Ao tôm siêu thâm canh tại huyện Tân Phú Đông. Ảnh: Hồng Nhung/TTXVN
Mỏ “vàng trắng” trên biển Gò Công
Biển Gò Công với hệ sinh thái rừng ngập mặn là môi trường lý tưởng để loài nhuyễn thể hai mảnh vỏ sinh sôi, phát triển mạnh. Diện tích nuôi nghêu của tỉnh hiện nay đạt 2.300 ha, diện tích nuôi tôm đạt gần 4.000 ha, hàng năm thu hoạch khoảng 16.000 tấn tôm, 15.000 - 17.000 tấn nghêu chủ yếu cung cấp cho thị trường xuất khẩu. Nguồn sò huyết, nghêu giống sinh sản tại các cồn bãi trên biển Gò Công là một đặc ân mà thiên nhiên ban tặng cho địa phương và được ví như "vàng trắng".
Theo khảo sát và đánh giá của ngành chức năng, nguồn giống tự nhiên sinh sản tại khu vực bãi bồi ở biển Gò Công chủ yếu là nghêu cám và sò giống, mật độ trung bình 15 - 20 con/dm2 (có nơi 100 - 150 con/dm2). Hai khu vực tập trung nghêu, sò huyết sinh sản là cồn ông Mão, ông Liễu (huyện Gò Công Đông) và cồn Ngang (huyện Tân Phú Đông). Được biết, sò huyết Gò Công được các thương lái đánh giá là giống tốt nhất trong toàn quốc, vì tỷ lệ sống cao (80%) cũng như sò thịt nổi tiếng về chất lượng thịt, hình dáng đẹp,...
Ở huyện Tân Phú Đông (tỉnh Tiền Giang), anh Trần Ngọc Chí (Hai Trí), Giám đốc Hợp tác xã thủy sản Phú Tân cho biết, hiện hợp tác xã đang quản lý 500 ha đất bãi bồi ở khu vực cồn Ngang (huyện Tân Phú Đông) với 1.050 xã viên là người dân ở địa phương tham gia. Theo số liệu thống kê, số lượng sò huyết giống được Hợp tác xã thủy sản Phú Tân khai thác trong đợt 1 của những tháng đầu năm đến nay là hơn 3,2 tấn với giá dao động từ 1,3 - 1,7 triệu đồng/kg.
Theo Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Tân Phú Đông, thời gian tới, huyện duy trì diện tích thủy sản thả giống trên 7.000 ha, chú trọng khai thác nhuyễn thể 2 mảnh vỏ tại khu vực Cồn Ngang, nuôi thủy sản nước ngọt 250 ha.
Tại huyện Gò Công Đông, địa phương duy trì và phát triển vùng nuôi nghêu trên địa bàn huyện có diện tích 2.200 ha, tập trung tại xã Tân Thành, sản lượng khai thác bình quân hàng năm đạt khoảng 20.000 tấn. Nghêu Gò Công có chất lượng tốt, được nhiều người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh ưa chuộng. Huyện đang phối hợp Chi cục Quản lý chất lượng Nông lâm sản và Thủy sản tỉnh xây dựng tiêu chuẩn MSC cho vùng nuôi nghêu Gò Công, hướng đến việc xuất khẩu nghêu sang thị trường các nước phát triển như: châu Âu, Mỹ, Nhật Bản…
Một trong những nông dân dựng nên cơ nghiệp từ nghề nuôi nghêu thương phẩm là ông Trần Văn Chỉ, cư ngụ tại ấp Tân Phú, xã Tân Thành. Gia đình ông bắt đầu nuôi nghêu vào năm 1989, đến nay đã gần 30 năm. Ban đầu ông nuôi với diện tích nhỏ, nhờ những thành công về giá trị kinh tế mang lại, ông bắt đầu nhân ra diện rộng. Hiện ông Chỉ sở hữu 6 ha nghêu nuôi, trung bình mỗi năm, ông thu lãi trên nửa tỷ đồng từ con nghêu nuôi ven biển Tân Thành, trở thành một trong những tỷ phú của vùng nuôi Tân Thành.
Ngoài tập trung vào vùng nuôi nghêu ven biển, các sở, ngành và địa phương đã thực hiện hoàn thiện các thủ tục để chứng nhận đạt tiêu chuẩn MSC cho nghề nghêu huyện Gò Công Đông; đồng thời, tiếp nhận Dự án “Phát triển chuỗi giá trị Ngao - Tre toàn diện,bền vững tại Việt Nam” do Liên minh châu Âu tài trợ trên địa bàn tỉnh Tiền Giang; phối hợp với Viện Nuôi trồng thủy sản II thực hiện đề tài nghiên cứu mô hình nuôi nghêu tại xã Tân Thành, huyện Gò Công Đông.
Hướng đến phát triển bền vững nghề nuôi hải sản
Việc nuôi trồng thủy sản khu vực ven biển phía Đông của tỉnh Tiền Giang, tập trung nhiều ở huyện Tân Phú Đông và huyện Gò Công Đông, hiện đã có sự chuyển hướng rõ rệt. Theo thống kê, diện tích thả nuôi tôm khu vực ven biển của tỉnh hiện nay đạt khoảng 4.895 ha, trong đó, diện tích thả nuôi thâm canh là 3.104 ha, sản lượng ước khoảng 19.850 tấn/năm. Còn diện tích nuôi nghêu của tỉnh là 2.328 ha thuộc xã Tân Thành (huyện Gò Công Đông) và xã Phú Tân (huyện Tân Phú Đông) với sản lượng thu hoạch là 17.500 tấn/năm.
Ông Bùi Thái Sơn, Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện Tân Phú Đông cho biết, để khai thác có hiệu quả; phát huy tiềm năng, thế mạnh của vùng cù lao ven biển, thời gian qua, được sự quan tâm hỗ trợ của tỉnh, vùng đất ven biển của huyện Tân Phú Đông đã được đầu tư phát triển theo Dự án Nam Gò Công. Từ đây, nhiều công trình thủy lợi phục vụ nuôi và khai thác thủy, hải sản liên tục được xây dựng, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế gắn với nâng cao đời sống nhân dân. Từ đó, diện tích nuôi tôm ngày càng được mở rộng, kết hợp với khai thác nguồn lợi thủy sản từ các cồn bãi đã mang lại nguồn thu nhập đáng kể cho nhiều hộ gia đình và kinh tế địa phương.
Kết quả cụ thể cho thấy, nếu như năm 2008, toàn huyện Tân Phú Đông chỉ có khoảng 3.084 ha nuôi tôm, với sản lượng khoảng 14.532 tấn, đến cuối năm 2021 diện tích nuôi tôm đã tăng lên trên 7.400 ha; sản lượng thu hoạch từ thủy sản nuôi trên 30.000 tấn, đạt 112,2%, với các mô hình sản xuất ngày càng đa dạng và phong phú hơn, với chủ yếu là con tôm được nuôi theo hình thức quảng canh và công nghiệp.
Đồng thời, tỉnh và địa phương cũng đang triển khai xây dựng quy hoạch Khu nuôi thủy sản với diện tích 352 ha (ấp Cồn Cống, xã Phú Tân, huyện Tân Phú Đông) để mời gọi đầu tư trong thời gian tới. Điều này cũng được kỳ vọng để ngành nuôi trồng thủy sản tỉnh Tiền Giang có bước bứt phá nhanh trong thời gian tới.
Bên cạnh đó, ngoài các mô hình nuôi tôm truyền thống, từ năm 2017 các hộ nuôi tôm trong tỉnh cũng đã bắt đầu áp dụng tiến bộ kỹ thuật mới vào trong nuôi tôm nước lợ như: Mô hình nuôi tôm 2 giai đoạn, ban đầu với diện tích 30 ha/14 hộ, cho năng suất bình quân từ 40 - 70 tấn/ha (nuôi thông thường từ 15 - 20 tấn/ha).
Điển hình có hộ ông Trần Quang Thành, cư ngụ tại ấp Xóm Rẫy, xã Kiểng Phước, huyện Gò Công Đông (tỉnh Tiền Giang) vốn là bộ đội xuất ngũ về địa phương. Hưởng ứng chủ trương của Nhà nước, ông học hỏi kỹ thuật, mạnh dạn chuyển đổi 2 ha đất nhiễm mặn sang nuôi tôm. Nhờ nắm vững quy trình, chọn con giống tốt, sạch bệnh, đúc kết kinh nghiệm thực tiễn qua từng vụ nuôi..., nên vụ nào ông Thành cũng bội thu. Trung bình mỗi năm, ông đạt sản lượng nuôi gần 10 tấn tôm thương phẩm, sau khi trừ chi phí, ông còn lãi từ 300 - 400 triệu đồng.
Theo ông Nguyễn Văn Quí, Trưởng Phòng Nông nghiệp huyện Gò Công Đông (tỉnh Tiền Giang), để hỗ trợ bà con nuôi thủy sản thành công, địa phương đặc biệt chú trọng tập huấn, hội thảo, chuyển giao kỹ thuật ngay từ đầu vụ, kết hợp với xây dựng những mô hình nuôi phù hợp, hiệu quả để nông dân nghiên cứu, áp dụng. Huyện đã xây dựng 2 mô hình trên lĩnh vực nuôi tôm là: Mô hình ứng dụng men vi sinh kết hợp sụt khí đáy trong nuôi tôm thẻ chân trắng và mô hình nuôi tôm thẻ chân trắng 2 giai đoạn ứng dụng công nghệ cao gắn với liên kết tiêu thụ, được triển khai tại xã ven biển Tân Thành. Từ đầu năm đến nay, huyện Gò Công Đông đã thu hoạch từ nuôi trồng gần 14.000 tấn tôm cá các loại. Địa phương phấn đấu đạt sản lượng nuôi cả năm khoảng 25.000 tấn tôm cá phục vụ tiêu dùng và xuất khẩu.
Tỉnh Tiền Giang đã và đang thực hiện các chính sách ưu đãi, thu hút các nhà đầu tư đầu tư phát triển thủy sản trên địa bàn tỉnh. Các doanh nghiệp đã đầu tư sản xuất chế biến thức ăn thủy sản, chế biến thủy sản xuất khẩu đạt được những kết quả tốt, hiện nay trên địa bàn tỉnh các doanh nghiệp chế biến xuất khẩu thủy sản phát triển khá mạnh. Nhìn chung, kinh tế thủy sản củaTiền Giang trong những năm qua phát triển tốt, đóng góp vào giá trị sản xuất chung của toàn ngành nông nghiệp tăng 6,35%/năm; trong đó thủy sản tăng 7,54%/năm.