Đập thủy lợi, thủy điện Tén Tằn xuống cấp nghiêm trọng

Nguyên nhân là do trên địa bàn đã từng trải qua các đợt mưa lũ từ trước đó đã làm con đập này xuống cấp trầm trọng, UBND huyện Mường Lát và Công ty TNHH MTV Sông Chu đã lên phương án kêu gọi đầu tư, sửa chữa nhưng chưa có nguồn vốn thực hiện.

Năm 2001, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đầu tư, xây dựng công trình hệ thống thủy lợi, thuỷ điện thuộc Nhà máy thủy điện Tén Tằn với tổng số vốn 28 tỷ đồng tại thị trấn Mường Lát, huyện biên giới Mường Lát, công trình được hoàn thành năm 2006 và giao cho Công ty TNHH MTV Sông Chu quản lý. Đập đầu nguồn hệ thống thủy lợi, thủy điện Tén Tằn với mục đích phát điện 320 kW và cung cấp nước tưới tiêu cho 129 ha lúa nước, 111 ha hoa màu, cấp nước sinh hoạt cho 4.000 nhân khẩu trên địa bàn huyện Mường Lát.

Do bị ảnh hưởng bởi các đợt mưa lũ, đập đầu nguồn đã bị xuống cấp nghiêm trọng, thân đập đã bị bong lốc toàn bộ lớp bê tông bọc bảo vệ, nhiều vị trí bị ăn sâu vào thân đập từ 15-20 cm, các vị trí K0+400, K1+150 bị hư hỏng, sân tiêu năng bị bong lốc, dàn ổ khóa vận hành cống xả cát bị hư hỏng hoàn toàn, nhiều vết nứt toác, bị bồi lắng, làm ảnh hưởng đến việc cung cấp điện, nước trên địa bàn.

Bên cạnh đó, nước tại con đập ngày trước còn nhiều thì đến nay tình trạng thiếu nước liên tục xảy ra do máy thủy điện đã cũ nên dùng nước nhiều hơn so với lúc còn mới, nếu phát điện thì đuôi kênh hay bị thiếu nước. Do đó, công nhân quản lý công trình một ngày phải chia làm hai lần cấp nước và điện, cứ cấp điện buổi sáng thì buổi chiều mới cấp được nước, điều này làm hơn 200 hộ dân sống tại bản Chiềng Cồng, thị trấn Mường Lát thiếu nước tưới tiêu và sinh hoạt.

Hiện một số bản quanh khu vực Hệ thống thủy điện, thủy lợi Tén Tằn có nước sử dụng nhưng phải dùng nước tưới tiêu làm nước sinh hoạt hàng ngày do nhiều công trình nước sạch đã bị hư hỏng do mưa lũ, trong khi nếu đầu tư giếng nước phải 50 triệu/giếng nên nhiều người dân vùng biên giới không có điều kiện xây dựng. Công ty TNHH MTV Sông Chu đã phối hợp UBND huyện Mường Lát kiểm tra và có báo cáo lên UBND tỉnh Thanh Hóa để kiến nghị sớm có vốn đầu tư, sửa chữa đập để người dân có nước sử dụng.

Ông Vi Văn Pồn, bản Tén Tằn, thị trấn Mường Lát cho biết, do đập thuỷ điện và thủy lợi đã bị xuống cấp vào năm 2018 do mưa lũ nên không cấp đủ nước tưới tiêu cho cho người dân quanh vùng. Đặc biệt, nhiều diện tích lúa nước của người dân vùng biên giới không có nước tưới, trong khi nước sinh hoạt cũng thiếu. Mong nhà nước sớm kêu gọi đầu tư, sửa chữa con đập này để người dân vùng biên có nước sử dụng.

Theo ông Lê Đình Thắng, Giám đốc chi nhánh thủy lợi Mường Lát, Công Ty TNHH Một Thành viên Sông Chu cho hay, do đập đầu nguồn của Hệ thống thủy điện, thủy lợi Tén Tằn xuống cấp rất nhiều nên Công Ty TNHH Một Thành viên Sông Chu đã báo cáo UBND tỉnh Thanh Hóa xin kinh phí khắc phục một số vị trí trọng yếu, còn lại một số vị trí hỏng nặng chưa thể khắc phục được. Để đảm bảo cung cấp nước và điện cho nhân dân, rất mong các cấp trên sớm phê duyệt để đơn vị có kinh phí sửa chữa để cung cấp nước cho bà con vùng biên.

Theo thống kê của UBND huyện Mường Lát, địa bàn có khoảng 150 công trình thủy lợi, ngoài đập Nhà máy thủy điện Tén Tằn bị hư hỏng còn có gần 54 công trình thủy lợi khác bị hỏng, điều này đã dẫn đến việc nhiều hộ dân trên địa bàn không có nước tưới tiêu và nước sinh hoạt sử dụng. Huyện Mường Lát đã lên kế hoạch sửa chữa nhưng chưa có vốn thực hiện.

Ông Hoàng Văn Dũng, Phó Chủ tịch UBND huyện Mường Lát cho hay, năm 2018, lũ lụt xảy ra đã làm 74 công trình bị hỏng. Đến nay, huyện đã khắc phục được 20 công trình, còn lại chưa có nguồn vốn đầu tư, nâng cấp sửa chữa. Đặc biệt, công trình thủy điện, thủy lợi Tén Tằn của Công ty TNHH MTV Sông Chu phục vụ cấp nước tưới tiêu cho các diện tích trồng lúa nước đã xuống cấp nghiêm trọng.

Thời gian tới, UBND huyện Mường Lát đề nghị nhà nước sớm quan tâm, sửa chữa công trình thuỷ lợi Tén Tằn và các công trình thuỷ lợi khác bị hỏng do các mưa lũ trước đó gây ra để người dân có nước sử dụng; qua đó, góp phần phần phát triển kinh tế xã hội tại vùng cao.