Một trùng bánh xe đã sống suốt 24.000 năm trong lớp băng vĩnh cửu Bắc Cực. Ảnh: CNN
Theo kênh CNN, trùng bánh xe (bdelloid rotifer) thường sống trong môi trường nước và có khả năng tồn tại khó tin. Các nhà khoa học Nga đã tìm thấy loài sinh vật này giữa một mẫu đất đóng băng lấy từ lớp băng vĩnh cửu Siberia.
Ông Stas Malavin, nhà nghiên cứu tại phòng thí nghiệm đất tại Trung tâm Khoa học Nghiên cứu Sinh học Pushchino ở Nga, nói: “Báo cáo của chúng tôi là bằng chứng vững chắc nhất tính tới ngày nay về việc động vật đa bào có thể chịu được hàng chục nghìn năm trong trạng thái tạm ngừng hoạt động, trạng thái mà sự trao đổi chất gần như ngừng hoàn toàn”.
Nghiên cứu trước đó của nhiều nhóm cũng cho thấy trùng bánh xe có thể sống sốt tới 10 năm khi bị đông lạnh.
Trong nghiên cứu mới, các nhà nghiên cứu Nga đã dùng phương pháp định tuổi bằng carbon phóng xạ và xác định rằng loài vật mà họ lấy lên từ lớp băng vĩnh cửu đã 24.000 năm tuổi.
Nghiên cứu được đăng trên tạp chí Current Biology ngày 7/6.
Đây không phải là lần đầu tiên sự sống cổ xưa được hồi sinh từ môi trường sống bị đóng băng vĩnh cửu. Rêu Nam Cực đã được trồng lại thành công từ mẫu rêu 1.000 tuổi được băng bao phủ suốt 400 năm. Hoa campion sống đã được tái tạo từ mô hạt nằm trong bụng sóc Bắc Cực được bảo quản ở lớp băng vĩnh cửu 32.000 năm tuổi. Giun tròn được hồi sinh từ lớp băng vĩnh cửu tại hai nơi ở đông bắc Siberia sau khi nằm trong lớp trầm tích hơn 30.000 tuổi.
Các động vật có vú đã chết từ lâu nhưng được bảo quản tốt, như loài gấu hang và ma mút tuyệt chủng, cũng được khai quật từ băng vĩnh cửu – lớp băng đang tan ở một số nơi do khủng hoảng khí hậu.
Trùng bánh xe có thể tồn tại lâu trong tình trạng bị đóng băng. Ảnh: CNN
Ông Malavin cho rằng khó có khả năng dạng sự sống lớn hơn có thể tồn tại khi bị đóng băng theo cách này.
Ông nói: “Sinh vật đa bào có thể bị đóng băng và lưu trữ trong hàng nghìn năm rồi lại hồi sinh, một điều có trong truyện viễn tưởng. Tất nhiên, sinh vật càng phức tạp thì càng khó bảo quản sống đông lạnh. Với động vật có vú, điều này hiện bất khả thi. Dù vậy, chuyển từ sinh vật đơn bào sang sinh vật có ruột vào não, dù chỉ là vi sinh vật, đã là một bước tiến lớn”.
Nghiên cứu cho biết sau khi rã đông trùng bánh xe, sinh vật này có thể tái tạo. Sinh vật này cũng có thể ăn.
Trước đây, để hiểu loài trùng bánh xe tồn tại thế nào trong trạng thái ngừng hoạt động ở môi trường băng giá, các nhà nghiên cứu đã đông lạnh và rã đông trùng bánh xe sống trong các khu vực băng vĩnh cửu thời nay. Họ phát hiện ra trùng bánh xe có thể chịu được quá trình hình thành tinh thể băng khi chúng bị đóng băng dần dần.
Mặc dù không phải trùng bánh xe nào cũng sống sót sau quá trình đông lạnh, nhưng nghiên cứu cho thấy loài sinh vật này có cơ chế có thể bảo vệ tế bào và các cơ quan khỏi bị tổn hại ở nhiệt độ rất thấp.