Theo thông tin từ thanh tra chuyên ngành thông tin và truyền thông sau khi đã thực hiện các đợt thanh kiểm tra việc chấp hành pháp luật về tài nguyên Internet, cho biết hầu hết các đối tượng bị thanh, kiểm tra là các tổ chức, cá nhân sử dụng tên miền quốc tế đều không nắm rõ các quy định của pháp luật về việc đăng ký, sử dụng tên miền quốc tế tại Việt Nam.
Theo quy định pháp luật hiện hành, “Bộ Thông tin và Truyền thông thực hiện quản lý tên miền quốc gia Việt Nam “.vn” và tên miền quốc tế mà tổ chức quốc tế phân bổ cho tổ chức, cá nhân tại Việt Nam” (Khoản 1 Điều 12 Nghị định số 72/2013/NĐ-CP ngày 15/7/2013). Theo đó, Chương III về Đăng ký và sử dụng tên miền quốc tế tại Việt Nam tại Thông tư số 24/2015/TT-BTTTT ngày 18/8/2015 của Bộ Thông tin và Truyền thông quy định về quản lý và sử dụng tài nguyên Internet thì việc quản lý hồ sơ, thông tin về tên miền quốc tế, thông báo hoạt động, báo cáo đăng ký, duy trì phải báo cáo với Bộ Thông tin và Truyền thông. Tức là các chủ thể đăng ký, sử dụng tên miền quốc tế phải tuân thủ các quy định pháp luật tương tự như các chủ thể đăng ký, sử dụng tên miền “.vn”.
Đăng kí tên miền quốc tế không khai báo sẽ bị phạt |
Thực tế, theo thông tin từ Cục thương mại điện tử và công nghệ thông tin, Việt Nam hiện có hơn 500.000 doanh nghiệp, trong đó số doanh nghiệp hoạt động thương mại điện tử chiếm 45% (khoảng 220.000 doanh nghiệp). Tuy nhiên, số lượng chủ thể báo cáo về việc sử dụng tên miền quốc tế tại Việt Nam trên website thongbaotenmien.vn chỉ có khoảng 153.228 tên miền. So với con số doanh nghiệp hiện nay đang hoạt động thương mại điện tử, số lượng chủ thể thông báo tên miền quốc tế còn ít.
Nhiều tổ chức, cá nhân đăng ký, sử dụng tên miền quốc tế không tuân thủ các quy định của Bộ Thông tin và Truyền thông về sử dụng tên miền quốc tế như không thông báo hoặc thông báo thiếu thông tin, thông tin không chính xác với Bộ Thông tin và Truyền thông theo quy định tại Điều 23 Luật Công nghệ thông tin. Mức xử phạt vi phạm hành chính với các hành vi này theo Điểm a Khoản 1 Điều 41 Nghị định 174/2013/NĐ-CP là từ 5 – 10 triệu đồng.
Đối với hành vi cung cấp dịch vụ tên miền quốc tế mà không đăng ký hoạt động, không đáp ứng một trong các điều kiện để trở thành nhà đăng ký tên miền quốc tế tại Việt Nam thì “án phạt” nặng hơn từ 50-70 triệu đồng theo quy định tại điểm b Khoản 5 Điều 41 Nghị định 174/2013/NĐ-CP.
Trong quá trình phối hợp phục vụ cho công tác xử lý vi phạm của các cơ quan cảnh sát điều tra gửi về Bộ Thông tin và Truyền thông, cho thấy sai phạm đều tập trung vào nhóm chủ thể đăng ký, sử dụng tên miền quốc tế. Trong năm 2016, chỉ tính riêng số tên miền do cơ quan cảnh sát điều tra gửi về Bộ Thông tin và Truyền thông, đã có hơn 30 trường hợp chủ thể sử dụng tên miền quốc tế có hành vi vi phạm trong khi số lượng tên miền “.vn” có hành vi vi phạm tương tự bị phát hiện chỉ có vài trường hợp. Một số chủ thể sử dụng tên miền quốc tế có dấu hiệu lừa đảo chiếm đoạt tài sản, một số khác có hành vi vi phạm về việc cung cấp thông tin trên mạng, thiết lập trang thông tin điện tử tổng hợp khi chưa có giấy phép của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, có hành vi vi phạm bản quyền, ...
Riêng tại TP Hồ Chí Minh, theo kết quả kiểm tra hoạt động tại các đại lý đăng ký tên miền quốc tế trên địa bàn TP Hồ Chí Minh (ngày 02/12/2016) của Thanh tra Sở Thông tin và truyền thông TP Hồ Chí Minh, đa số các đại lý tên miền quốc tế nắm được các quy định pháp luật hiện hành liên quan đến quản lý, đăng ký, sử dụng tên miền quốc tế tại Việt Nam. Nhiều đại lý miền quốc tế đứng tên chủ thể sử dụng tên miền để đăng ký thay cho chủ thể dẫn đến việc thông tin về chủ thể đăng ký sử dụng tên miền quốc tế được thông báo không chính xác hoặc không hướng dẫn các chủ thể đăng ký tên miền quốc tế thực hiện thông báo, cập nhật thông tin liên quan đến sử dụng tên miền quốc tế với Bộ Thông tin và Truyền thông tại địa chỉ thongbaotenmien.vn.
Ngoài ra, rất nhiều đại lý không thực hiện quy định về xác thực hồ sơ tên miền quốc tế như đối với tên miền “.vn”, dẫn đến tình trạng các chủ thể khi đăng ký sử dụng tên miền quốc tế không thực hiện nghĩa vụ thông báo hoặc thông báo thông tin không chính xác hoặc không đầy đủ.
Trao đổi tại hội nghị Tuyên truyền, phổ biến pháp luật và tập huấn nghiệp vụ thanh tra chuyên ngành thông tin và truyền thông năm 2016, bà Phạm Đắc Mỵ Trân, Phó chánh Thanh tra Sở Thông tin và Truyền thông TP Hồ Chí Minh cho biết trong năm 2017, Thanh tra Sở Thông tin và Truyền thông TP Hồ Chí Minh sẽ tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng trên địa bàn TP Hồ Chí Minh, trong đó đặc biệt chú ý đến hoạt động đăng ký, sử dụng tên miền quốc tế tại Việt Nam.
Ngoài địa bàn TP Hồ Chí Minh, trong thời gian tới, việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật và thanh, kiểm tra việc chấp hành pháp luật liên quan đến tên miền quốc tế sẽ được Bộ Thông tin và Truyền thông đẩy mạnh, tăng cường tại địa bàn nhiều tỉnh, thành trên cả nước.