Mặc dù Anh và 27 nước thành viên Liên minh châu Âu (EU) vừa nhất trí về một thỏa thuận cho giai đoạn chuyển tiếp sau Brexit, chỉ việc Anh rời khối này, theo đó quan hệ thương mại giữa hai bên sẽ vẫn duy trì hiện trạng cho tới cuối năm 2020, song khảo sát của tổ chức cung ứng hàng đầu thế giới Chartered Institute of Procurement & Supply (Cips) cho hay các mối liên kết thương mại dường như đang bị phá vỡ, khi cứ bảy công ty châu Âu có quan hệ với các nhà cung ứng sản phẩm của Anh, thì có một công ty đã chuyển một phần hoạt động ra khỏi nước Anh.
Cờ Anh (phía dưới) và cờ EU (phía trên) bên ngoài tòa nhà Quốc hội Anh ở London ngày 11/12/2017. Ảnh: AFP/TTXVN. |
Theo khảo sát của Cips, tình trạng giá cả tăng lên kể sau cuộc trưng cầu ý dân về Brexit, và chiều hướng này dự báo sẽ tiếp diễn trong thời gian tới là một trong những yếu tố chi phối quyết định của các công ty châu Âu. Khảo sát cho hay có tới 1/3 số nhà cung ứng sản phẩm của Anh nâng giá do đồng bảng yếu, trong khi khoảng 41% dự định tăng giá kỳ hạn trong tương lai đề bù đắp chi phí dự báo có thể tăng lên do tác động của Brexit, như chi phí hải quan và chi phí phát sinh từ những thay đổi về quy định. Bên cạnh vấn đề giá cả, các công ty EU dường như có đánh giá ít tích cực hơn đối với các nhà cung ứng sản phẩm của Anh, khi có tới 42% số công ty của EU được hỏi cho rằng các sản phẩm của “xứ sở sương mù” không nổi trội so với hàng hóa của các nước khác.
Nhà kinh tế John Glen thuộc Cips cho hay trong bối cảnh này, các doanh nghiệp không lựa chọn nào ngoài việc đẩy chi phí tăng sang người tiêu dùng để bảo toàn lợi nhuận và duy trì hoạt động kinh doanh. Theo nhà kinh tế này, mặc dù Anh và EU đã nhất trí về một thỏa thuận chuyển tiếp tại Brussels, song các công ty dường như chỉ chuẩn bị cho tình huống Brexit “cứng” (kịch bản Anh rời EU và đứng ngoài cả Khu vực thị trường chung châu Âu và liên minh hải quan), do hiện chưa có gì rõ ràng về triển vọng môi trường thương mại trong tương lai. Trong khi đó, ông Mats Persson, phụ trách bộ phận chính sách và thương mại của công ty tư vấn EY lưu ý rằng dù hai bên đã nhất trí về một thỏa thuận cho giai đoạn chuyển tiếp, song không có gì đảm bảo các công ty trong chuỗi cung ứng hàng hóa, đặc biệt là các công ty nhỏ, có thể sẵn sàng khi Brexit diễn ra, ngay cả khi giai đoạn chuyển tiếp 21 tháng được áp dụng.
Xét về mặt ngành nghề, thực phẩm và đồ uống là một trong những lĩnh vực chịu sức ép lớn nhất, do các nhà sản xuất của Anh hiện phụ thuộc nhiều vào các sản phẩm đầu vào từ EU và các nước khác trên thế giới. Ngành chế biến thực phẩm hiện đóng góp vào kinh tế Anh nhiều hơn 50% so với ngành chế tạo ô tô, đồng thời khoảng 70% xuất khẩu của lĩnh vực này là sang các nước EU. Điều này đặt an ninh thực phẩm và an ninh quốc gia của Anh trước nguy cơ lớn. Các chuyên gia trong ngành cảnh báo rằng nếu các quy định về nguồn gốc xuất xứ không được nới lỏng hơn so với các thỏa thuận thương mại hiện có với EU, các công ty chế biến thực phẩm của Anh vẫn đối mặt với nguy cơ “Brexit cứng tiềm ẩn”, bởi các nguyên liệu đầu vào sản xuất tại Anh không đáp ứng đủ nhu cầu sản xuất trong nước.
Trong khi đó, báo cáo riêng biệt của Viện Nghiên cứu Tài chính nước này cho hay việc rời liên minh hải quan sẽ giúp Anh giảm thuế nhập khẩu và giá cả nhờ đó sẽ giảm (tối đa khoảng 1,2%), song những lợi ích từ hành động này không đáng kể.