Đây là kết luận bước đầu của các chuyên gia thuộc Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam (VACNE), sau khi hoàn thành 3 đợt khảo sát, điều tra thực địa trên toàn bộ khu vực ngoại thành Hà Nội từ giữa năm 2012 cho tới nay.
Cúc xuyến chi. Ảnh Internet. |
Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam đã huy động hầu hết các chuyên gia đầu ngành về sinh học, sinh thái, chim thú, côn trùng, thủy sản, lâm học như: Giáo sư Tiến sĩ khoa học Mai Đình Yên, GS.TSKH Đặng Huy Huỳnh, PGS.TS Phùng Tửu Bôi, TS Lê Thiết Bình, PGS.TS Hồ Thanh Hải, TS Lê Trần Chấn, TS. Lê Thanh Bình…cùng nhiều chuyên viên tham gia các đợt điều tra, khảo sát.
Trong quá trình điều tra khảo sát tới bất cứ khu hệ sinh thái nào, Đoàn cũng phát hiện ra nhiều loài sinh vật ngoại lai đang xâm hại, cùng các loài đang được người dân nhân nuôi (làm cảnh, thực phẩm) tạo sinh kế. Ngoài ra, các chuyên gia còn phát hiện thấy các loài cỏ dại xâm hại (ngoài danh mục), cùng nhiều loài sinh vật mới được du nhập vào nước ta theo con đường tiểu ngạch.
Bên cạnh những loài đang phát triển lấn át các loài bản địa, ảnh hưởng xấu đến môi trường và làm thiệt hại đến nền kinh tế, như cây trinh nữ đầm lầy (Mai dương), cúc liên chi, ốc bươu vàng, cá Tỳ bà dọn bể, bọ cánh cứng hại dừa, vi rút gây chùn ngọn chuối…, các chuyên gia đã thu thập được rất nhiều mẫu vật và hình ảnh của nhiều sinh vật ngoại lai mới như cúc xuyến chi, rau má Nhật, cua Trung Quốc, ếch Thái Lan, ngựa Tây Tạng, dê Mỹ… đang được nhân nuôi trên nhiều địa bàn thuộc Hà Nội.
Điều đáng quan tâm là người dân một số nơi đã biết tận dụng màu sắc lạ, sự phát triển nhanh về số lượng và sinh khối của một số loài sinh vật ngoại lai (kể cả ngoại lai xâm hại) để phát triển kinh tế. Cụ thể như xã Cấn Hữu (Quốc Oai) đã phát triển nghề chế biến ốc bươu vàng thành hàng xuất khẩu; xã Hòa Lâm (Ứng Hòa) sử dụng cá rô phi đen và trê phi để diệt cá tạp cho đầm nuôi thủy sản. Xã Đông Mỹ (Thanh Trì) phát triển đàn ngựa bạch, công, trĩ; Đại học Nông nghiệp I (Trâu Quỳ - Gia Lâm) có nhiều loài hoa, cây cảnh, cây ăn quả lạ mắt...
Trong quá trình khảo sát, các chuyên gia cũng tư vấn cho bà con nông dân và cán bộ địa phương, nhằm nâng cao năng lực quản lý, cũng như nhận thức cho cộng đồng về biện pháp ngăn ngừa và kiểm soát sinh vật ngoại lai để phát triển kinh tế mà không gây ảnh hưởng tới môi trường nông nghiệp và không làm suy giảm sự đa dạng về sinh học.
Quang Chính