Trụ sở Cục Dự trữ liên bang Mỹ ở Washington, D.C. Ảnh: THX/TTXVN
Năm 2025, Tổng thống đắc cử Donald Trump và Chủ tịch Cục Dự trữ biên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell có khả năng xảy ra xung đột về chính sách tiền tệ, tùy thuộc vào tình hình kinh tế lúc đó.
Nếu kinh tế tăng trưởng quá nóng và lạm phát bùng phát trở lại, ông Powell và các đồng nghiệp tại Fed có thể quyết định kiềm chế việc hạ lãi suất. Điều này có nguy cơ khiến Trump tức giận, bởi trong nhiệm kỳ đầu, ông từng chỉ trích ông Powell và Fed vì không nới lỏng chính sách tiền tệ nhanh chóng như ông mong muốn.
Ông Joseph LaVorgna, người đứng đầu Hội đồng Kinh tế quốc gia trong nhiệm kỳ đầu ông Trump làm tổng thống, nhận định: "Chắc chắn sẽ có xung đột. Nếu Tổng thống muốn hạ lãi suất nhưng Fed khăng khăng duy trì chính sách để bảo vệ hình ảnh, điều đó có thể gây vấn đề. Fed thường thận trọng, và khi không biết nên làm gì, họ thường chọn không hành động".
Mặc dù chính ông Trump đã bổ nhiệm ông Powell làm Chủ tịch Fed vào năm 2018, mối quan hệ giữa hai người thường xuyên căng thẳng vì bất đồng về định hướng lãi suất. Ông Trump từng công khai chỉ trích gay gắt ông Powell, trong khi chủ tịch Powell khẳng định rằng Fed cần giữ độc lập và không chịu ảnh hưởng bởi áp lực chính trị, kể cả từ tổng thống.
Tháng 1/2025, khi ông Trump bắt đầu nhiệm kỳ mới, bối cảnh kinh tế sẽ khác trước. Trong nhiệm kỳ đầu, lạm phát thấp cho phép Fed tăng lãi suất mà vẫn duy trì mức chuẩn ở ngưỡng thấp. Tuy nhiên, ông Trump hiện có kế hoạch thực hiện chính sách tài khóa mạnh mẽ hơn, bao gồm tăng cường bảo hộ, giảm thuế, chi tiêu lớn và áp đặt các mức thuế quan khắc nghiệt hơn. Nếu những chính sách này dẫn đến tăng trưởng nóng hoặc lạm phát cao, Fed dưới thời ông Powell có thể buộc phải giữ chính sách thắt chặt để đối phó.
Ông LaVorgna, hiện là Kinh tế trưởng tại tại SMBC Nikko Securities và được dự đoán sẽ giữ vai trò trong chính quyền mới, cảnh báo rằng đây sẽ là một sai lầm của Fed. Ông nói: "Fed sẽ nhìn nhận chính sách của ông Trump qua lăng kính kinh tế truyền thống, điều này có thể khiến họ gặp khó khăn trong việc đưa ra quyết định đúng đắn".
Dự đoán về việc cắt giảm lãi suất
Thị trường gần đây dao động trong dự đoán về động thái tiếp theo của Fed. Theo chỉ số FedWatch của CME Group, khả năng cắt giảm lãi suất vào tháng 12 đã giảm xuống còn 50-50, so với kỳ vọng gần như chắc chắn trước đó. Hiện tại, thị trường kỳ vọng Fed chỉ cắt giảm lãi suất thêm khoảng ba lần, mỗi lần 0,25 điểm phần trăm, từ nay đến cuối năm 2025, giảm so với dự đoán ban đầu.
Thành viên Hội đồng Thống đốc Fed, bà Michelle Bowman gần đây lưu ý rằng tiến trình kiểm soát lạm phát đang "đình trệ", ám chỉ rằng Fed có thể giữ nguyên lãi suất lâu hơn. Trong khi đó, ông Joseph Brusuelas, nhà kinh tế trưởng tại RSM, nhận định: "Xung đột giữa Nhà Trắng và Fed gần như là điều không thể tránh khỏi. Điều này không chỉ liên quan đến Nhà Trắng, mà còn giữa Fed, Bộ Tài chính và Bộ Thương mại".
Giảm bớt căng thẳng
Một số yếu tố có thể giúp giảm căng thẳng giữa Trump và Fed. Thứ nhất, nhiệm kỳ của Powell sẽ kết thúc vào đầu năm 2026, và ông Trump có thể chờ đợi để bổ nhiệm một Chủ tịch Fed phù hợp với quan điểm của mình. Ngoài ra, trừ khi lạm phát tăng cao bất ngờ, khả năng Fed tăng lãi suất trong thời gian tới là rất thấp.
Liên quan đến vấn đề này, ông Mark Zandi, nhà kinh tế học tại Moody's Analytics, dự đoán lạm phát sẽ cao hơn và tăng trưởng chậm lại trong thời gian tới. Các chính sách thuế quan và trục xuất của Trump có thể tạo ra cú sốc tiêu cực đối với nguồn cung, làm suy giảm tăng trưởng và đẩy lạm phát lên cao. Tuy nhiên, Fed vẫn có khả năng cắt giảm lãi suất trong năm tới, mặc dù không nhanh như kỳ vọng. Nhà kinh tế học Zandi nhấn mạnh: "Vấn đề có thể không trở nên nghiêm trọng vào năm 2025, nhưng vào năm 2026, khi Fed có thể phải bắt đầu tăng lãi suất trở lại, xung đột thực sự có thể bùng nổ".