyết ngày 19/5/1536 vì tội ngoại tình.
Lúc đó, Katherine Howard mới chỉ là một đứa trẻ và chắc hẳn vô cùng tự hào khi người chị họ trở thành hoàng hậu và cũng thất vọng trước cái chết bi thảm của chị mình. Tuy nhiên, mối bất hòa giữa nước Anh và La Mã xung quanh vụ Anne Boleyn cũng khiến hai nhánh gia đình Boleyn và Howard trở nên thù địch. Gia đình Howard vốn trung thành với chủ nghĩa tuân giáo.
Sau hai đời vợ, Vua Henry cuối cùng cũng đã có con trai nối dõi sau cuộc hôn nhân với Jane Seymour. Tuy nhiên, khi Jane Seymour qua đời không lâu sau khi sinh, Vua Henry đã tìm kiếm một hoàng hậu mới để sinh hạ cho mình một người nối dõi “dự phòng”. Vua Henry là con trai thứ hai, người sẽ kế vị ngai vàng trong trường hợp anh trai là Arthur chết. Do đó, ông hiểu rõ tầm quan trọng của một người “dự phòng”.
Rồi Vua Henry cũng tìm được một người ưng ý, đó là Anne xứ Cleves. Những người theo chủ nghĩa cải cách ăn mừng chiến thắng khi Vua Henry đồng ý kết hôn với bà - người đến từ bang theo đạo Tin lành Cleves của nước Đức. Vua Henry lần đầu nhìn thấy Anne of Cleves trên một bức tranh nhưng khi nhìn thấy bà ngoài đời, ông thấy bà không hấp dẫn, coi bà là “con ngựa cái” và thậm chí không buồn qua đêm tân hôn với bà. Sau sáu tháng, cuộc hôn nhân với Anne of Cleves bị hủy bỏ nhưng Anne vẫn ở Anh và sống hòa thuận với Vua Henry. Ông đã hạ lệnh rằng bà sẽ được đối xử như em gái vua.
Vua Henry lại tìm kiếm một hoàng hậu mới. Lần này, ông bắt đầu theo đuổi một trong số những nàng hầu danh dự của Anne of Cleves, đó là Katherine Howard duyên dáng, mảnh dẻ, da trắng. Người ta cho rằng chính tuổi trẻ là sức hút mãnh liệt của bà.
Lần đầu tiên gặp Vua Henry, tức là năm 1539, Katherine mới 15 tuổi. Đám cưới của hai người được tổ chức ngày 28/7/1540. Những người theo chủ nghĩa tôn giáo hi vọng Katherine sẽ gây ảnh hưởng tới Vua Henry trong cuộc chiến chống lại xu hướng Tin lành và thậm chí là có thể đưa ông quy phục Giáo hoàng.
Hoàng hậu Katherine Howard là một người thanh lịch và tốt bụng. Khi Anne of Cleves, người được coi là em gái vua, đến trình diện hoàng hậu mới và quỳ trước bà, Anne đã được Katherine đỡ dậy. Họ đã khiêu vũ cùng nhau. Katherine còn tặng Anne hai chú chó con và một chiếc nhẫn. Hoàng hậu là người đặc biệt yêu thích động vật nuôi, nhất là chó.
Đối với con gái riêng Elizabeth 7 tuổi của Vua Henry, Katherine tỏ ra rất quan tâm. Bà thường chơi với Elizabeth và tặng cô bé những đồ nữ trang lặt vặt.
Katherine và Mary Tudor, em gái Vua Henry, dù chung tôn giáo nhưng mối quan hệ của họ lúc đầu đã căng thẳng. Tuy nhiên, sự căng thẳng này rõ ràng đã không còn khi tháng 5/1542, Katherine chấp thuận để Vua Henry cho phép Mary sống trong triều đình.
Đối với Margaret Pole, nữ bá tước xứ Salisbury, người bị bỏ tù vì tội phản quốc khi tỏ ra thông cảm với những người theo đạo Thiên chúa La Mã, Katherine đã gửi áo ấm cho bà này. Dù vậy, hoàng hậu không thể thuyết phục Vua Henry xá tội cho bà.
Vào tháng 2/1541, Katherine can thiệp vào trường hợp của Sir Edmund Knyvet, người dính líu vào vụ cãi vã với một nhà thơ trong triều đình tên là Thomas Clere. Clere bị thương và Knyvet bị kết án phải cắt bỏ một cánh tay. Vua Henry thông qua mức án này. Tuy nhiên, Katherine đã cầu xin ông rút lại và bà đã thành công kịp thời. Sir Edmund đang trong tâm trạng hoảng sợ tột bậc thì được lòng khoan dung của Katherine cứu ngay trước khi cánh tay vĩnh viễn lìa cơ thể.
Thomas Wyatt là một người nữa được nhờ cậy lòng tốt của Hoàng hậu Katherine. Wyatt bị tống giam vào tháp sau khi có người báo rằng ông này đã có những phát ngôn mang tính phản quốc. Một lần nọ, Vua Henry và Hoàng hậu Katherine đi dọc sông Thames ở London, các thần dân tiếp đón hai người một cách trọng vọng. Từ tháp canh, đại bác vang lên chào đón vua và hoàng hậu. Chớp lấy cơ hội này, Katherine đã thành công với đề nghị Vua Henry thả Wyatt. Bà còn thuyết phục được Vua Henry tha tội cho hai người nữa.
Nhân ngày lễ các thánh 1/11/1541, Vua Henry ra lệnh các nhà thờ dành những lời cầu nguyện đặc biệt cho Hoàng hậu Katherine - người mà ông gọi là “viên đá quý nữ tính” - và cho cuộc sống tốt đẹp mà ông chia sẻ cùng bà.
Thùy Dương
Đón đọc kỳ tới: Những cáo buộc mơ hồ