Ở đội hình trên không, một trong các phi công, Thiếu úy John Carter đang bay ở tốp 2 máy bay cuối cùng. Anh quan sát 4 máy bay Avenger đầu tiên bay thấp và nhanh, phóng ngư lôi theo một vệt ngang mạn chiến hạm Yamato. Đúng lúc đó, con tàu khổng lồ đang quay đầu sang trái và hứng trọn những quả ngư lôi của Mỹ. Carter quan sát thấy ít nhất có ba trong số các quả ngư lôi phát nổ khi chúng lao vào thân tàu Yamato đoạn từ giữa con tàu đến phần mũi tàu. Có hai quả nổ sát nhau đến mức trông chúng giống như một vụ nổ lớn.
|
Máy bay Avenger phóng ngư lôi. |
Khi Carter bắt đầu tấn công từ phía đuôi tàu, anh có thể quan sát thấy những đường đạn tóe lửa bay theo hình vòng cung về phía chiếc Avenger của anh. Anh phóng quả ngư lôi vào lằn ngang của chiến hạm Yamato. Rời khỏi mục tiêu đó, anh cố gắng thu mình vào chiếc khung ghế lái bằng thép khi mà chùm mảnh đạn găm vào thân của chiếc Avenger. Nhưng quả ngư lôi của anh cũng đã kịp đánh trúng mục tiêu, làm nổ tung mạn trái của chiến hạm Yamato.
Quan sát thấy vị trí chỉ huy của mình đang bị nghiêng quá 20 độ, thuyền trưởng Ariga của tàu Yamato đã nghĩ đến một quyết định đau đớn. Con tàu bị nghiêng sang trái quá nhiều. Hệ thống máy bơm và các van tháo nước để giữ cân bằng cho tàu và điều chỉnh độ nghiêng theo như lúc đầu đã không còn hoạt động. Phòng điều khiển mực nước ở đuôi tàu đã hứng một quả ngư lôi và bị một quả bom làm nổ tung. Ông ta sẽ phải cho ngập khoang máy bên mạn phải. Việc làm ngập khoang này sẽ giúp điều chỉnh độ nghiêng, nhưng cũng làm giảm công suất hoạt động của chiến hạm Yamato. Nó đồng nghĩa với cái chết dành cho 300 thủy thủ đang làm việc trong các khoang động cơ bên mạn phải.
|
Chiến hạm Yamato phát nổ. |
Bằng một giọng tắc nghẹn, Ariga ban ra mệnh lệnh. Các van được mở tung. Vài giây sau, tiếng nước biển cuồn cuộn đổ vào, kết thúc số phận của 300 người lính có mặt trong các khoang động cơ. Chiến thuật này phát huy tác dụng nhưng cũng không giữ chiến hạm cân bằng được lâu. Lúc 2 giờ 10, Ariga nhận thấy một quả ngư lôi khác lao vào đuôi chiến hạm Yamato, làm tê liệt bánh lái chính của con tàu.
Hồi chuông báo tử dành cho chiến hạm Yamato đang vang lên. Con tàu không thể điều khiển được nữa, ngày một nghiêng mạnh hơn, lên đến 35 độ. Với việc lan can tàu ở bên mạn trái gần bị ngập, chiến hạm bị mắc kẹt theo chiều ngược chiều kim đồng hồ. Tháp chỉ huy cao sừng sững bị nghiêng đến mức mà các thủy thủ phải bám vào lan can cho khỏi bị rơi xuống biển. Một cách miễn cưỡng, Ariga ra lệnh: “Rời tàu!”.
Ở trên tầng thứ sáu của tháp chỉ huy, chỉ huy lực lượng tác chiến, Đô đốc Ito, cũng đã đưa ra quyết định tương tự. Ito gắng hết sức bám vào giá đỡ ống nhòm và đưa ra duy nhất một mệnh lệnh từ lúc trận đánh bắt đầu: “Dừng chiến dịch. Rút lui sau khi làm xong công tác cứu hộ”. Ngay từ đầu, Ito đã nghĩ đây là một sự hy sinh vô nghĩa. Giờ thì kết cục đúng như ông ta đã dự đoán. Viên Đô đốc bắt tay những sĩ quan tham mưu còn sống sót, sau đó bước xuống thang để xuống cabin dưới đó một tầng. Đó là khoảnh khắc cuối cùng trong cuộc đời của vị chỉ huy chiến dịch Seiichi Ito.
Ở đài chỉ huy của thuyền trưởng, một người lính liên lạc đang giúp Ariga tự trói ông ta vào hộp la bàn. Thuyền trưởng tàu Yamato dự định chìm cùng với con tàu và ông ta không muốn thi thể mình nổi lên mặt biển. Trong khi đó, viên sĩ quan có cấp hàm thấp nhất trên tháp chỉ huy, Thiếu uý Mitsuru Yoshida, đang luồn lách qua đài quan sát tiến về phía boong trên cùng. Vào thời điểm Mitsuru Yoshida đến nơi, thuyền trưởng tàu Yamato đã chìm dưới làn nước biển. Viên sĩ quan hoa tiêu và trợ lý của ông ta cũng tự trói vào vị trí của mình.
Nước biển đang dềnh lên. Khi nước tràn ngập con tàu, những thủy thủ Nhật bị cuốn vào vòng xoáy nước được tạo ra khi chiến hạm khổng lồ bị chìm. Yoshida khi đó may mắn vớ được một quả địa cầu và chính chiếc “phao” này đã giúp anh ta thoát chết.
Vào lúc 2 giờ 23 chiều, chiến hạm Yamato phát nổ. Vụ nổ trông giống như một vụ núi lửa phun trào. Khi quả cầu lửa tan hết, một đám khói đen có hình nấm xuất hiện, bốc lên bầu trời tạo thành một vệt dài gần hai km. Lực lượng cảnh giới bờ biển ở cách đó một trăm hải lý trên đảo Kyushu có thể quan sát được cột khói này.
Một giả thiết sau này lý giải rằng, việc con tàu Yamato bị nghiêng 90 độ đã khiến các quả đạn của khẩu pháo chính trượt vào ổ đạn, chạm vào kim hỏa và phát nổ. Vụ nổ sản sinh ra hàng nghìn mảnh đạn trong không khí và cơn mưa các mảnh đạn đó đã giết chết hầu hết những thủy thủ xấu số nào còn đang bơi trên mặt biển. Những thủy thủ khác thì bị hút vào miệng phễu xoáy nước khổng lồ khi con tàu chìm xuống dưới đáy đại dương.
Trong số 10 tàu chiến đi cùng, 6 tàu vẫn còn nổi trên mặt nước nhưng đã gần như tan nát. Các tàu khu trục Isokaze và Kasumi bị hư hỏng nặng và trôi dạt về hướng Đông Hải. Hơn 4.000 thủy thủ trên chiến hạm Yamato và lực lượng hộ tống bị tiêu diệt. Trong tổng số 3.000 thủy thủ trên tàu Yamato, chỉ có 269 người được cứu thoát. Một trong những người đó là Thiếu úy Yoshida.
Chiến công đánh chìm chiến hạm khổng lồ Yamato và 4 trong số các tàu hộ tống của nó không phải không để lại những tổn thất cho phía Mỹ. 10 máy bay chiến đấu – 4 máy bay Helldiver, 3 Avenger và 3 Hellcat đã bị rơi; 4 phi công và 8 phi hành đoàn hy sinh. Một số người bị rơi xuống biển khi mạo hiểm tiến hành công tác tìm kiếm cứu nạn. Tuy nhiên, những thiệt hại này là không đáng kể khi so sánh với thiệt hại của những trận đánh không hải lớn trước đây.
Ở Nhật Bản, tin tức về thảm họa Yamato không được tiết lộ cho công chúng. Bộ trưởng Hải quân Mitsumasa Yonai là người phải đứng ra báo cáo Nhật hoàng. Yonai cúi gằm mặt khi đứng trước Nhật hoàng Hirohito và thông báo rằng Chiến dịch Ten-Go đã thất bại.
Vị hoàng đế dường như không hiểu. Ông ta nhìn chằm chằm vào Yonai.
-Thế còn về hải quân? - ông ta hỏi.
- Tình hình hạm đội hiện nay như thế nào?
Vị bộ trưởng buộc phải nói ra sự thật.
- Không còn hạm đội nào hết - ông nói với Nhật hoàng.
Hải quân đế quốc Nhật Bản đã chấm dứt tồn tại kể từ khi chiến hạm Yamato bị đánh chìm giữa đại dương.
Khánh Chi (tổng hợp)